Citadelpark Gent: hoe minder toch meer kan zijn (51N4E en NU Architectuuratelier)

Bouwprojecten die met een knal komen, ze bestaan nog. Zo bleek Fernand Huts in de grootste beslotenheid een ontwerp besteld te hebben voor de Boerentoren. Eind november viel hij met de deur in huis met een plan van Daniel Libeskind, waarna een heel publiek debat startte. Een tegenovergesteld bouwproject is de ontwikkeling van het Citadelpark in Gent.  

Sleutel tot succes

De sleutel voor dit proces is de renovatie van het Internationaal Congrescentrum (ICC) in Gent. In 2019 won 51N4E samen met NU Architectuuractelier de Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester.

Het ontwerp van de architecten bestaat uit een compacter gebouw met meer gebruiksmogelijkheden. Dit doen ze door de ingang te verleggen. In het huidige gebouw kon je enkel rechtdoor lopen bij het betreden van het ICC. De nieuwe ingang wordt voorzien halverwege de lange zijde. Hierdoor kan de bezoeker zich naar links, naar rechts of naar boven begeven.

Vernieuwde site

Op de vernieuwde site bouwen 51N4E en NU Architectuuratelier zes ruimtes binnen bereik. Door het International Convention Center (ICC) op te delen, kunnen er in de toekomst verschillende evenementen op hetzelfde moment plaatsvinden. Binnen het ICC bevindt zich een centraal auditorium met daaromheen break-out rooms en een gemeenschappelijke ontmoetingsruimte. De vroegere ingang verhuist onder de luifel, een ruimte met een glasvezel waar plaats is voor duizend personen. De Azaleahal wordt afgebroken, de verloren ruimte voegen de ontwerpers bovenop het gebouw toe.

Deze ingreep aan het ICC zorgt voor mogelijkheden. Naast het congrescentrum maakt namelijk het museum SMAK en de velodroom ’t Kuipke ook deel uit van dit gebouwencluster. Beide gebouwen leunden met hun achterzijde tegen de Floraliënhal aan, die als ruggengraat van het complex dient. Nu het ICC een voorvertrek krijgt naast deze hal, zal er via royale zichten en een doorgang verbinding gemaakt worden tussen het SMAK en ’t Kuipke.

Dak in het park

Deze link blijkt niet de enige te zijn tussen de gebouwen.

“De hal heeft potentieel om als publieke ruimte gebruikt te worden. Ze wordt een dak in het park, waar je beschut bent tegen weer en wind, en waar je dankzij de opengewerkte gevels toch in verbinding staat met de buitenruimte. Je kunt er zelfs met de fiets doorheen rijden. Wie zin heeft kan er komen zitten, een boek lezen of kinderen laten spelen. De hal stelt zich open voor bezoekers van het park en buurtbewoners, maar kan ook dienen voor evenementen”, zegt Janik Beckers van 51N4E.

De achterkant van de hal zou volgens de architecten uitgebouwd worden tot een tweede dynamische bestemming. Door de volledige lengte van de hal uit te graven, komt er een ondergrondse ruimte vrij. Deze ruimte zal dienst doen als kunstdepot van het SMAK, opslagplaats van de Groendienst van het park en Huis van de Cinema. Op elke hoek van de hal zullen tuinen aangelegd worden om een overgang te maken naar het parkgroen.

Gent als culturele hoofdstad

De stad Gent en Toerisme Vlaanderen hebben een deal afgesloten om het ICC samen te financieren. De stad Gent zal het project uitvoeren en beraadt zich momenteel over de volgende stappen in het Citadelpark. SMAK-directeur Philippe Van Cauteren besluit dat hier nog voldoende tijd voor is.

“De haalbaarheidsstudie herformatteert het SMAK tot een SMAK-hal. Dit project zou een ideale gangmaker zijn voor de Gentse kandidatuur als Europese Culturele Hoofdstad in 2030. Intussen kan het proces rustig verdergaan om de plannen voor het Citadelpark te verfijnen. Er zijn toch geen budgetten voor vastgelegd.”