De Praatstoel: Arnd Amand (EDA-AU)

Op welke eigen gerealiseerde projecten bent u het meest fier en waarom?

Een school in Rwamishiba, Rwanda. De bouwmaterialen die in het land voorhanden waren en de competenties van de plaatselijke arbeidskrachten waren de bepalende factoren bij het ontwerp van dit project. Hoe realiseer je een metselwerkgebouw met de helft minder beton, zonder producten op basis van aardolie en met heel weinig hout? Hoe bescherm je de aanwezigen tegen oververhitting en hevige regenval? Hoe vermijd je afhankelijkheid van technologie en het bijbehorende onderhoud? Hoe kan je autonomie garanderen? Dit waren de doelstellingen die sinds de recente opening van de school op de proef zijn gesteld. Naast het ontwerp op afstand en in situ, heb ik de dorpsarbeiders samen met mijn oudere broer – een metselaar – opgeleid voor de bouw van dragende holle wanden volgens het systeem van de NGO Skat en gewelven op stalen vakwerkliggers. De lokale sociaal-economische en ecologische dimensie stond centraal in het architecturale denkproces. De bouwwerkzaamheden moesten uitgaan van dezelfde filosofie. Ik heb gemerkt dat Afrika biedt wat het Westen is kwijtgespeeld met de regulering en standaardisering van technieken: de vrijheid om te experimenteren, om anders te bouwen, om de materialen en de afwerking te kiezen zonder enige commerciële druk. Afrika zou ons kunnen helpen om onszelf in vraag te stellen en gezond verstand opnieuw te verkiezen boven allesomvattende regelgeving.

Van welk project in uitvoering of in voorbereiding koestert u hoge verwachtingen?

Phoenix Solo: een braakliggend terrein van minder dan 4 meter breed en 12 meter diep laat je weinig andere keuze dan de klassieke typologie te overstijgen om extra natuurlijke lichtinval te creëren. Pas halverwege de namiddag begint de zon binnen te schijnen. Dit gegeven lokte een radicale architecturale respons uit. We hebben de gevel aan de westelijk georiënteerde straatkant een zeer open karakter gegeven. Een dubbele wand van staal en glas reguleert de rechtstreekse en diffuse lichtinval, de strijd tegen oververhitting en verblinding, de privacy, de zichtlijnen en de demping van het lawaai op de straat. Deze straatgevel fungeert ook als draagstructuur voor verschillende hangplanten (die nog moeten worden toegevoegd). Het geheel is vormgegeven in een register van scherpe kaders die al kantelend een levend reliëf creëren op een abstract corpus. Het volume dat toegang biedt tot het dakterras garandeert natuurlijke lichtinval in de ochtend en de vroege namiddag. Binnen projecteert de bepleisterde witte zijmuur het licht in de woonkamer. De leefruimtes bevinden zich logischerwijs op de bovenste verdiepingen en profiteren op die manier van het beste licht en de mooiste zichten.

Welk project van een andere Belgische architect is voor u een schot in de roos?

De projecten van Juliaan Lampens, Marie-José Van Hee en Vincent Van Duysen.

Welke buitenlandse architecten vormen voor u een grote bron van inspiratie?

André Ravéreau, Hassan Fathy, David Chipperfield, Caruso St John en Bruther.

Wat zijn volgens u de meest geslaagde recente bouwprojecten in het buitenland?

Het Neues Museum in Berlijn.

Welke jonge Belgische architect maakt momenteel veel indruk op u?

Laure Bertrand van LRArchitectes.

Wat vindt u zo boeiend aan uw job als architect?

De drang om creatief te zijn, een transformatie tot stand te brengen en dingen (opnieuw) in vraag te stellen. Fernand Pouillon zei dat schoonheid het kind van de noodzaak is. De structuur staat ten dienste van de ruimtelijke beleving. Maar de structurele en materiële logica kan ook tot onwaarschijnlijke resultaten leiden en typologieën suggereren die nog niemand voor ogen heeft gehad.

Welke ontmoeting is bepalend geweest voor uw verdere architecturale ontplooiing?

Een lezing van Peter St John – in 2012 in LOCI Tournai – over een gewonnen ontwerpwedstrijd in Rijsel, waarbij de architectuur op een andere manier vorm kreeg dan via de klassieke weg. Het uitgangspunt was een studie over de combinatie van materialen en kleuren – een ‘gevoelige’ en kwalitatieve benadering.

Herkent u zichzelf nog in de ambitieuze jonge student die u ooit zelf was? Komen droom en werkelijkheid sterk overeen?

Ik ben pas beginnen nadenken over architectuur vanaf het moment dat ik effectief architect werd. Voordien deed ik niets anders dan dromen.

Faits divers
Welke job zou u nu uitoefenen als u geen architect was? Metser, schrijnwerker, tuinman of geheim agent.
Waar hebt u uw architectuuropleiding gevolgd? Aan de Sint-Lucasschool in Doornik.
Bij wie hebt u stage gelopen? Jean-Michel Autenne, een humanist uit Charleroi die me nederigheid en vooruitstrevende waarden bijbracht.
Wat was de titel van uw eindwerk?  'L’idée de Beau chez Platon et Nietzsche' (vrij vertaald: 'Het idee van schoonheid bij Plato en Nietzsche').
Favoriet architectuurboek: ‘Les pierres sauvages' van Fernand Pouillon.
Favoriet tv-programma: Ik heb al twintig jaar geen televisie meer!
Favoriete muziek: Vooral elektro, maar ook Corsicaanse en Gregoriaanse gezangen en klassieke muziek.
Hebt u veel vrije tijd en hoe brengt u die het liefst door? Ik geniet van de stilte en weldra ook van de drukte op de terrassen.
Favoriete Belgische stad: Gent.
Favoriete Europese stad: Madrid, maar ook Barcelona. Het is moeilijk kiezen …
In welk land zou u het liefst geboren en opgegroeid zijn? België!
Actief of passief sportbeoefenaar? Welke sport? Fietsen en diepzeeduiken.
Favoriete architectuursite? Birkhauser.
Favoriete andere website? Pinterest.