Brussel viert in 2025 honderdste verjaardag van de art deco

Met zijn geometrische lijnen is art deco dé artistieke stroming die zich wereldwijd ontwikkelde in de eerste helft van de 20e eeuw. De beweging uit zich in hoekige vormen en motieven, glanzende materialen en warme, contrasterende kleuren met gouden of zilveren accenten. De ontwerpen tonen een voorliefde voor kostbare materialen zoals hout, marmer, goud, zilver, enz. En er is ook speciale aandacht voor het exotische.

Alomtegenwoordig in Brussel

Art deco werd toegepast in de architectuur en stedenbouw, maar ook in andere artistieke disciplines en zelfs in de toegepaste kunst. In Brussel zette het Paleis voor Schone Kunsten (1922-1929), ontworpen door de grote Victor Horta, de trend. In zijn kielzog volgden particuliere herenhuizen, burgerhuizen en flatgebouwen, evenals talrijke openbare gebouwen, die geïnspireerd waren door deze unieke esthetiek, waardoor de Belgische hoofdstad een van de juwelen van de art deco in Europa werd.

Verschillende Brusselse architecten, waaronder Michel Polak (1885-1948), Jean-Baptiste Dewin (1873-1948) en Adrien Blomme (1878-1940), droegen bij aan de opkomst van art deco in het stedelijke landschap. Tot de bekendste meesterwerken van deze kunststroming in Brussel behoren o.a. de Villa Empain, het Flagey-gebouw, het Huis & Tuinen Van Buuren, het WIELS-gebouw (de voormalige brouwerij Wielemans-Ceuppens), Café Archiduc in de Antoine Dansaertstraat, het Stocletpaleis en het gemeentehuis van Vorst.

Meer dan een programma

In 2025 brengt Brussel hulde aan deze unieke architecturale stroming met een uitgebreid programma van bezoeken, tentoonstellingen, conferenties, evenementen en activiteiten die het erfgoed van de stad in de kijker zetten. Het art-deco-jaar 2025 wordt georganiseerd door urban.brussels en visit.brussels onder de coördinatie van commissaris Paul Dujardin en in samenwerking met vele musea, culturele, wetenschappelijke en artistieke instellingen in de hoofdstad. Het nieuw logo van Art Deco 2025 verenigt alle activiteiten onder één visuele identiteit.

In het komende jaar wil het Gewest niet alleen de art deco promoten, maar vooral het grote publiek helpen om de kunststroming met een nieuwe en kritische blik te herontdekken. Het volledige programma wordt begin 2025 onthuld, maar de lopende tentoonstelling “ Echoes of Art Deco” in de Villa Empain-Boghossianstichting is nu al een eerste ode aan de art deco en nodigt bezoekers uit om de iconische architectuur van de Villa Empain te ontdekken.

Voorsmaakje

Hierbij alvast een officieel voorproefje van Art Deco 2025:

• De Sint-Gorikshallen nemen de bezoeker tijdens "Art deco bioscopen in Brussel" (27/01/25-11/05/25) mee in de magische wereld van de cinema door middel van een geschreven en visuele herinnering aan de grote ‘eerste exclusieve’ bioscopen van het toenmalige Brusselse stadscentrum, evenals andere bioscopen in het centrum en de buitenwijken, van de grootste tot de meest bescheiden.
• Het Museum Moderne Religieuze Kunst (16/03/25-31/12/25) in de Basiliek van Koekelberg opent “Roerige Tijden: religieuze kunst en architectuur”, om de collecties van het museum vanuit een nieuw perspectief te belichten. ​ Tegelijkertijd stelt het museum, dankzij een samenwerking met scholen, jonge kunstenaars tentoon die geïnspireerd zijn door het thema.
• "Mode & art deco: hedendaagse resonanties” (24/03/25-29/06/25) nodigt bezoekers uit om zich onder te dompelen in een tijdperk waarin verfijning werd gecombineerd met de elegantie van een unieke levenskunst. Door middel van een unieke collectie historische menu's, ware kunstwerken die getuigen van een savoir-vivre die gastronomie, cultuur en esthetiek combineert.
• De Foundation Madeleine 7 (01/04/25-01/09/25) presenteert “Art Deco - The Val Saint Lambert Golden Years”, een installatie met werken van Philippe Wolfers, Joseph Simon, Modeste Denoel en vele anderen, om bezoekers de verschillende facetten van de art déco van Val Saint Lambert te laten ontdekken. Samen met de tentoonstelling verschijnt een publicatie.
• Het Marinuscentrum (18/04/2025-19/10/2025) presenteert “Opalescents”, een selectie van meer dan honderd creaties in opalineglas van de verzamelaar Philippe Decelle, ingenieur en beeldend kunstenaar. Samen met de tentoonstelling verschijnt een publicatie.
• Het Hortamuseum (14/05/25-17/08/25) presenteert “Camouflage”, dat zich richt op het motief en het decor tijdens het interbellum, een thema dat vragen oproept over de rol van vrouwelijke kunstenaars tijdens deze periode en dat de medewerking belicht van vele grote kubistische kunstenaars aan de creatie van camouflage tijdens de Eerste Wereldoorlog.
• Het Museum van Buuren (mei 2025-september 2025) zal een tentoonstelling wijden aan beeldhouwwerken uit het interbellum in het betoverende decor van zijn tuinen, waardoor bezoekers een meeslepende ervaring wordt geboden.
• Het BELvue (04/06/2025-04/01/2026) biedt “ART DECO. Veranderende samenleving in stijl”, waarbij de overgang van art nouveau naar art deco en de sociale en maatschappelijke veranderingen van die periode worden verkend aan de hand van de collecties van de Koning Boudewijnstichting.
• Het Design Museum Brussels (06/06/2025-02/11/2025) toont een archief dat in 2024 werd ontvangen uit de nalatenschap van het duo René Baucher en Sylvie Feron. Zij werkten aan meubel-, verlichtings-, textiel- en interieurprojecten.