Dan toch geen Belgische winnaar Mies van der Rohe Award

Het winnende project bestaat uit een vernieuwende renovatie van drie grote appartementsgebouwen in Bordeaux, die alle woningen nieuwe ruimte- en woonkwaliteiten verstrekt, door heel precies te bestuderen welke bestaande eigenschappen behouden moeten blijven en welke eigenschappen er ontbreken en aangevuld moeten worden. De verbouwing van elke woning kostte € 50.000 (exclusief btw) en heeft de huur van de voormalige bewoners, die tijdens de bouwwerkzaamheden gewoon in hun appartementen konden blijven wonen, niet verhoogd.

De kantine van BAST is het uitbouwsel van de bestaande school voor 61 leerlingen die de binnenplaats fysiek maar niet visueel omheind. Met deze twee prijzen benadrukt de jury de kwaliteit en het belang van het programma voor collectieve huisvesting en de architectuur in landbouwgebieden.

De twee beloonde projecten zijn gekozen uit een lijst met 383 projecten in 38 Europese landen. Er werden door de jury vijf finalisten geselecteerd en bezocht: Terrassenhaus Berlin / Lobe Block; Auditorium en Congrescentrum Plasencia; PC CARITAS in Melle (de vylder vinck taillieu); het Skanderbegplein in Tirana (51N4E) en de flats in Bordeaux, in gezelschap van de ontwerpers van de projecten, de klanten of projectontwikkelaars en de gebruikers. De jury bezocht zes architectonische projecten die vandaag de nieuwe agenda voor architectuur vertegenwoordigen. We komen uit een lange periode van onzekerheid die zich nu transformeert in optimisme en generositeit, en dat wekt een houding op die risico's omarmt, zowel van de kant van de opdrachtgevers als van de architecten. De finalisten leverden buitengewone en aantrekkelijke gebouwen en ruimtes in complexe omstandigheden, waardoor de keuze van de jury zeer moeilijk was. Na een vijf uur durend, uiterst opbouwend debat werd het besluit democratisch genomen. Daarbij was de jury er, na een bezoek aan alle projecten, van overtuigd dat ze allemaal waardige winnaars zouden zijn geweest.


Motivatie van de jury

Grand Parc Bordeaux
De jury waardeerde dat het project de bestaande Europese woningvoorraad uit de naoorlogse periode uitdaagt, met minimale middelen om een maximaal effect te bereiken. In plaats van te slopen, wat het gebruik van een belangrijke hoeveelheid energie met zich meebrengt, begreep de klant in dit geval wat de voordelen van het verbouwen van de bestaande drie gebouwen was. Dit heeft het leven van mensen ten goede veranderd, zonder hun vorige levens te onderschatten. Zo werd de nieuwe ruimte gevuld met poëzie. Deze functioneert namelijk op basis van het principe dat mensen de ruimte begrijpen en deze dus op zeer verschillende manieren gebruiken. Op een moment dat opdrachten voor nieuwe sociale flats om de vermindering van de oppervlakte van de flats vragen, wordt hier het volume juist vergroot, waardoor zowel de afzonderlijke personen als het collectief in zijn geheel een meerwaarde krijgen. Het geheel wordt een optimistische kans voor sociale woningbouw en moderniteit, het is royaal en verandert eveneens de architectuur en de mogelijkheden van de architectuur. De architecten tonen een zeer hoge erkenning van wie – een mix van bewoners – en waarmee – de resultaten van eerder onderzoek naar verbouwing – ze werken. Dit resulteert in een verfijnde manier van werken met mensen, ruimte en materialen, hoewel de verbetering van het collectief beter had kunnen zijn als de mogelijkheden in de relatie met de straat anders waren geweest.
 

Schoolkantine in Montbrun-Bocage
De jury werd aangetrokken door de uiterst nauwkeurige implementatie- en ontwerpbesluiten die van de kantine een opmerkelijk project maken dat is gebouwd met een relatief kleine begroting. Het project werd uitgevoerd met uiterste bescheidenheid, waarbij rekening werd gehouden met de context van het dorp en het landschap van de onmiddellijke omgeving en een zeer respectvolle architectuur werd gecreëerd. Zoals Benjamin Aubry, architect en expert van de EU Mies Award, uitsprak, biedt de eenvoud van de voorzieningen en de constructie een royale ruimte, een uitstekende gebruikscapaciteit en een immense poëzie.


Veel Belgische nominaties

Dit jaar waren uitzonderlijk veel Belgische projecten genomineerd voor de EU Mies Award 2019, bijna dubbel zoveel dan de edities voordien: 21 projecten op Belgische bodem en dan nog projecten van Belgische bureaus in het buitenland. Zeven projecten met een Belgische stempel haalden de shortlist: WZC Kapelleveld in Ternat en PC Caritas in Melle van architecten de vylder vinck taillieu, De Krook in Gent van Coussée & Goris architecten, RCR Arquitectes, de fabriek van Ryhove in Gent van TRANS, het Skanderbeg-plein in Tirana, Albanië van  51N4E, Plant en Houtgoed, Anri Sala, iRI, Solo House in Matarranya, Spanje van OFFICE Kersten Geers David Van Severen en Hal Perret in Montalaire, Frankrijk van Atelier d'architecture Pierre Hebbelinck, HBAAT - HELEEN HART — MATHIEU BERTELOOT..

PC Caritas en het Skanderbeg-plein mochten zich tot de finalisten rekenen. De kans leek dan ook groot dat een Belgisch bureau zou bekroond worden, maar uiteindelijk gingen hun Franse collega's met de prijs aan de haal.

Prijsuitreiking en tentoonstelling

De prijsuiteriking vindt plaats op 7 mei in het Mies van der Rohe Paviljoen in Barcelona. Dan vindt ook de opening plaats van de tentoonstelling “EU Mies Award 2019 exhibition” met modellen, teksten, video's, schetsen en tekeningen van de 40 projecten die op de shortlist stonden en een samenvatting van alle 383 genomineerden; De tentoonstelling “EU Mies Award 2019 exhibition” gaat op tournee door Europa en gaat op 13 september van start in BOZAR (Brussel). Van daaruit gaat deze in 2019 en 2020 verder naar andere steden.