Dakserre Agrotopia en Brandtoren Kalmthoutse Heide winnen Benelux Trofee voor Thermisch Verzinken 2023

Net zoals bij de vorige editie in 2021 zijn er dit jaar eveneens drie projecten bekroond in drie verschillende categorieën: functioneel verzinken, esthetisch verzinken en duplexsystemen. De keuze tussen esthetisch verzinken en functioneel verzinken stimuleert de dialoog tussen uitvoerder en verzinkerij, zodat de verwachtingen van de klant en het uiteindelijke resultaat beter op elkaar zijn afgestemd. Bovendien heeft de jury opnieuw de prijs uitgereikt voor het meest duurzame, ofwel circulaire project. Dit onderstreept eens te meer de steun van de sector voor de principes van circulair bouwen.

De winnaars zijn:

Categorie ‘Esthetisch verzinken’: Dakserre Agrotopia (META architectuurbureau & van Bergen Kolpa architecten)

Met Dakserre Agrotopia leveren META architectuurbureau en van Bergen Kolpa Architecten i.o.v. Inagro en REO Veiling het grootste publieke gebouw voor onderzoek naar stedelijke voedselproductie van Europa op. Met zijn gefacetteerde glazen gevels, monumentale entreetrap en stapeling van functies geeft Agrotopia een markant, architecturaal gezicht aan tuinbouw op de daken van de stad. Een van de uitdagingen was de noden voor onderzoeksfaciliteiten in een serre – en dus warme en vochtige omgeving – te verenigen met de vereisten voor bezoekersfaciliteiten. In het serreklimaat van Agrotopia moeten namelijk niet alleen planten gedijen, ook mensen moeten er leren en werken.

Motivatie van de jury: “Soms ontstaan keuzes spontaan, soms zijn ze het resultaat van een ‘voortschrijdend’ inzicht. De keuze voor thermisch verzinken in plaats van de aanvankelijke voorkeur voor een geverfde staalconstructie werd getriggerd door een aantal functionele en kostentechnische bezwaren vanwege de staalbouwer. De architecten verdienen lof voor het feit dat ze de dialoog aangingen met de uitvoerders, die vertrouwd zijn met de voordelen van thermisch verzinken in de kassenbouw, zonder daarbij mordicus vast te houden aan het initiële beeld dat ze voor ogen hadden. Bovendien trokken ze de kenmerkende grijstinten van het thermisch verzinkte staal door in de aluminium gevel – en dakprofielen. Het schilderwerk van o.m. de verwarmingsbuizen is in een zilvergrijze RAL kleur uitgevoerd. Hierdoor ontstond een rustig en esthetisch kleurbeeld in combinatie met de bestaande betonnen kistenloods. Esthetiek en functionaliteit gaan in Agrotopia hand in hand, geen evidentie in een project met atypische partners die vanuit een heel andere denkwereld vertrokken.”

Categorie ‘Duplex’: Brandtoren Kalmthoutse Heide (NOHNIK & Bureau Bouwtechniek)

De Belgische Kalmthoutse Heide is een 42 m hoge landmark rijker. Een team van NOHNIK, Bureau Bouwtechniek en Ingenieursbureau ABT ontwierp een elegante constructie van staal en hout die boven het uitgestrekte natuurgebied uit torent. Wandelaars krijgen vanaf twee platforms een indrukwekkend vergezicht over de ‘Vlaamse steppe’. Het ontwerp kenmerkt zich door een spectaculaire eenvoud, dienend aan het landschap van de Kalmthoutse heide, met een comfortabele werkplek voor de brandwachters en een dynamisch uitzicht op de natuur.

Motivatie van de jury: “De keuze voor de mosgroene stalen vakwerkconstructie in combinatie met de houten bekleding van de trappen en bordessen beperkt de visuele impact tot een minimum. Het uitgekiende ontwerp van de knopen vereenvoudigde aanzienlijk het bouwkundig ontwerp zonder het esthetische beeld geweld aan te doen. De keuze voor een duplex coatingsysteem voor de hoofddraagconstructie is hier volkomen terecht. De toren gaat als het ware op in de groene omgeving. Uiteraard garandeert het duplexsysteem ook een lange levensduur. Gezien de hoogte van de toren is dat een belangrijk pluspunt in relatie tot het beheer en het onderhoud. Tot slot was de jury onder de indruk van hoge afwerkingsgraad die dankzij de dialoog tussen architect, uitvoerder en verzinkerij werd bereikt.”

