Christian Lemmens (a2o architecten): "Betrek studiebureaus akoestiek bij het ontwerpproces"

Een belangrijk neveneffect is nagalm: het verschijnsel dat ontstaat als de geluidsbron gestopt is, maar geluid nog te horen is in de ruimte. Christian Lemmens van a2o architecten verklaart: “Als mensen spreken over een slechte akoestiek, doelen ze vaak op te lange nagalmtijden. In België bestaan momenteel geen eisen voor nagalm in gebouwen andere dan residentiële gebouwen of schoolgebouwen.”

Akoestisch comfort

Galmtijd is belangrijk bij verstaanbaarheid van personen, denk maar aan de preek van een priester. Erg traag gesproken en duidelijk gearticuleerd, dat komt door de lange nagalmtijden in kerken. Ook bij concerten is galm belangrijk, juist dan mag die langer klinken. In drukke treinstations of zwembaden op woensdagnamiddag moet de galmtijd vaak ingekort worden. Dat kan door te werken met geluidsabsorberende materialen. Producenten profileren hun producten steeds meer als akoestische oplossingen. Zo ook Incatro, zij richten zich met hun geluidsabsorberende panelen niet enkel op de projectmarkt, maar spreken ook particulieren aan. Waarbij ze erop wijzen dat panelen naar eigen smaak aangepast kunnen worden. Ze geven ook aan dat er steeds meer rekening gehouden wordt met akoestiek door architecten, ingenieurs en project adviseurs.

Architect Christian Lemmens ziet dat anders: “Akoestisch comfort is vaak een niet-uitgesproken verwachting, die pas op de voorgrond treedt bij problemen. Nieuwe normeringen zijn verfijnder dan voorgaande. Voor bouwheren is deze normeringen de vertaling van zijn verwachtingen inzake akoestisch comfort. De huidige normeringen zijn echter een kwaliteitseis waaraan het ontwerp zal moeten voldoen. Een houvast voor problemen zoals geluidhinder door verkeer, burenlawaai of geluidshinder van technische installaties. Vaak bieden technische oplossingen hierop een antwoord, oplossingen die niet meteen esthetische aspecten met zich meebrengen. Architecten en aannemers besteden tijdens het ontwerp en de uitvoering in wisselende mate aandacht aan akoestisch comfort. Zij baseren zich meestal op ervaring, en passen oplossingen toe waarmee ze in het verleden goede resultaten boekten. Hier gaat het dan vaak om ervaring, het toepassen van richtlijnen, eerder dan om een volgehouden aandacht tijdens het ontwerp- en bouwproces.”

Ziek van akoestiek

In de zorg en het onderwijs wordt sinds enkele jaren verhoogde aandacht besteed aan akoestiek, nadat een onderzoek uitwees dat de akoestiek in 1 op 5 scholen zo slecht is dat het negatieve gevolgen heeft op leerprestaties.

Christian Lemmens beaamt: “Vaak gaat de problematiek aangaande nagalm gepaard met het toepassen van grote oppervlaktes absorberende materialen die het karakter van een ruimte beïnvloeden. Het is dan ook belangrijk om gespecialiseerde studiebureaus te betrekken bij het ontwerpproces.”

Missie

De grootste uitdaging ligt voor hem in de herbestemming van gebouwen. “Wij denken dan bijvoorbeeld aan religieuze gebouwen die van functie wijzigen, zoals een kerk die een polyvalente ruimte wordt. Bijzondere situaties of specifieke bouwprogramma’s, bijvoorbeeld muzikanten die thuis willen repeteren, vragen vaak esthetische oplossingen aangaande ruimteakoestiek. Hierin is dan ook een grote uitdaging voor architecten weggelegd.”