Eind oktober voelde architectura.be negen experten uit de bouwsector aan het woord over systeembouw en prefab, tijdens een geanimeerd rondetafelgesprek. We sloten de discussie af met twee vragen: ‘Wat moet de overheid doen om systeembouw verder te laten doorbreken?’, en ‘Wat is jouw gouden systeembouwtip?’ Beide vragen leverden nog enkele interessante inzichten op.
Heeft de overheid wel een rol te spelen? Joep Römgens (Schüco) betwijfelt dat: “De overheid moet inzetten op circulair bouwen. Het is aan de markt zelf om in te schatten of systeembouw daar de oplossing voor is.” Dieter Froyen (Willemen Construct) is het daar niet mee eens: “Met systeembouw stappen we af van traditionele methodes en worden er heel wat optimalisaties mogelijk. Zo kunnen we meerwaarde creëren voor elke individuele koper. Het is zeker geen slechte zaak om zoiets te stimuleren.”
Wat kan de overheid doen? Goede voorbeelden tonen, vindt Dirk Driesmans (Q-BUS Architectenbureau): “Dat proberen we in de cluster Bouwindustrialisatie te doen: mensen erin laten geloven en hen aanzetten om zelf nog beter te doen.”
Dieter Froyen (Willemen Construct) vindt dat de overheid vooral het werken in bouwteam moet stimuleren. Een aanpassing van de wetgeving dringt zich op. “De huidige manier van het opdelen van rechten en plichten is wat gedateerd. Op het terrein merk je dat iedereen openstaan voor meer samenwerking, maar de wet maakt die samenwerking niet altijd mogelijk.” Eveline Decroix (Verheyen Beton) pleit ervoor om de manier van aanbesteden te wijzigen: “Op dit moment is het nog steeds zo dat de goedkoopste altijd wint. Zouden we dat ook niet moeten aanpassen?”
Meerdere panelleden vinden dat de overheid een rol te spelen heeft inzake circulair bouwen: ze kan circulariteit meer promoten bij opdrachtgevers, strengere eisen stellen en fiscale stimulansen voorzien.
Gouden tip
Als afsluiter mocht elke deelnemer zijn/haar gouden tip meegeven. Een overzicht:
Dieter Froyen (Willemen Construct)
“Als je als architect of aannemer systeembouw wil toepassen, kies dan een systeem dat past bij dat project, dat aanleunt bij wat je wil bereiken met het ontwerp, en hou je vervolgens aan dat systeem. Leveranciers moeten duidelijk aangeven wat de meerwaarde van hun systeem is.”
Joep Römgens (Schüco)
“Architecten doen er goed aan om in een zo vroeg mogelijk stadium gelijk de leveranciers bij het proces te betrekken. Dat zijn immers de specialisten van de markt, zij kennen de producten en de mogelijkheden. Leveranciers moeten meer inzetten op maatvoering.”
Herman Van der Schoepen (Gyproc)
“Het is belangrijk om al snel in bouwteam te werken. Voor ons als fabrikanten is het een zaak om de mogelijkheden van onze systemen zo goed mogelijk te communiceren aan architecten. Het cultiveren van samenwerkingsverbanden met andere spelers, zoals jonge start-ups, kan het draagvlak voor circulaire systeembouw sneller doen groeien.”
Luc Van Koekenbeek (Portakabin)
“Hou het zo simpel mogelijk. Ons motto als leverancier is niet voor niets ‘we sell what we make’. Als je het systeem te ingewikkeld maakt zal het geen succes kennen, omdat het te duur is.”
Ruben Braeken (B+ Architecten)
“Niet elk ontwerp van een architect hoeft maatwerk te zijn. Als architect hebben we voldoende uitdagingen voor ons liggen waarin we ons kunnen uitleven, zoals het klimaat en het bedenken en introduceren van nieuwe woonvormen. Inzetten op systeembouw laat architecten toe om tijd te besparen op vlak van administratie. Die tijd kunnen we besteden aan het bedenken van intelligente oplossingen.”
Eveline Decroix (Verheyen Beton)
“Fabrikanten doen er goed aan om allemaal dezelfde lijn aan te houden in hun communicatie en geen tegenstrijdigheden te vertellen. Dat is nu niet altijd het geval.”
Dirk Driesmans (Q-BUS Architectenbureau)
“Architecten die de stap richting bouwindustrialisatie via BIM willen zetten, moeten dat in zijn totaliteit doen. Kiezen voor een hybride tussenvorm heeft nadelige gevolgen voor de efficiëntie en de opgebouwde kennis. Van leveranciers verwacht ik eenvoudige, heldere documentatie over afmetingen en andere details. Dat zorgt voor duidelijke keuzes.”
Willem Coppens (Schöck)
“Voor architecten is het belangrijk om op voorhand na te denken over verschillende systemen, en of het systeem compatibel is met het gemaakte ontwerp. Aannemers doen er goed aan om beter te plannen en te anticiperen.”
Karel Vervaet (Systimber)
“Ik hoop dat architecten, aannemers en opdrachtgevers in de komende jaren een open geest behouden, en beseffen dat we met grote beperkingen moeten leren leven op vlak van logistiek, milieu en ruimtelijke ordening. Er zijn echter firma’s die met oplossingen voor de dag komen. De markt moet echter open staan voor innovatieve bouwsystemen. Op dat vlak kunnen we wel iets leren van bijvoorbeeld Nederland.”