De circulaire en omkeerbare visie van een gebouw concretiseren tijdens de diverse fasen van een project. Een uitdaging voor de herstructurering van de Bracops ziekenhuissite in Anderlecht. Feedback van Karol Gawlik en Laurent Grisay, vennoten van het architectenbureau archipelago.
“Het integreren van circulariteit en omkeerbaarheid, op alle niveaus, is de ambitie van dit project, dat zich momenteel in de fase van het uitvoeringsdossier bevindt”, zegt Laurent Grisay, burgerlijk ingenieur-architect bij Archipelago. De eerste impuls was om het polikliniekgebouw te integreren in het stedelijk weefsel om de duurzaamheid en coherentie te waarborgen. Gelegen tussen twee groene ruimten wordt het een open verbinding voor de bewoners van de wijk. “Het voorplein van de nieuwe ingang is ontworpen als een nieuwe openbare ruimte die leidt naar een benedenverdieping die bestaat uit eet- en winkelzones”, voegt hij eraan toe.
Verdergaan dan de primaire functie
“Morgen zal de polikliniek onderdak bieden aan spreekkamers, maar de structuur is ontworpen om in de toekomst ziekenhuiskamers of zelfs assistentiewoningen te creëren”, zegt Karol Gawlik, eveneens burgerlijk ingenieur-architect bij Archipelago. En hij vervolgt: “De omkeerbaarheid beïnvloedt het ruimtelijk ontwerp van het project (ruwe elementen …), de structurele technieken (wanden …), maar ook die van details (aansluitingen, meubilair…). Er is nagedacht over de onafhankelijkheid van elk element. De gevel is bijvoorbeeld ontworpen uit lichte en natuurlijke materialen die kunnen worden afgebroken zonder aan de structuur te raken.
Van de theorie naar de praktijk
“We hebben flexibele tools nodig voor de verschillende stadia van het ontwerp, rekensoftware, tools voor simulatie, voor de beoordeling van de omkeerbaarheid. Het gebruik van BIM is in het bijzonder van essentieel belang om de technieken te visualiseren en te coördineren”, benadrukt Karol Gawlik. De kwestie van het evenwicht is een constante factor. “Met het oog op duurzaamheid, rekening houdend met de materiaalkringloop, hebben we gekozen voor een betonnen constructie in de plaats van een houten constructie”, voegt hij eraan toe. Wat met het budget? “Er moet ook een balans worden gevonden tussen de prijs per m2 die kan oplopen en een verhoogde valorisatie”, besluit hij.
Meer weten? Raadpleeg het dossier “Omkeerbaar en circulair bouwen” van de Gids Duurzame Gebouwen.