Catherine De Wolf: Overheidsmaatregelen ten gunste van de circulaire economie in de bouwsector

De Europese Commissie stelde de Circular Economy Package[1] op om "het concurrentievermogen van de Europese Unie te versterken, bedrijven tegen grondstoffenschaarste en prijsvolatiliteit te beschermen, en nieuwe innovatieve opportuniteiten te creëren." Naast het verminderen van afval en emissies, kan een circulaire economie in de bouwsector inderdaad ook banen creëren. Hoe kunnen politiekers dan concreet de circulaire economie in de bouw implementeren? Volgens Allwood en Cullen[2], professoren in ingenieurswetenschappen aan de universiteit van Cambridge, kunnen overheden veel doen: normen en wetten opleggen; goede praktijken aanmoedigen door middel van subsidies, belastingen en investeringen; het goede voorbeeld geven bij openbare aanbestedingen; mediacampagnes voeren voor een groter circulair bewustzijn; onderzoek ondersteunen.

Op politiek vlak bestaat het risico dat hergebruik van bouwmaterialen verward wordt met het recycleren ervan[3]. Recycleren is inderdaad een goed alternatief voor het storten van afvalmateriaal, maar het genereert nog steeds een zekere CO₂-uitstoot voor zeg maar het smeltproces, malen, enz. Alle energie en arbeid geïnvesteerd in een bouwelement gaat hierbij verloren. Hergebruik impliceert een minimale transformatie: een element wordt opnieuw gebruikt in zijn geheel en aan zijn maximale financiële waarde. Bovendien worden nieuwe banen gecreëerd. Een circulaire economie streeft ernaar een product zo lang mogelijk te gebruiken op zijn maximale waarde.

Sinds de jaren ’70 slopen we steeds meer in plaats van te hergebruiken. Huidige voorschriften en labels houden geen rekening met de embodied carbon van materialen en de toepassing van de principes van de circulaire economie. Vandaag wordt in een werfplanning amper tijd voorzien voor de afbraak van een gebouw. Het ontmantelen voor hergebruik vraagt echter extra tijd en dus ook extra geld. In de Verenigde Staten is een belastingaftrek mogelijk voor goederen die worden gedoneerd aan een sociale onderneming[4], wat de hergebruiksector sterk stimuleert. Een dergelijke maatregel in België zou de extra kosten van een ontmanteling kunnen compenseren.

Dit toont aan dat overheidsmaatregelen werkelijk essentieel zijn om de veel te hoge afvalberg en CO₂-uitstoot van de bouwsector efficiënt te kunnen aanpakken.

[1] European Commission, “Closing the loop: Commission adopts ambitious new Circular Economy Package to boost competitiveness, create jobs and generate sustainable growth”, Press release, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-6203_en.htm

[2] Allwood, J., Cullen, J. (2012) Sustainable Materials with Both Eyes Open, http://www.withbotheyesopen.com/pdftransponder.php?c=100

[3] Ghyoot, M., Devlieger, L., BIlliet, L., Warnier, A. (2017) “Déconstruction et réemploi" Presses polytechniques et universitaires romandes

[4] NAHB research center (2000) A guide to Deconstruction, US Department of Housing and Urban Development, Office of Policy Development and Research

-----

Deze column werd ons aangeleverd in het kader van de actie Sign for my Future, een groots opgezette campagne waarmee bedrijven, universiteiten en organisaties de overheid oproepen om werk te maken van een doortastend klimaatbeleid.

architectura.be is één van de partners van Sign for my Future en zal regelmatig columns publiceren waarin architecten, ingenieurs en andere bouwprofessionals een lans breken voor een efficiënter klimaatbeleid.  

Wilt u ook uw mening kwijt in een column? Dat kan zeker. Contacteer ons via info@architectura.be of 011 56 19 50 en wij laten u weten wat de voorwaarden zijn voor een dergelijke column..

En vergeet natuurlijk ook niet om zelf ook te tekenen voor het klimaat en onze toekomst. Zo laat u de volgende regering weten dat ook u vragende partij bent voor een gedegen klimaatbeleid.