-
![]()
© Luc Gees, A.J. Lode Janssens Archive, 1975
A.J. Lode Janssens (1941) is een van de meest originele architecten en radicale pedagogen van België. De afgelopen twee decennia leefde hij echter in vrijwillige ballingschap, en verdween hij bewust uit het publieke leven. Heel zijn carrière lang had Janssens een ambiguë relatie met architectuur. Hij was gefascineerd door de experimentele mogelijkheden ervan, maar ook ontzet door haar vaak aanmatigende aard. De CIVA-tentoonstelling, gecureerd door Peter Swinnen en Nikolaus Hirsch, over Lode Janssens' vruchtbare maar grotendeels onopgemerkt gebleven architecturale praktijk focust op zijn 'ballonwoning' (Humbeek, 1969-86), een tijdelijk experiment rond een pneumatische woning. De expo is nog tot 27 maart 2022 te bezichtigen in Civa.brussels.
De ballon was een compromisloze efemere poging tot de-architecturalisatie en harmonisatie met de natuur. Een experiment met en door het leven zelf. Als centraal stuk toont de tentoonstelling een maquette (gemaakt door CRIT.architects) van de ballonwoning op schaal 1/4, die de bezoeker in staat stelt het experiment van de architect ten volle te overschouwen en doorgronden. Samen met origineel en tot nu toe onontsloten archiefmateriaal wil de expo Janssens' experimentele ruimtelijke onderzoekspraktijk voor het voetlicht halen.
Janssens studeerde architectuur en stedenbouw aan de architectuurschool Sint-Lucas. Zijn talent werd er opgemerkt door Willy Van Der Meeren, waarmee hij samen het experimentele Atelier Alpha (Sterrebeek, 1964-68) oprichtte. Daarna startte Janssens zijn eigen bureau terwijl hij parallel daarmee een zeer specifiek onderwijscurriculum uitwerkte met een focus op maatschappelijke en ruimtelijke symbiose. In 1979 stichtte Lode Janssens de Sint-Lucas Werkgemeenschap (SLuW) die onderwijs, praktijk en ontwerpend onderzoek in de architectuur nauw met elkaar verbond. SLuW werd ontwikkeld in nauwe samenhang met Janssens' verregaande betrokkenheid bij het International Laboratory of Architecture and Urban Design (ILAUD) van Giancarlo de Carlo.In 1991 werd Janssens benoemd tot afdelingshoofd van de architectuurschool Sint-Lucas, waarmee hij de cirkel van zijn unieke architecturale engagement rond maakte.
Samen met de tentoonstelling wordt de publicatie A.J. Lode Janssens / 1,47 mbar uitgebracht en verschijnt de documentaire A Gentle Pressure.
FILM A Gentle Pressure
Release: 10 februari 2022
Het is best moeilijk om, letterlijk en figuurlijk, vat te krijgen op A.J. Lode Janssens. Er zijn heel wat redenen te bedenken om niet over Janssens en zijn ruimtelijk werk te berichten. De belangrijkste is ongetwijfeld dat hij zichzelf steevast actief verzette tegen iedere vorm van publiciteit, een eigenschap die kan worden verklaard door zijn haat-liefdeverhouding met architectuur. Het is alsof Janssens voortdurend op zoek is om een rekening te vereffenen in en met de architectuur. Waarom gunnen we hem dan niet de anonimiteit en sereniteit waar hij zo naar verlangt? Soms is architectuur simpelweg zo authentiek en ontzettend eerlijk dat het onmogelijk is ze verborgen te houden.
Producent Peter Swinnen en regisseur Bertrand Lafontaine hebben een unieke reeks getuigen (onder wie Janssens zelf) en heel wat origineel, onuitgegegeven beeldmateriaal verzameld om de ballonwoning opnieuw onder de aandacht te brengen.
BOEK A.J. Lode Janssens - 1,47 mbar
Release: 27 januari 2022
De titel van de publicatie verwijst naar de subtiele overdruk in Janssens' experimentele woonproject. Het boek bundelt nooit eerder gepubliceerd materiaal, waarmee redacteurs Peter Swinnen en Nikolaus Hirsch de essentie onthullen van Janssens' drijfveer voor zijn eigenzinnige maar genereuze woonexperiment.
De publicatie is het derde deel in een reeks gewijd aan Belgische architecten, die ook uitgaven over René Heyvaert en Luc Deleu & T.O.P. office omvat
Onze partners