Een heel specifiek onderdeel bij het ontwerpen en realiseren van bouwprojecten vormt de elektrische installatie in gebouwen. Ook dit aspect wordt via de C3A-Revit-Extensies in een virtueel BIM-Revit-model zo realistisch mogelijk aangepakt, zodat zowel architect-ontwerpers, technische studiebureaus en uitvoerders in onderling overleg de elektrische uitrusting kunnen ontwerpen, uitwerken, analyseren en realiseren.
In nauwe samenwerking tussen C3A en WITAS werd voorafgaand heel wat voorbereid om dit optimaal in Revit aan te pakken, en via een reeks workshops in nov. 2015 werd deze heel nuttige uitbreiding voor de C3A-Extensies en Revit met de nodige uitleg voor alle C3A-Revit-users gelanceerd.
Bij vele projecten zal de architect-ontwerper als eerste de verwachtingen van de bouwheer vertalen in een ontwerpschets, met aanduiding op de plannen van de gewenste installaties. Daarbij wordt aangegeven waar precies welke verlichtingselementen met bijhorende schakelaars moeten voorzien worden. De posities van stopcontacten en aansluitpunten voor de telecommunicatie en netwerkaansluitingen worden aangegeven, en nog een reeks overige voorzieningen voor de elektrische installatie. De architect kan zich misschien wel beperken tot een ruwe schets, maar (zeker bij grotere of complexere projecten) zal de ingenieur en uitvoerder dit minutieus uitwerken, met de juiste positie van alle aansluitpunten, leidingen en apparaten tot en met het eendraadschema.
In een virtueel BIM-model met Revit, en met allerlei specifieke voorzieningen via Revit MEP/Systems, is dat veel beter aan te pakken dan in gewone CAD-tekeningen. En er is steeds meer ervaring omtrent hoe dit multidisciplinair in Revit, in samenwerking tussen de verschillende bouwpartners, optimaal kan verlopen.
De samenwerking tussen de disciplines Architecture/Construction, Structure en MEP/Systems is veelal ook een samenwerking tussen bouwpartners op andere locaties, met andere werkmethodes, andere rekenmodules, enz. De wisselwerking tussen deze bouwpartners, met een goed controleerbare werkmethodiek kan best via Linken van elkaars modellen. Via de Revit Collaboration tools (zoals copy/monitor) behoudt elkeen toch controle over zijn eigen Revit-model én de aanpassingen/suggesties door de andere bouwpartners...
Voorbereidingen in de C3A-Revit-Template
Een aantal voorinstellingen in de Revit-template én een reeks goed voorbereide Revit.rfa’s waren wenselijk om deze elektrische uitrusting aanvullend op de architectuur vlot en praktisch uit te werken. Meerdere Schedule Tables of meettabellen werden voorbereid in de template: een reeks EL_* tabellen helpen voor allerlei overzichten en controledoeleinden, en een aantal ME-tabellen zijn bedoeld voor de meetstaat-extractie conform de C3Admin-werkmethodiek.
Er zijn ook Panel Schedules in een Full Revit beschikbaar, maar voor het volautomatisch genereren van een eendraadschema is nog extra software vereist … maar dat heeft Witas in de Witas-be-localiser al beschikbaar.
BERSnl Elek Families – via Witas
Bij de nieuwste C3A-template horen ook een aantal nieuwe families om een (beperkte) elektrische installatie uit te werken. Ongetwijfeld dat dit na enige feedback van C3A-Userclubleden nog zal aangevuld worden ... Dit zijn meteen ook de eerste RFA’s in de C3A-Extensies met een benaming conform de opkomende “Dutch/Belgian” Revit Standard, waar stilaan sterkere afspraken groeien voor de benamingen e.d. Vandaar dat “BERSnl_” voorvoegsel bij deze Revit Componenten ...
C3A-Voorbeeld
Om een en ander uit te testen, en om een praktisch voorbeeld te hebben, werd het gelijkvloers van het C3A-gebouw (in de recentste Revit-versie, beschikbaar via de C3A-zesdaagse basiscursus Revit) voorzien van de belangrijkste elektrische uitrusting. In eerste instantie schetst de architect-ontwerper het verdeelbord, stopcontacten, schakelaars en lichten waar deze gewenst zijn ...
Bij Revit MEP/Systems zijn specifieke technieken mogelijk met de Families uit de categoriëen Electrical Equipment, Electrical Fixtures, Lighting Devices en Lighting Fixtures. Het plaatsen van de “slimmere” verdeelkast, lichtpunten en schakelaars, stopcontacten e.d. via deze RFA’s kan zowel met een Revit LT als met een Full Revit, maar het volledig gebruik maken van de BIM-informatie in die modellen is wel voorbehouden voor de Full Revit MEP/Systems ... De Elek-symbolen zijn echt wel uitgewerkt als 3D-BIM-componenten, die in 2D netjes tekenen (met een coarse/medium/fine voorstelling naar wens) én met alle nodige en gewenste BIM-informatie.
Multidisciplinaire samenwerking Architect Ontwerper, Ingenieur Technieken en Uitvoerder
De opzet is zo dat een studiebureau technieken kan verder werken met de aangemaakte content door de architect-ontwerper. Witas heeft daarvoor een eigen Revit-template, met speciale voorzieningen voor de typische Systems-engineering. Het architectuurmodel wordt daarbij dan gelinkt aangekoppeld aan de Revit-werkomgeving van het studiebureau, en via Copy/Monitor wordt alle benodigde geometrie en data overgenomen. Met de nodige analyse- en berekeningsfaciliteiten wordt dan de studie van deze techniek (Elek – in dit geval) in detail bestudeerd, en de nodige aanpassingen en aanvullingen worden doorgevoerd.
Het ontwerp elektriciteit kan verder geoptimaliseerd worden door het studiebureau. Zo kunnen lichtstudies gedaan worden, eendraadschema’s gegenereerd worden, enz. Het uiteindelijke resultaat van het techniekenmodel kan op het einde terug als link ingebracht worden in het architectuur-gebouwmodel, zodat een correct uitvoeringsdossier of as-built BIM-model bekomen wordt.
arch. Jos Vandamme