De Place d'Armes te Philippeville: Gewapend voor de toekomst met een uitgewassen betonnen wegdek

De Place d'Armes vormt het bruisende hart van Philippeville met tal van handels- en horecazaken en is het tevens een verkeersknooppunt voor voetgangers, fietsers, wagens en autobussen. Het volledige plein – het centrale gedeelte, de rijwegen, de parkings en de stoepen – was aangelegd met kasseien in natuursteen (2002). Voor het centrale gedeelte, dat ook dienstdoet als marktplein, vormde dit geen probleem. Op de rijwegen was er wel een probleem van herhaalde ernstige schade met als gevolg hinder voor de weggebruikers en voor de burgers, omwille van het gebrek aan comfort en door de nodige herstellingen. Een renovatie van het plein was daarom noodzakelijk.

Nieuw ontwerp met keuze voor beton

Het doel was in de eerste plaats de rijwegen en parkingplaatsen te vernieuwen maar ook een heraanleg van de stoepen werd voorzien. Voor de rijwegen en parkings werd gekozen voor een wegverharding in gekleurd uitgewassen beton; voor de stoepen werden prefab betonproducten voorgeschreven: betonstraatstenen, boordstenen, geleidetegels.Tegelijkertijd werden ook een aantal nutsleidingen – water, gas, elektriciteit, telefonie - vernieuwd en gegroepeerd in een gemeenschappelijke sleuf. Tot slot werd er ook nieuw stadsmeubilair voorzien. Het integrale ontwerp was in handen van het studiebureau wegen en riolering van INASEP.

Het bestek werd opgesteld op basis van het typebestek ‘CCT Qualiroutes’ van SPW (Service Public de Wallonie – Waalse Overheidsdienst). Er werd uitgegaan van wegverhardingen die behoren tot ‘Réseau II’, wat o.a. een invloed heeft op de eisen voor de betonsamenstelling. Er werd gekozen voor een dikte van de betonverharding van 20 cm. Als fundering werd geopteerd voor een cementgebonden steenslag, ook met dikte 20 cm. Tijdens de uitvoering bleek echter dat er zich onder de kasseien nog een oude betonplaat bevond.Die werd dan behouden als fundering; daarop werd een tussenlaag in asfalt aangebracht en aansluitend de betonverharding.


Betonsamenstellingen voor een duurzaam en esthetisch resultaat

Voor technisch advies van het wegenbeton heeft INASEP zich tot FEBELCEM gewend. Na een bespreking van het gewenste uitzicht werden proefplaten gemaakt door OCCN-CRIC, het Onderzoekscentrum voor de Cementnijverheid. Er werden twee samenstellingen gekozen, met een verschillend uitzicht, bestemd voor enerzijds de rijweg en anderzijds de naastgelegen parkingplaatsen. Voor de rijweg ging de voorkeur naar een donker uitzicht, daarom werd geopteerd voor een combinatie van porfier en basalt. Voor de parkeerplaatsen werd een roze gekleurd beton gevraagd, dat werd bekomen door het gebruik van rode porfiersteentjes.

In het bijzonder bestek werden volgende samenstellingen voorgeschreven. Voor het roze gekleurd beton werd er alleen gerekend op de grove granulaten, dus de rode steentjes aan het oppervlak, om de gewenste kleur te bekomen. Voor het anthraciet beton daarentegen werden wel pigmenten gebruikt in de samenstelling, namelijk 3 % (ten opzichte van het cement in massa) zwarte synthetische ijzeroxiden. Het minimale cementgehalte en de maximale watercementfactor voldoen aan de eisen voor ‘Réseau II’. In dit geval betreft het een beton dat tussen vaste bekistingen wordt verwerkt en bovendien moet verpompt worden. Daarom wordt de consistentieklasse S3 voorgeschreven, wat een goed compromis is om een gemakkelijke verwerking toe te laten en toch niet de nadelen te hebben van een te vloeibaar beton in S4.

Er is nog wel een mogelijk probleem van onverenigbaarheid van superplastificeerder en luchtbelvormer. Wanneer beide gebruikt worden, gebeurt het dat het luchtgehalte moeilijk te beheersen is en soms veel te hoog wordt, wat dan ook resulteert in een verlies aan mechanische sterkte. Om die reden voorzag het bijzonder bestek een beton zonder luchtbelvormer. Om toch een oppervlak te verkrijgen dat weerstaat aan vorst-dooicycli en de inwerking van dooizouten, is het aanbrengen van een impregneermiddel absoluut noodzakelijk. Dit zijn meestal producten op basis van silanen en/of siloxanen, aangebracht in twee lagen, minstens 4 weken na aanleg van het beton en zonodig, na het wegborstelen van het nabehandelingsproduct.

Scheuren vermijden door een doordacht voegen- en wapeningsplan

Ook voor de opstelling van het voegen- en wapeningsplan werd door FEBELCEM technische assistentie verleend. De uitgangspunten waren de volgende:

• Maximale plaatlengte van 4,5 m en maximale plaatbreedte van 4,0 m voor de ongewapende platen; voor platen voorzien van netwapening kunnen die afmetingen met 25 % verhoogd worden;
• Een maximale lengte-breedteverhouding van 1,7;
• Gedeuvelde dwarse krimpvoegen voor de rijweg; ongedeuvelde voegen voor de parkingplaatsen;
• De platen van onregelmatige vorm worden gewapend met een wapeningsnet diam. 10 mm x diam. 10 mm x 150 mm x 150 mm, bovenaan geplaatst met een betondekking van 50 mm;
• Voorzien van uitzetvoegen op de uiteinden van de langste stukken beton; indien mogelijk vallen de uitzetvoegen samen met dwarse werkvoegen

Het respecteren van deze regels was geen sinecure ter hoogte van de kruispunten, omwille van de 10 radiale straten die op de ringvormige rijweg van het plein aansluiten, waarvan sommige vlak naast elkaar. Daarom werd er voor de moeilijke kruispunten een bijzonder systeem toegepast:

• Er worden zones van gewapende platen gecreëerd waarbij een wapeningsnet, aangebracht in het midden van de plaat, doorloopt binnen de zone. Deze wapening zal dus niet worden doorgezaagd in de krimpvoegen en blijft bijgevolg zorgen voor een lastoverdracht tussen de platen, ter vervanging van de afwezige deuvels. We kunnen in dit geval spreken van een “buigvoeg” in plaats van een “krimpvoeg”.
• Tussen de zones onderling en tussen de zones en de rechte secties worden gedeuvelde dwarse krimpvoegen of desgevallend gedeuvelde dwarse uitzetvoegen voorzien.
   

Lees meer over de uitvoering op Febelcem.be.