Clarenhof in Hasselt officieel geopend

Nieuwe, hedendaagse invulling

Historische monumenten een nieuwe invulling geven is altijd delicaat, zeker als het gebouwen betreft die een stad of een omgeving sterk typeren. Dit laatste gaat zeker op voor het Clarissenklooster, dat de Hasseltse binnenstad al meer dan een eeuw kleurt met zijn iconische kapeltoren en lange gevel langs de binnenring. In de zomer van 2004 trokken de laatste zusters weg en boden ze hun knappe kloostercomplex te koop aan. Zorgontwikkelaar Probis en Vestio trokken aan het langste eind en besloten het een nieuwe, hedendaagse invulling te geven. “Enerzijds wilden we het bestaande klooster met veel respect voor het historische karakter ombouwen tot een woonzorgcentrum, anderzijds wilden we aan de Kunstlaan een nieuwbouwblok met serviceflats realiseren dat naadloos zou aansluiten op het reconversiegedeelte,” licht Patrick Kerkhofs (Probis) toe. “Aangezien we het aanpalende dienstencentrum ook in het project hebben kunnen incorporeren, hadden we meer dan voldoende ruimte om er iets unieks van te maken. Ik ben ervan overtuigd dat het Clarenhof door de optimale verzoening van 'historisch' en 'modern' een absolute meerwaarde vormt voor stad en inwoners.”

Samengaan van oud en nieuw

Probis en Vestio deden een beroep op a2o architecten om alle wensen en eisen in een definitief ontwerp te gieten. Intensief overleg met onder meer de dienst Monumentenzorg leidde tot een concept dat maximaal uitgaat van het beschermde erfgoed. Van buitenaf bekeken is er aan het Clarissenklooster dan ook weinig tot niets veranderd. Hier en daar geven ritmische gaten in het metselwerk de gevel wat meer cachet. Binnenin is het klooster sober en minimalistisch gerenoveerd, met wit en zachte houttinten als dominante accenten. De meest karakteristieke historische elementen (een biechtstoel, hoge houten deuren, antieke meubels, vroegere buitenmuren, ...) zijn bovendien bewaard en geïntegreerd in het nieuwe interieur. “Het implementeren van de zorgfunctie in het klooster vormde toch wel een hele opgave,” vertelt Herman Sauwens van aannemer Heijmans. “Het was bijvoorbeeld niet eenvoudig om de vele niveauverschillen op te vangen of de oude, specifiek gevormde ramen te vervangen door nieuwe exemplaren, al geven die het geheel natuurlijk wel een specifieke touch. Ondanks het feit dat het Clarenhof er binnenin behoorlijk nieuw uitziet, zijn de contouren van het klooster toch nog prominent aanwezig”

Zicht op groen

Het gelijkvloers van het Clarissenklooster is omgevormd tot een woonzorgcentrum met 44 kamers. De verdieping is – net als het aanpalende nieuwbouwblok – voorbehouden voor ruime serviceflats. In totaal zijn er 56 serviceflats, die grotendeels losstaan van het woonzorggedeelte. Toch is het zorgaspect er discreet aanwezig. Elke flat is uitgerust met een oproepsysteem, en bovendien zijn het nieuwbouwblok en het woonzorgcentrum verbonden via een transparante gang. De flats kijken via een privéterras uit op een van de besloten binnentuinen, die midden in de binnenstad een oase van rust creëren. “De meeste terrassen zijn opgebouwd uit hout, al zijn er in het kloostervolume hier en daar ook metalen terrasuitkragingen voorzien,” licht Herman Sauwens toe. “Deze stemmen qua kleur overeen met de sobere zwarte gevelsteen van het nieuwbouwvolume en zetten het authentieke metselwerk van het Clarissenklooster extra in de verf door fel te contrasteren. Vanop de terrassen heb je overal zicht op groen, want ook op de daken zal er beplanting worden aangebracht.”

Grand café en gerestaureerde kapel

Aangezien het Clarissenklooster voor de stad een enorme waarde heeft, was de integratie in de omgeving een belangrijk aandachtspunt. Waar het klooster voorheen een monumentale, gesloten indruk gaf, ontvangt het de Hasselaars voortaan met open armen. “Zowel het historische kader als de nabijheid van het stadscentrum vormen een belangrijke troef. Het woonzorgcentrum mag dan ook geen hermetisch geheel vormen, maar moet een volwaardig deel van de stad zijn,” menen Patrick Kerkhofs en directrice Ils Neskens (vzw Foyer De Lork). “Het grand café en de gerestaureerde kapel vervullen in dit opzicht een cruciale rol. In het grand café met zicht op de Groene Boulevard kunnen de bewoners samen met familie en vrienden een hapje of een drankje tot zich nemen. De kapel blijft publiek toegankelijk en zal in de toekomst gaan fungeren als een uniek decor voor tentoonstellingen, concerten, zorggerelateerde lezingen of filmvoorstellingen. Voorts kunnen stedelingen of toeristen terecht in de open tuinen aan de Guffenslaan en de Kunstlaan. Zo kunnen ook zij volop genieten van dit uniek stukje Hasselt.”

Noot: Dit artikel verscheen eerder al in het magazine Bouwen aan de Zorg.