Brussels Real Estate 2015: Loont het om te investeren in Brussel?

Het seminarie startte met een onderzoek van Knight Franck naar de gemeenschappelijke kenmerken van wereldsteden die een grote stempel drukken op de economie. Filip Derijck van Knight Franck, moderator van het seminarie, zette de volgende acht belangrijke factoren voor een metropool op een rij.

• Een dominante IT- en financiële industrie
• Immigratie van hoogopgeleiden
• Een grote luchthaven vlakbij
• Densificatie van het stadsweefsel, en daarom kwalitatieve open ruimte
• Een uitmuntend systeem van openbaar vervoer en een goede fietsinfrastructuur
• Terugkeer van business in de stad (vanuit de periferie)
• Inzet op herontwikkeling van binnenstedelijke industriële sites
• Een bruisend cultureel leven en toerisme

Steden die voldoen aan die acht kenmerken zijn klaar voor de toekomst. Zit Brussel mee op die trein? Tom Sanders, kabinetsmedewerker van Rudi Vervoort, minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, meent van wel. Hij noemt tien wijken die in volle ontwikkeling zijn, zoals de Kanaalzone, of die in de nabije toekomst op de stadsplanning staan, zoals de Reyers-buurt of de Josaphat-wijk. Hij erkent wel het probleem van de lange vergunningsprocedures voor grote projecten. Dat heeft vooral te maken met de bestuurlijke complexiteit van de hoofdstad. De nieuwe Brusselse bouwmeester, voormalig Antwerps Stadsbouwmeester Kristiaan Borret, moet meewerken aan een oplossing voor dat probleem.

Paul Dujardin, CEO en artistiek directeur van BOZAR, bracht een verhaal vanuit een culturele invalshoek. Hij doet een oproep om de krachten in de stad te bundelen. “De toekomst is aan de steden, maar alleen als we een intensieve samenwerking kunnen creëren tussen cultuur, politiek en economie. Een kunsttempel zoals BOZAR biedt die mogelijkheid tot ontmoeting.”

Attractieve kantorenmarkt

Op de kantorenmarkt ziet de toekomst van het Brussels Gewest er rooskleurig uit volgens Cédric Van Meerbeeck van DTZ. De hoofdstad van België was in 2014 zelf de meest attractieve hoofdstad van Europa, voor Dublin en Warschau, en vér voor Parijs of Londen. “De toegankelijkheid van de markt en de grootte van buitenlandse investeringen, denk maar aan de Europese Unie, spelen in het voordeel van Brussel. Ook de arbeidsproductiviteit ligt in ons land heel hoog, ondanks de hoge personeelskost die we mee in rekening nemen. Neem daarbij dat de markt nog lang niet verzadigd is en dat de huurkosten veel lager liggen dan in Parijs of Londen, en je komt uit bij een stad die heel wat kansen biedt.”

Bevolkingsgroei zorgt voor veilige huizenmarkt

“De evolutie op de residentiële markt is een genuanceerder verhaal,” zegt Julien Manceaux van ING. De betaalbaarheid van woningen verschilt immers erg van gemeente tot gemeente. In dure gemeentes ligt het aantal transacties dan ook laag. Toch zijn de prijzen van appartementen over het hele gewest niet zoveel gestegen als in de rest van België. Manceaux: “Er blijft wel een tekort aan woningen in Brussel. Als het huidige bouwritme blijft behouden zal dat tekort alleen maar toenemen. Zelfs met een stijging van de interestvoet, waardoor een lening voor kopers duurder wordt, zitten ontwikkelaars dan nog veilig. De bevolking van Brussel zal immers nog fel groeien in de komende jaren.”

Retailkansen in noordrand

Die bevolking groeide tussen 2002 en 2012 met 18 procent, de grootste groei voor een hoofdstad in heel Europa. Die groei situeert zich vooral in de noordrand van Brussel, niet toevallig de plaats waar momenteel drie grote shoppingprojecten op stapel staan. Jef Van Doorslaer van Cushman & Wakefield: “Dockx Bruxsel, Neo Brussels en Uplace spelen in op die groei. België heeft trouwens weinig shoppingcentra tegenover de rest van Europa. Ons land heeft altijd al meer ingezet op baanwinkels. Die doen het trouwens goed in de crisis op vlak van huurprijzen, het centrum is dan te duur.” Op de vraag of er wel plaats is voor drie grote centra antwoordde Van Doorslaer voorzichtig. “Volgens ons is er zeker plaats voor twee projecten. Een derde centrum, dat zal de toekomst moeten uitwijzen.”

Een van die shoppingcentra, het Dockx-project langs het Kanaal aan de Van Praetbrug, kwam ook als voorbeeldproject aan bod, net zoals het Tivoli-project dat aan Tour en Taxis verrijst. Die nieuwe wijk moet een samensmelting worden van nieuwe economische ontwikkeling en duurzame woningbouw. Die twee projecten tonen aan dat grote stadsontwikkelingen in Brussel zeer goed mogelijk zijn.