Dag en Avond van de Architectuur 2015: architectuur maken en meemaken

Architectuur is steeds mee-maken

De beste manier om architectuur te ervaren is ze ter plaatse gaan beleven. Een gebouw kan je lezen als een roman, met kamers die elkaar als hoofdstukken opvolgen en deuren die onverwachte wendingen brengen. Dat is precies wat de Dag van de Architectuur aanbiedt: de ontdekking van recente gebouwen die verrassen door hun kwaliteit.

    We worden allemaal aandeelhouders in genereuze architectuur.

Architectuur is een gedeeld avontuur dat je zelf kan meemaken. Dat mag je ook begrijpen als ‘mee maken’. Een gebouw komt pas tot leven wanneer het wordt gebruikt en ingevuld met de noden van de dag. En daar blijft het niet bij. Architectuur wordt door steeds meer mensen ‘mee gemaakt’, van in de ontwerpfase tot de na de oplevering.  Architecten, gebruikers, opdrachtgevers, ambtenaren, burgers, onderzoekers, kunstenaars, kinderen, zorgverleners ... ze hebben allemaal een aandeel in het bouwproject, en geven dit door aan de volgende generaties. Op die manier worden we allemaal aandeelhouders in genereuze architectuur.

Een zelfbewuste architectuurcultuur

Het engagement voor betere architectuur heeft Vlaanderen geen windeieren gelegd. Vandaag zien we het resultaat van een zelfbewuste architectuurcultuur die ruim dertig jaar geleden ontkiemde en in een stroomversnelling geraakte door de juiste beleidskeuzes.

Een kwart van de gebouwen die je kan bezoeken op de Dag van de Architectuur zijn het resultaat van de Open Oproep. Dit instrument van de Vlaamse Bouwmeester helpt publieke opdrachtgevers bij het formuleren van een bouwopdracht en het kiezen van de juiste architect voor het project. Het is een wapen tegen de eenheidsworst die internationale trends wil imiteren of het zich gemakkelijk maakt met ‘one-size-fits-all’-recepten. Architectuur in Vlaanderen staat midden in de gemeenschap, niet alleen in de steden maar in heel Vlaanderen. Ze geeft vorm aan crèches, scholen, groepswoningen, universiteiten, verzorgingstehuizen en andere nutsvoorzieningen die noodzakelijk zijn voor een goed leven in onze regio.

Architectuur van onderuit

We leven in een kennismaatschappij, waarin burgers mondiger worden en zelf gaan nadenken over hun omgeving. Een goede architectuurcultuur ontstaat wanneer beleidsintenties en impulsen van onderuit elkaar ontmoeten. Ze faalt wanneer ze elkaar willen beconcurreren.

    Goede architectuur ontstaat wanneer beleid en 'bottom-up' elkaar ontmoeten.

‘Bottom-up’ is niet het synoniem van klagen. Dat bewijzen de projecten die gepresenteerd worden op de deze Dag van de Architectuur. Ze zijn experimenteel, maar ook heel concreet: crowdbuilding-projectontwikkelaars in Den Oudaan in Antwerpen, duurzame ruimtelijke ontwikkeling in de noordrand van Brussel (Periferia), of het zoeken naar nieuwe definities van stedelijkheid in een Gentse wijk die door overstromingsgevaar wordt bedreigd (Malem). Deze experimenten zijn leerzaam en moeten daarom ruimte krijgen.

Avond van de Architectuur

Het festival van de architectuur heeft ook deze editie een avondluik. Op 10 oktober reikt minister van Cultuur Sven Gatz de prestigieuze Vlaamse Cultuurprijs voor Architectuur uit, een prijs voor een uitzonderlijke verdienste voor architectuur uit Vlaanderen. Voorafgaand aan deze prijsuitreiking wordt de rol van publieke betrokkenheid bij de realisatie van architectuur in Vlaanderen in de kijker gezet.

    Architectuur is een gedeelde opdracht.

Waar staan we en waar gaan we naartoe? Dat is de centrale vraag op de Avond van de Architectuur. Onze steden zijn in snel tempo aan het veranderen. De impact van de bevolkingstoename, migratie, klimaatverandering en de aanhoudende economische crisis zijn steeds nadrukkelijker aanwezig in het straatbeeld. Hoe kan architectuur bijdragen aan de belangrijke maatschappelijke transities? Architectuur zelf moet de lenigheid hebben om zich aan te passen aan deze nieuwe realiteit.

Met andere woorden: hoe maken we een architectuurcultuur voor de 21ste eeuw? Dat deze verantwoordelijkheid niet enkel rust op de schouder van de architect mag duidelijk zijn, het is een gedeelde opdracht. Wie moet allemaal mee in het bad? Dat verneemt u tijdens de panelgesprekken op de Avond van de Architectuur.

Praktisch

Dag van de Architectuur

Zondag 11 oktober 2015 van 10 uur tot 18 uur. Het hele programma kan je bekijken via www.dagvandearchitectuur.be

Avond van de Architectuur

Zaterdag 10 oktober: evenement en uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs voor Architectuur om 20u in de Rode Zaal van deSingel Internationale Kunstcampus door Sven Gatz (Vlaams minister van Cultuur, Media, Jeugd, en Brussel).