COLUMN. Blikveld Arena: het landschap als meester (Jo Boonen)

Landschapsarchitectuur plaatst zich als discipline tussen concepten van natuur en cultuur, en tracht die te verbinden in de ruimte. Het wordt intussen algemeen aanvaard dat een evenwichtige verbinding tussen mens en natuur noodzakelijk is in het streven naar duurzaamheid. Landschap is daarvoor een concept bij uitstek, omwille van haar integratieve karakter. Het omvat niet enkel de fysieke ruimte, maar ook sociale, politieke en narratieve dimensies van die ruimte. Belangrijk daarbij is het besef dat dat landschap geen passief gegeven is, maar een geheel van levende entiteiten die mee de ruimte vormen. Streven naar duurzaamheid betekent dus ook dat we moeten leren samenwerken met dat landschap, en dat we het een betekenisvolle stem geven in beslissingen over de toekomst van de ruimte. Dat vraagt ook naar een nieuwe positionering van de ruimtelijke expert.

Op 13 december vieren we met Blikveld – de Vlaamse vakvereniging voor tuin- en landschapsarchitecten - onze jaarlijkse hoogmis: de Blikveld Arena. Dit doen we door verschillende sprekers uit te nodigen om een blik te werpen op hoe zij deze landschappelijke invalshoek op de ruimte vertalen in hun visie, praktijken en onderzoek.

Joke Vande Maele (Kollektif), Els Huigens (Fris in het Landschap), Evelyn Adriaensen en Dries Henkens (Stad Antwerpen) zullen aan de hand van concrete voorbeelden duiden hoe een landschappelijke visie op de ruimte een bijdrage levert aan enerzijds lokale ruimtelijke kwaliteit, en anderzijds aan de vorming van een ruimtelijk beleid. Dit verhaal wordt in de namiddag verder aangevuld met internationale voorbeelden, en meer reflectieve vraagstukken over disciplinaire verantwoordelijkheden van de landschapsarchitectuur in de lezing Martijn Slob (VOGT).

In een Vlaamse context, waar 12% van de ruimte bestaat uit private buitenruimtes en tuinen, is het noodzakelijk om stil te staan bij de vraag hoe die landschappelijke zich ook daar vertaalt. Leen Dierckx (Tuinen in Stijl), Pieter Van Hauwermeiren (Buro Buiten), Kevin Van Steenbergen (LAB-V) en Jeroen Deseyn (Plant en Houtgoed) worden uitgenodigd om te reageren op vier stellingen die de plaats van tuinen in een bredere ruimtelijke strategieën bevragen. Daarnaast is de manier waarop tuinen en buitenruimtes ontworpen worden in grote mate een expressie van zeer persoonlijke ideologieën en voorkeuren van de ontwerper. Met zijn oefening rond Spatial Therapy zal Wouter De Raeve de intrinsieke link tussen het individu en ontwerppraktijk verkennen.

Van  de menselijke invalshoek maken we de brug naar het meer-dan-menselijke perspectief. Met the More-than-Human Embassy (HOGENT) gaan we op zoek naar de verschillende manieren waarop dieren mee de ruimte vormgeven, en hoe ze betrokken kunnen worden in ontwerpprocessen. Naast deze verkenning van dierlijke perspectieven is er ook nog de mogelijkheid om een kleine excursie te maken in de inspirerende omgeving van Tour&Taxis. Dit stadsdeel wordt vandaag de dag gekenmerkt door grote evoluties, en vormt daarom een bron van inspiratie.

Ten slotte geven we graag het woord aan Wim Cuyvers, gekend door zijn grondige reflecties over betekenis van publieke ruimte en zijn verfrissende manieren om over architectuur na te denken. Wim zal ons meenemen in een verhaal over zijn aanwezigheid in de Franse Jura, en de manier waarop hij daar in intense dialoog met het landschap zoekt naar de juiste ingrepen.

Een landschappelijke benadering van ruimtelijke ontwikkeling is in Vlaanderen geen luxe meer, maar een noodzakelijkheid. De landschapsarchitectuur staat klaar om haar bijdrage hieraan te leveren. Steeds in samenwerking en dialoog met haar muze: het landschap zelf.

Meer info over de Blikveld Arena en inschrijvingen vind je hier.

 

Jo Boonen is projectmedewerker bij Blikveld vzw en als onderzoeker verbonden aan HOGENT.

Deel dit artikel:
Onze partners