Klimaatverandering zorgt voor langere periodes van extreme droogte en hevige neerslag, wat een aanzienlijke impact kan hebben op de stabiliteit van gebouwen en schade kan veroorzaken. Om dit risico beter in te schatten, heeft Buildwise, in opdracht van het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid, een gevoeligheidskaart voor plastische gronden ontwikkeld. Deze interactieve tool toont waar in Vlaanderen de ondergrond het meest gevoelig is voor krimp en zwelling, en helpt bouwprofessionals en beleidsmakers om verzakkingsrisico’s beter te beoordelen.
Plastische gronden – bodems die onder invloed van wisselende vochtigheid uitzetten en krimpen – kunnen leiden tot barsten, scheuren en verzakkingen in gebouwen. Dit fenomeen wordt versterkt door klimaatverandering, die vaker extreme droogte en intense regenval veroorzaakt. Om de bouwsector beter te wapenen, heeft het Vlaamse Departement Omgeving aan Buildwise gevraagd om een kaart op te stellen die de kwetsbaarheid van verschillende regio’s in kaart brengt.
De interactieve kaart werd ontwikkeld in samenwerking met het Belgische ingenieursbureau Sumaqua en wijlen Em. prof. ir. Jan Maertens. Recent hebben o.m. VRT NWS en De Standaard aandacht besteed aan dit groeiende probleem.
De gevoeligheid van de ondergrond heeft potentiële gevolgen voor vrijwel alle bouwberoepen. De kaart biedt een waardevolle leidraad voor architecten, ingenieurs en aannemers om beter onderbouwde beslissingen te nemen bij nieuwbouw- en renovatieprojecten. Hoewel perceelspecifiek onderzoek nog steeds nodig blijft, biedt de tool een eerste inschatting van het risico, waarbij factoren zoals funderingstype, aanzetdiepte en nabijgelegen vegetatie ook een rol spelen.
In het kader van het prenormatieve onderzoeksproject “Solplas” (2025-2026) gaat Buildwise nog een stap verder. Dit project heeft als doel om preventieve en curatieve maatregelen te ontwikkelen op basis van geologische en geotechnische randvoorwaarden, lokale metingen en praktijktesten.
Het project rond plastische gronden is slechts één van de vele initiatieven waarmee Buildwise de bouwsector helpt zich aan te passen aan klimaatverandering. Door de combinatie van wetenschappelijk onderzoek en praktijkgerichte tools draagt Buildwise bij aan een duurzamere en toekomstbestendige bouwsector.
Gedetailleerde en actuele informatie over plastische gronden in Vlaanderen vind je hier. Via deze link krijg je toegang tot de interactieve kaart.