“Ik groeide op in een tijd waarin om de zoveel jaar een dier uitstierf, mijn kinderen groeien op in een tijd waarin zo nu en dan een element uit de tabel van Mendeljev dreigt te verdwijnen.” Die krasse uitspraak deed de Deense Christian Wittrup, pionier in duurzame architectuur, in zijn keynote op het BMP-event ‘Circulariteit in de praktijk’, dat op 25 oktober doorging in Neder-over-Heembeek. Beschuldigend wees hij in de richting van de architectuur- en bouwsector. Gelukkig bewezen de aanwezige fabrikanten dat we in België al heel ver staan op het gebied van circulaire bouwmaterialen.
De keynote van Christian Wittrup, na het openingswoord van Frank Vanhove van Foamglas, voorzitter van BMP, was op z’n zachtst gezegd een eyeopener, temeer omdat de Deen als hoofd van Lendager Group weet waarover hij praat. Alles wat hij zei was empirisch grondig onderbouwd. Lendager Group ontwikkelde met zijn drie activiteiten dan ook een innovatieve benadering om circulaire economie en circulair bouwen in het bijzonder te benaderen. Lendager ARC is een architectenbureau dat vandaag de leider is in Denemarken op het vlak van duurzame architectuur, Lendager UP levert geupcylede bouwmaterialen en Lendager TCW focust op consultancy voor bedrijven uit alle sectoren die meer circulair willen gaan werken.
Elf miljoen lege gebouwen in Europa
“De industrialisatie betekende het einde voor circulair bouwen. We moeten dus 150 jaar teruggaan in de tijd. Gebouwen moeten gebouwen worden die op hun beurt gebouwen worden enzovoort. Zo ging het tot midden 19de eeuw”, begon hij zijn betoog. Daarna volgden er enkele opvallende statistieken. “In Europa staan meer dan 11 miljoen gebouwen leeg. Maar liefst 55% van de wereldbevolking leeft in steden en dat percentage zal tegen 2050 naar 68 gestegen zijn. De huidige staat van de woningen in rekening gebracht betekent dat dat we ongeveer evenveel nieuwe woningen zullen moeten bouwen als er nu al staan.”
En dat mag volgens hem niet met virgin grondstoffen. “Ik groeide op in een tijd waarin om de zoveel jaar een dier uitstierf. Mijn kinderen groeien op in een tijd waarin, als we niets ondernemen, bepaalde elementen uit de tabel van Mendeljev voorgoed zullen verdwijnen. En ondanks mooie voornemens en verschillende initiatieven zijn we toch niet echt goed bezig. In 2008 bedroeg het geproduceerd afval per persoon nog 234 kilogram. Tien jaar later was dat 438 kilogram en in 2025 zal dat 518 kilogram zijn, terwijl het bevolkingsaantal ook nog eens toeneemt.”
Bakstenen én mortel hergebruiken
“Die dreigende grondstoffenschaarste is niet de enige reden om circulair te gaan bouwen, we counteren er ook de hoge CO2-uitstoot mee. Bakstenen hergebruiken betekent 32 kilogram CO2 uitsparen per vierkante meter, bakstenen en mortel hergebruiken 42 kilogram CO2.”
Hoezo mortel hergebruiken, leek de zaal te denken, waarna Wittrup met een concreet voorbeeld op de proppen kwam. “In een woonproject in Kopenhagen hebben we de façade gebouwd met stukken baksteengevel, telkens ongeveer een vierkante meter, uit andere gebouwen. Zo recupereerden we ook een groot stuk van de gebruikte mortel en creëerden we bovendien een heel opvallend gebouw.”
Na hem namen specialisten uit verschillende sectoren het woord. Zij lichtten toe het gesteld is met de circulariteit in hun sector. Voor de gipssector sprak Herman Schoepen namens de BLGV, voor de baksteensector was dat Anita Ory namens de BBF, voor de glassector Luc Dumont van inDUfed en voor de chemische sector Johan Pauwels, namens essencia. Ook Valipac kwam meer vertellen over de circulaire krimphoes die het met verschillende partners, onder meer Wienerberger, ontwikkelde.
De dag werd afgesloten met een panelgesprek met vertegenwoordigers van de producenten (BMP), bouwaannemers (VCB/Tracimat en CCW) en aannemers van sloop- en ontmantelingswerken (CASO).