BRUT en OKRA landschapsarchitecten geven Heyvaertwijk in Molenbeek een groene promenade

De Heyvaertwijk tussen de Bergensesteenweg en het Kanaal van Charleroi staat al veertig jaar bekend om haar intercontinentale handel in tweedehandsauto’s. De meeste grond is hierdoor zwaar vervuild geraakt en inwoners ervaren de grootschalige autohandel die zo diep in de binnenstad zit als verstikkend. De wijk moet dringend worden heringericht om de leefkwaliteit en bereikbaarheid te verbeteren. Met het stadsvernieuwingsproject door het Brussels Gewest zal de autohandel geleidelijk verdwijnen en wordt ruimte gecreëerd voor een nieuwe toekomst voor een leefbare multiculturele wijk.

Het pronkstuk is de aanleg van het Klein Zennepark, een groene promenade van een kilometer lang die het tracé van de vroegere bedding van rivier de Zenne volgt. Die ruimte wordt nu voornamelijk gebruikt als opslagplaats voor de autohandel. Het nieuwe stadspark in de Heyvaertwijk zal gefaseerd worden aangelegd, afhankelijk van de mogelijkheden tot grondaankoop op de plaats waar autohandelaren ruimte maken voor nieuwe stadsontwikkeling.
 

Biofiel ontwerp

Voor het ontwerp van het Klein Zennepark laten de ontwerpers zich inspireren door het natuurlijke systeem dat aan de basis ligt van het project: de rivier de Kleine Zenne. Deze rivier is altijd van groot belang geweest voor de historische ontwikkeling van de stad en de wijk. In het ontwerpvoorstel wordt het Klein Zennepark opnieuw een levensader, ditmaal voor culturele en natuurlijke ontwikkeling voor de Heyvaertwijk en daarbuiten.

Het ontwerpteam kiest voor een biofiele ontwerpbenadering die erop gericht is mensen opnieuw in contact te brengen met de natuur door verschillende niveaus van natuurbeleving in de stedelijke omgeving te stimuleren, met de vroegere bedding van de Kleine Zenne als metafoor voor het nieuwe stadspark. Deze benadering vormt op vele manieren de basis voor het ontwerp, van nature-based solutions zoals fytoremediatie en duurzame drainagesystemen, tot een ontwerptaal die een grotere waardering voor de natuur stimuleert.


Broodnodige publieke ruimte

Het park bestaat enerzijds uit een promenade van - waar mogelijk - minstens 12 meter breed. Binnen deze breedte wordt een voetgangers- en fietsverbinding voorzien die de verbinding maakt tussen het park van de Ninoofsepoort, de slachthuizensite en het Dauwpark. Er zal ook ruimte zijn voor diverse beplanting en wateropvang. Anderzijds zijn er een aantal knooppunten waar het park verbreedt tot een ‘urban living room’. Op deze plekken is er meer ruimte om een aantal functies te integreren waaraan er nood is in de wijk, zoals speel- en rustplekken, wijkmoestuinen, multifunctionele open ruimte,…

"Met dit project wordt de wijk doorwaadbaarder gemaakt en worden nieuwe verbindingen voor voorgangers en fietsers gecreëerd. De wijk krijgt met het Klein Zennepark de broodnodige groene publieke ruimte, terwijl het park ook tal van voordelen biedt op vlak van klimaatadaptatie en biodiversiteit. “Dit alles zal zorgen voor een positief effect op de levenskwaliteit en de vermenging van wonen en productieve functies in de wijk”, aldus Francis De Wolf van BRUT.   


Aandacht voor circulariteit

Verder heeft het ontwerp ook veel aandacht voor circulariteit. Zo wordt bijvoorbeeld onderzocht of bepaalde structuren en verhardingen die reeds aanwezig zijn hergebruikt kunnen worden in de toekomstige aanleg. Dit zorgt niet alleen voor een positieve impact op het gebruik van grondstoffen, maar zorgt ervoor dat de identiteit van het nieuwe park sterk verweven is met z’n context en z’n geschiedenis. Recuperatie en herinterpretatie van historische elementen zorgt ervoor dat de gelaagde geschiedenis van de wijk leesbaar blijft.