Catherine De Wolf: Cradle to grave

"In een ideale wereld, zouden we van Cradle to Cradle spreken, maar laat ons alvast beginnen met de volledige levenscyclus van hedendaagse bouwwerven en gebouwen. 

De eerste stap in het proces bestaat uit de productie van de bouwcomponenten. Deze Cradle to Gate-impact beschrijft alles van de wieg tot aan de fabriekspoort: de ontginning van grondstoffen, het vervoer van deze grondstoffen naar de fabrieken en het vervaardigen van de afgewerkte bouwproducten. In de nieuwe Europese normen (CEN/TC 350) worden deze stadia A1 tot A3 gelabeld.

De volgende stap is de bouw zelf. De Cradle to Site-impact omvat eveneens het transport van de fabrikant tot de bouwwerf en het optrekken van het gebouw zelf (A4 – A5). De Cradle to Grave-impact betreft ook het gebruik, het onderhoud, het herstel, de renovatie, de vervanging en het operationele energie- en waterverbruik (B), evenals de afbraak van het gebouw, het transport, de verwerking en de recyclage van bouwafval (C). 

Door het opsplitsen van de verschillende stappen in Cradle to Grave-stappen, wordt duidelijk dat isolatie en  zonnepanelen enerzijds het operationele energieverbruik zullen verminderen, maar anderzijds meer emissies veroorzaken voor hun productie. Natuurlijk is het essentieel om onze huizen te isoleren en zoveel mogelijk gebruik te maken van hernieuwbare energie. Deze voorbeelden illustreren echter de noodzaak voor een holistisch beeld van de volledige milieu-impact van gebouwen. Aangezien er nog geen consensus is over een uniforme methodologie, bestaat er vandaag een gevaar dat CO₂ kwantificatie misbruikt wordt voor greenwashing in plaats van voor milieuvriendelijke ontwerpbeslissingen. De uitdaging ligt inderdaad in de emissies op een betrouwbare manier te kwantificeren.

Laten we terugkomen op de ideale wereld, alias Cradle to Cradle, aldus van één wieg tot de andere. In dit scenario vormt het afval van oude gebouwen de grondstof voor een nieuw project. Dit model, geïntroduceerd door architect William McDonough en chemicus Michael Braungart, is geïnspireerd door de natuur. Producten, materialen en gebouwen hebben oneindige levenscycli: op het einde van hun bruikbare leven worden technische materialen gerecycleerd en biologisch afbreekbare materialen gecomposteerd. Met andere woorden, afval wordt gelijkgesteld met voedsel. De verantwoordelijkheid ligt in de handen van de architecten en ingenieurs: zij ontwerpen namelijk het voedsel voor de volgende bouwwerven."