-
![]()
"Onderwijzers, verpleegkundigen, politieagenten – de motor van onze samenleving – staan stil op de woningmarkt. En als zij het al moeilijk hebben, wat dan met degenen die nog minder verdienen en al jaren wachten op een sociale woning?"
Sanne is een jonge vrouw met een bachelor op zak en een job als maatschappelijk assistente bij de stad Hasselt. Ze is al een tijdje single en droomt van een eigen appartement vlakbij haar werk. Een plekje waar ze de auto kan inruilen voor een fiets en haar dagelijkse leven eenvoudiger, duurzamer en goedkoper wordt. Als ze dan toch een auto nodig heeft, kan ze altijd een deelauto nemen, had ze bedacht. Goed plan, toch?
Met veel enthousiasme begon ze aan haar zoektocht. Het internet stond vol leuke en betaalbaar ogende appartementjes. Tot ze bij de bank aanklopte. Daar spatte haar droom uiteen. Geen lening. Te weinig inkomen, te weinig spaargeld.
Sanne gaat echter niet bij de pakken neerzitten en pakt de uitdaging aan. Bovenop haar job gaat ze vier avonden per week bijklussen in een frituur. Daarmee kan ze haar spaargeld opkrikken en hoopt ze op termijn toch een appartementje te kunnen kopen.
Intussen wordt de Vlaamse baksteen niet alleen voor Sanne, maar voor meer en meer mensen een echte molensteen. Vastgoedprijzen blijven stijgen, sneller dan de inkomens, en de regels om te lenen worden strenger. Het logische gevolg is dat voor een steeds groter wordende groep de inspanningen om een eigen woning te kunnen kopen te groot worden. Ze kunnen zich simpelweg geen koopwoning meer veroorloven. Of toch al zeker niet in de steden. Daarbij komt nog dat de noodzakelijke eigen inbreng bij een lening, met name voor vele starters, intussen heel wat gebakken frieten te veel is geworden.
Geen gulle ouders of suikeroom? Wil je als starter zonder steun een eigen huis kopen, dan moet je dus al een flinke spaarcent hebben opgebouwd om te kunnen lenen. Vroeger gold nog die gezonde Vlaamse logica: eerst een tijdje huren, leven van liefde en boterhammen met choco, en zo langzaam maar zeker het benodigde bedrag bijeensprokkelen. Een bedrag dat, alles bij elkaar, tegenwoordig al snel rond € 80000 ligt. Stel dat je als jong koppel, na huur en andere kosten, € 500 per maand kan sparen, dan ben je meer dan 13 jaar bezig om de eigen inbreng bij elkaar te harken. En intussen stijgen de vastgoedprijzen maar door, waardoor ook de eigen inbreng steeds groter wordt. Sparen voor een eigen huisje wordt daarmee dus een soort Sisyphuskwelling.
Sanne’s verhaal is geen uitzondering. Ze is het gezicht van een groeiende groep: singles, starters en mensen met middeninkomens. Onderwijzers, verpleegkundigen, politieagenten – de motor van onze samenleving – staan stil op de woningmarkt. En als zij het al moeilijk hebben, wat dan met degenen die nog minder verdienen en al jaren wachten op een sociale woning?
De wachtlijsten voor sociale woningen zijn onaanvaardbaar lang. De beleidsnota van de nieuwe minister van wonen, Melissa Depraetere, staat vol met mooie ambities waarvoor ook de centen werden vrijgemaakt. Daarmee is het makkelijke werk gedaan. Dé uitdaging zal zijn om de machinerie aan de praat te krijgen zodat binnen de kortste keren het aanbod sociale woningen, de vraag ook effectief zal kunnen bijbenen.
Intussen moeten de laagste inkomsten in afwachting van hun sociale woning, hun heil zoeken op de reguliere huurmarkt. Ook Sanne met al haar lotgenoten, die niet (meteen) zelf kunnen kopen en niet in aanmerking komt voor een sociale woning, gaan op diezelfde markt op zoek naar een huurwoning. Het gevolg laat zich raden. Ook op de huurmarkt gaan de prijzen omhoog en wordt betaalbaarheid meer en meer afgerekend met een gebrek aan woonkwaliteit. Een prijs die helaas betaald wordt door de kleinste portemonnees. Of hoe de effecten op de koopmarkt doorwegen op de woonsituatie van de kleinste inkomens.
Enkele jaren en heel veel gebakken frieten later, lukt het Sanne toch om voldoende te sparen en koopt ze haar eigen appartementje met 1,5 slaapkamer op het gelijkvloers. Haar lening van € 220.000 kwam met een stevige maandlast van € 900, die diep in haar budget snijdt. Ondanks dat, is ze blij met haar eigen plek. Binnen budget, … maar ver buiten de stad, buiten Hasselt.
De stadsvlucht van jongeren, singles en herstarters is niet alleen in Hasselt een probleem. Het legt op verschillende manieren een hypotheek op de duurzame ontwikkeling van heel wat steden in ons land. De afgelopen bestuursperiode werd in Hasselt een doordacht koopmodel betaalbaar wonen ontwikkeld, specifiek gericht op starters die geen smak geld opzij hebben staan om de eigen inbreng mee te betalen. Het model begint intussen haar vruchten af te werpen, zo blijkt want de eerste betaalbare koopwoningen werden afgelopen maanden toegewezen. De vraag is nu of de Hasseltse aanpak kan doorzetten en ook op Vlaams niveau soelaas kan brengen?
Onze partners