Categorie ‘Functioneel verzinken’: Parkeergebouw Zwijsen (Vissers & Roelands architecten & ingenieurs)

Parkeergebouw Zwijsen is een innovatief, circulair en multifunctioneel parkeergebouw van 230 m lang en 18 m hoog en fungeert als ‘geluidsscherm’ ter bescherming tegen spoorweggeluid. Het vormt de nieuwe eyecatcher die door de markante hoofdvorm en schaal een overtuigende schakel vormt voor de nieuw te ontwikkelen bebouwing van Zwijsen.

Motivatie van de jury: “Parkeergebouwen bevinden zich meestal in een verstedelijkte omgeving in een matig agressief klimaat. De keuze voor thermisch verzinken is hier op zijn plaats. Dankzij de zink-ijzer legeringen in combinatie met de toplaag in zink is het gebouw duurzaam beschermd tegen weersinvloeden. Bovendien biedt het zinkwerk een prima functionele bescherming van het staal in geval van mechanische beschadigingen. Het onderhoudsvrije karakter van het thermisch verzinkt staal zorgt voor een uiterst gunstige levenscycluskost. Dit type parkeergebouwen is demontabel ontworpen met het oog op hergebruik. Het thermisch verzinken garandeert een zorgeloos tweede of derde leven aan de staalstructuur, zelfs wanneer er kleine beschadigingen ontstaan tijdens demontage of heropbouw. De combinatie van de verzinkte draagstructuur met de corten stalen huid toont dat verzinkt staal zich perfect laat combineren met andere materialen. Kortom, de jury was zowel gecharmeerd door de hoge beeldkwaliteit als door de mate waarin de functionele troeven van thermisch verzinkt staal werden uitgespeeld.”

Prijs Circulair Bouwen: het Podium (MVRDV)

Woensdag 1 juni 2022 heeft de Rotterdamse burgemeester het Podium op Het Nieuwe Instituut feestelijk geopend. Het door MVRDV ontworpen platform op 29 m hoogte is te beklimmen via een 143 m tellende buitentrap. Met de installatie – opvallend roze geschilderd om de zichtbaarheid te vergroten – creëerde MVRDV een tijdelijke creatieve ontmoetingsplek. Het Podium vormde de hele maand juni het festivalhart van de Rotterdam Architectuur Maand. In juli en augustus was het Podium dé plek voor een jazzconcert of yogales met uitzicht op de stad. De opdracht voor het ontwerpen van een tijdelijke installatie kwam voort uit de wens om de toen lopende tentoonstelling extra onder de aandacht te brengen. Omdat de hoofdentree van Het Nieuwe Instituut door werk aan de openbare ruimte tijdelijk minder goed bereikbaar was, kwam het MVRDV-ontwerpteam op het idee om een alternatieve toegang te creëren via een grote buitentrap. De ontwerpers lieten zich inspireren door zowel het panoramische uitzicht vanaf het dak van Het Nieuwe Instituut als het ontwerp van Jo Coenen met zijn kenmerkende pergola. Om Het Podium zo duurzaam mogelijk te produceren, is gekozen voor steigermateriaal en vloerafwerkingen die na afloop kunnen worden gerecycled.

Motivatie van de jury: “De architecten maakten dankbaar en slim gebruik van één van de meest circulaire stalen bouwelementen die er bestaan: verzinkte steigerbuis. Oersterk, makkelijk te monteren en duurzaam. De tijdelijke ingreep bij Het Nieuwe Instituut waar de archieven van tal van architecten en stedenbouwkundigen worden bewaard, kon uiterst snel en veilig worden opgebouwd. Bovendien liet de steigerconstructie toe om zowel op de begane grond, in de vijverpartij als op het dak als het ware te landen zonder enige ingreep of risico op schade aan het bestaande gebouw. De ranke constructie zweeft als een trap transparant langs het gebouw in een mooi lijnenspel. De tijdelijke constructie werd na 4 weken opnieuw gedemonteerd. De jury wou met deze prijs de veelzijdigheid en circulariteit van stalen steigerbuizen en buiskoppelingen in de spotlights plaatsen. Dit bouwsysteem stamt al uit de jaren 30 van de vorige eeuw en toont dat staal al herbruikbaar was lang voor de Europese Commissie circulariteit op de agenda zette.”

Publicatie

Alle deelnemende projecten zijn opgenomen in een publicatie die gratis verkrijgbaar is via Zinkinfo Benelux. Daarnaast worden alle deelnemende projecten ook uitgelicht in de komende editie van het ZEKER ZINK Magazine. Op de website van Zinkinfo Benelux is een pagina gewijd aan elk deelnemend project.