Centraal woonerf kern van herorganisatie Het Gielsbos

Bij het ontstaan van deze zorginstelling in de jaren zeventig opteerden de toenmalige architecten voor een paviljoenconcept: clusters van vijf woningen voor telkens 10 bewoners. De bestaande paviljoenen lagen verborgen en geïsoleerd in de groene omgeving. Dat oorspronkelijk introverte woonconcept sloot echter niet meer aan bij de huidige visie op zorgverlening en moest grondig worden herzien. Isabelle Blancke vertelt: “Het bouwprogramma betrof de volledige studieopdracht voor de opmaak van een masterplan, inplantings-en circulatieplan, het ontwerp en de bouw van zeven nieuwe woningen ter vervanging van de bestaande paviljoenen. De aandachtspunten waren de noodzakelijke integratie van aangepaste technische uitrusting, een energiezuinige exploitatie en een oplevering binnen het bedrag van de subsidie-enveloppe.”

Het masterplan voorzag een herorganisatie van de site door de introductie van een lusvormige verbindingsweg die 6 nieuwe woonclusters verbindt. Die verbindingsweg doorkruist de cluster zodat er een binnengebied ontstaat, een centraal erf dat de kern van de woongemeenschap vormt. Blancke: “We hebben de woningen op dat erf gericht, elk met een eigen voordeur. De bewoners van Het Gielsbos kunnen alle logistieke activiteiten op het erf waarnemen vanuit de leefruimte van iedere woning, dat draagt bij tot de belevingswaarde en interactie tussen personeel, bezoekers en bewoners. Ook de visuele relatie tussen de woningen onderling zorgt voor een grotere betrokkenheid tussen de bewoners en de hulpverleners van de verschillende ‘huizen’. De transversale leefruimte opent zich zowel op de tuin eigen aan de woning als op het gemeenschappelijk erf.”

Elke cluster bestaat trouwens uit vijf gekoppelde en geschrankte woningen van ongeveer 500 m². De verschuivingen van de volumes met hellend dak breken de schaal:  het wonen komt centraal te staan en de perceptie van de zorginstelling verdampt. Het geheel is uitgevoerd in traditioneel metselwerk met twee soorten betonsteen en een handvormsteen. De dakbedekking bestaat uit zwarte pvc waardoor een uiterst dunne dakrand ontstaat.

Op vlak van energie kozen de architecten in samenspraak met studiebureau Boydens voor een BEO-veld in combinatie met een warmtepomp om de bodemenergie aan te wenden voor het verwarmen of koelen van de ruimtes. Blancke: “Er is voor dit type gebouwen geen E-peileis, we hebben dus ook geen E-peil berekend. Naargelang het type woning (want er zijn 2 types) varieert K-peil tussen 27 en 30.”