De energiezuinigheid van een sociale nieuwbouwwoning

Sinds 2006 moet elk bouwproject vol­doen aan de regelgeving voor energie­prestatie en binnenklimaat (EPB). De digitale EPB-aangiftes worden bewaard in een centrale energieprestatiedatabank, die beheerd wordt door het Vlaams Ener­gieagentschap (VEA).

Deze databank vormt een uitgebreide en betrouwbare bron voor energieprestatiedata. De VMSW ontving recent de energieprestatiegegevens van een groot aantal sociale nieuwbouwwonin­gen. Twee derde van de gegevens gaat over projecten met een bouwaanvraag die werd ingediend tussen 2008 en 2010. Het blijft voorlopig dus nog even wach­ten op de cijfers voor de meest recente nieuwbouwwoningen.

De cijfers tonen een dalende trend die vergelijkbaar is met de trend van het globale Vlaamse patrimonium. Ongeveer 13% van de woningen en ap­partementen met een bouwaanvraag die dateert uit 2012 heeft al een E-peil* van minder dan 50. De laagste waarde van de gegevens die door het VEA werden verzameld is een E-peil van 32, net niet het BEN (Bijna Energie Neutraal)-niveau E30, dat vanaf 2021 verplicht wordt.

De EPC-waarde is een andere indicator om de energiezuinigheid weer te geven. Dit is ook de waarde die vermeld wordt op de energieprestatiecertificaten van bestaande woningen. De gemiddelde EPC-waarde van nieuwe sociale woningen ligt onder 150 kWh/m2 en voor de projec­ten in 2012 zelfs rond de 100 kWh/m2.

Luchtdichtheid

Hoe beter een woning geïsoleerd is, hoe belangrijker het wordt om kieren en spleten in de gebouwschil te vermijden. Daarom worden woningen steeds vaker op hun luchtdichtheid getest. Een lucht­dichtheidsproef zorgt, mits een goed resultaat, ook voor een verlaging van het E-peil.

Het percentage van woningen waarin een test wordt uitgevoerd, neemt jaarlijks toe. Sociale woningen worden vaker getest dan het Vlaamse gemiddelde: bij 70% van de nieuwbouwprojecten uit 2012 werd een luchtdichtheidsmeting uit­gevoerd. De gemiddelde luchdichtheids­waarde (v50) die bereikt wordt, is 4,3 m3/hm2. Dat is iets hoger dan het Vlaamse gemiddelde van 3,7 m3/hm2.

Tot slot is ook een compact volume en een goed geïsoleerde gebouwschil belangrijk voor de energiezuinigheid van een woning. Dit wordt weergegeven met het K-peil. Hoe lager het K-peil, hoe beter de woning hierop scoort.

In 2012 werd het maximale K-peil ver­strengd van 45 naar 40. Het gemiddelde K-peil van de woningen waarvan de gegevens door het VEA werden verzameld is 36. Het laagste K-peil is 13, een niveau waarmee een passiefwoning bereikt wordt.

Uitdagingen voor de sector

De sociale huisvestingsmaatschappijen anticiperen over het algemeen goed op de stren­ger wordende energie-eisen. Bij de cijfers van 2012 liggen de behaalde E-peilen zelfs heel wat lager dan wat toen vereist was. Maar met de invoering van E-peil 50 komen we echter tot een keerpunt, waarbij dit E-peil steeds moeilijker behaald zal kunnen worden. Het E-peil wordt de komende jaren verder aangescherpt tot het bijna-energieneutrale niveau E30 in 2021. Specifieke technieken zoals zonneboilers, ventilatiesystemen met warmteterugwinning of fotovoltaïsche panelen zullen hierdoor in veel gevallen noodzakelijk worden.

Een laag E-peil is zeker niet het enige wat telt bij het bouwen van sociale nieuwbouwwoningen. Er moet bij het ontwerpen van deze woningen ook rekening gehouden worden met het onderhoud en de kostprijs. Bovendien heeft het gedrag van de bewoners bij lage energiepeilen een steeds grotere invloed op de energiefactuur. Bij een woning met een ventilatiesysteem met warmteterugwinning kan bijvoorbeeld het langdurig openen van vensters in de winter de energiefactuur onnodig doen stijgen.

Deze tekst verscheen in Woonwoord, het magazine van VMSW. Een gratis abonnement op dit vakblad is te verkrijgen via www.woonwoord.be.