De onmiskenbare voordelen van bouwen op het water

Architectuur gaat voor hem niet over mooie vormen, maar wel over het creëren van betere en meer leefbare steden. Er verandert zo veel in onze steden door onder meer de overbevolking en de klimaatopwarming dat we onmogelijk nog een antwoord kunnen bieden op veel dringende vragen door te blijven bouwen zoals we vandaag doen. Steden van vandaag zijn volgens Koen Olthuis te traag en te statisch om in te spelen op nieuwe problemen en bedreigingen. Van het moment dat iemand een idee heeft om ene bepaald gebouw te realiseren tot het moment dat het er staat, ben je al snel drie jaar of meer tijd kwijt. Veel te lang vindt Koen Olthuis. En het kan wel degelijk sneller als we het water gaan benutten als bouwplaats.

De steden zijn overvol, hoor je vaak beweren. Klopt niet, vindt Koen Olthuis. We kijken gewoon niet goed want op het water is nog veel plaats. Hij maakte de vergelijking met het verticale bouwen. Honderd jaar geleden geraakten onze steden ook geleidelijk aan volgebouwd. Tot Elisha Graves Otis de lift uitvond en het haalbaar werd om woongebouwen neer te zetten van meerdere verdiepingen. Zo kwam er heel wat extra bebouwbare ruimte vrij. Dat is precies hetzelfde met het water. Ook dat schept uitwijkmogelijkheden die vandaag niet of nauwelijks gebruikt worden. Bovendien blijkt bouwen op het water over heel wat troeven en opportuniteiten te beschikken die niet mogelijk zijn met het traditionele bouwen op het land.

Veiligheid

Door de opwarming van de aarde worden er wereldwijd bijzonder vele huizen bedreigd door het stijgende waterpeil. Dat probleem valt weg als je in die gebieden drijvende woningen bouwt. Dat hoeven niet permanent drijvende woningen te zijn. Het kan ook gaan om woningen die vanaf een bepaald waterpeil mee gaan stijgen met het water. Mooi voorbeeld daarvan zien we in een groots woonproject van Waterhuis in Miami.

Duurzaamheid

Door te bouwen op het water kan je qua duurzaamheid vaak nog een stap verder gaan. Koen Olthuis liet een project zien waarbij het water rond het gebouw door de muren gestuurd werd als koeling waardoor airco overbodig is. Het blijkt ook dat drijvende zonnepanelen een hoger rendement halen dan vaste zonnecellen. Zonnecellen functioneren immers het best bij een temperatuur van 27°, terwijl de temperatuur van vaste panelen kan oplopen tot 70°.

Ontwikkelingen zonder littekens

Als je bouwt op het land en het gebouw later afbreekt, zullen daar sowieso altijd ‘littekens’ achterblijven.  Niet zo als je bouwt op het water. Prachtig voorbeeld daarvan was het Waterhuis-project in de Malediven. In plaats van koraalriffen op te spuiten om nieuwe projecten te realiseren – zeer nefast voor de koraalriffen – kwam het bureau van Koen Olthuis op de proppen met een geheel van 185 drijvende villa’s gegroepeerd in de vorm van een bloem.  Of het project van de 32 eilanden die samen een golfterrein vormen met elkaar, verbonden door onderwatergangen. Prachtig om te zien – en in te verblijven – maar wanneer het ooit wordt verplaatst naar een andere locatie laat het geen sporen meer na.

Instant green solutions

Door de toenemende bebouwing is er nood aan meer groen in de stad. Dat groen kan even op zich laten wachten eer het helemaal volgroeid is. Door een installatie op het water te realiseren, kan je veel sneller ingrijpen. Zoals bleek uit de Sea Tree, een gestapeld park.

Drijvende privé eilanden

De drijvende privé-eilanden die Koen Olthuis ons liet zien, zullen de projectontwikkelaars die mikken op de hogere prijsklasse, wellicht zeker kunnen charmeren. Hiermee wordt een nieuw type van vastgoed gecreëerd dat net als alle andere projecten verplaatsbaar is. Heb je het gehad met je eiland aan de kust van New York? Dan verplaatsen we het toch gewoon naar de kust van Boston? Voor dergelijke eilanden werkt Koen Olthuis trouwens samen met Jean-Michel Cousteau om deze eilanden zo te realiseren dat ze geen of zelfs een positief effect hebben op het ecosysteem onder water.

Plug and play buildings

Voor veel types gebouwen is het problematisch als er gerenoveerd moet worden. Een hoteleigenaar kan het zich moeilijk permitteren om zijn hotel enkele jaren te sluiten. Dat hoeft niet als hij over ene hotel beschikt dat op het water gebouwd is. Koen Olthuis liet ene voorbeeld zien van een drijvend hotel dat bestond uit een vijfbenige constructie. Het is perfect mogelijk om een van die benen te ontkoppelen, te renoveren, tijdelijk te vervangen door een ander ‘been’ en nadien het terug te koppelen aan de andere ‘benen’.

 Stedelijk gebied in- en uitbreiden

Door op het water in een stad te bouwen, kan je extra ruimte creëren, maar als de nood aan extra ruimte verdwenen is, kan je bepaalde delen ook weer anders rangschikken of verwijderen. Zo kan je heel flexibel omspringen met de stedelijke ruimte.

Hergebruik stedelijke voorzieningen

Qatar heeft met het oog op het WK – als dat daar inderdaad doorgaat – nood aan nieuwe voetbalstadions , hotels en andere voorzieningen die na het WK niet of toch veel minder gebruikt zullen worden. Kijk daarvoor maar naar de staat waarin de accommodatie van het WK in Zuid-Afrika zich vandaag bevindt. Die perverse situatie kan vermeden worden door te bouwen op het water. Voor het WK in Qatar heeft Waterstudio een gigantische opdracht beet om daar een verplaatsbare haven met onder meer een aanlegplaats, een winkelcentrum en andere voorzieningen te bouwen. Het oorspronkelijk voorstel van 300 meter op 300 meter vonden de Qatarezen te klein en dus wordt het een project van 700 meter op 700 meter. Hier zullen grote cruiseschepen aanmeren die tienduizenden mensen te slapen kunnen leggen. Zo worden er tijdelijk 40.000 slaapplaatsen gecreëerd die na het WK elders ingezet kunnen worden. Echt nieuw is een verplaatsbare haven trouwens niet volgens Koen Olthuis. De geallieerden hadden hem dat al voorgedaan bij de invasie van Normandië.

Instantly upgrade voor de arme bevolking in grootsteden

In grootsteden woont de armste bevolking vaak heel kort bij het water omdat de meer begoede bevolking het daar te gevaarlijk vindt. Deze bevolkingsgroepen hebben nood aan scholen, dokterspraktijken en andere voorzieningen. Je kan in deze enorm dicht bevolkte zones moeilijk iets op het land bouwen omdat dan de sloppen of krotten van sommige mensen moeten afgebroken worden. Door die diensten te realiseren op drijvende containers, moet er geen enkele woning voor wijken, is het vlakbij voor iedereen en kan het na verloop van tijd verplaatst worden om elders te voldoen aan dringende noden.