Met re-st geven Dimitri Minten en Tim Vekemans samen uiting aan hun architectuurvisie. Op hun kantoor aan het centraal station in Antwerpen of aan de faculteit architectuur en kunst van Uhasselt: de twee heren zijn altijd te vinden voor een gesprek over bouwen en niet-bouwen.
Over welk eigen gerealiseerde projecten zijn jullie het meest fier en waarom?
Dimitri Minten en Tim Vekemans: “Onze eerste opdracht vertelt wellicht veel over de wijze waarop we de ontwerppraktijk willen beleven. Een bestaande moestuin in een doorwaadbaar binnengebied moest plaats maken voor twintig garageboxen. Het sociale kapitaal van de plek die organisch was ontstaan, moest wijken voor een extra parkeerbehoefte. We hebben de opdrachtgever kunnen overtuigen van de patina van deze achterplek. In plaats van twintig staan er nu negen garages waardoor meer dan de helft als open ruimte kan geherconditioneerd en gestructureerd worden. Een maximaal effect met een minimum aan middelen. De garages kaderen vandaag het binnengebied en geven decorum aan een bestaand, maar nieuw ingericht landschap van moestuinen. De schuine daken van de garages en van de serres zijn in scène gezet en vormen samen een choreografie. Het regenwater van de garages wordt opgevangen via zorgvuldig ontworpen spuwers en is nuttig voor de tuinders. Niets gaat verloren. De grootste verwondering ligt wellicht in het proces van toe-eigening dat blijkbaar vanzelf groot is, nog groter dan voordien. Wat wil je meer bereiken als ontwerper? Het ontwerp start bij het in vraag stellen van de opdracht, met als enige inzet de schoonheid van een plaats te vergroten. Hier hebben we ontdekt dat het de moeite loont om een bouwheer te overtuigen om minder of niet te bouwen. We moeten ruimte maken maar ook durven laten.
Ruimte maken voor onderzoek was één van onze onderdelen bij de start van RE-ST. Recent hebben we ons onderzoek ‘De winst van het niet-bouwen’ afgerond op vraag van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie Nederland. Zij vroegen om maatschappelijke en economische ontwikkelingen te koppelen aan architectuur, stedenbouw en andere ruimtelijke ingrepen. De ruimtelijke, financiële, ecologische en demografische uitdagingen van vandaag en morgen vragen om een – radicaal – andere bouwcultuur. Nieuwbouw is niet langer de voor de hand liggende oplossing om tot meer kwaliteit te komen. Het niet-bouwen gaat het bouwen alvast vooraf waarbij ruimtelijke behoeften opgelost worden binnen het bestaande aanbod. Dit betekent dat stedenbouwkundigen en architecten steeds meer gericht moeten zijn op het bestaande patrimonium. Deze ontwerpstrategie kan leiden tot collectieve besparingen en ecologische correcties. Enkele eerste reacties op dit pleidooi voor een niet-bouwcultuur geven aan dat het mogelijk meer en meer gehoor vindt binnen verschillende actoren. Momenteel werken we aan een onderzoek naar het maken van ‘overmaatkaarten’, een methodiek voor het visueel zichtbaar maken van ruimtelijke obesitas.”
Van welk project in uitvoering of in voorbereiding koesteren jullie hoge verwachtingen?
Dimitri en Tim: “In meerdere projecten zoeken we ruimte om na te denken over wonen, in dit geval in de context van de sociale woningbouw. We bouwen momenteel een ADL-cluster van 46 wooneenheden binnen een bestaande verkaveling. Die ligt net buiten het stadscentrum van Herentals. Het gevraagde dense programma hebben we vertaald in een gebouw dat enige verwarring zou kunnen opwekken. Is het gebouw in de wijk gebouwd of de wijk rond het gebouw? Fouriers ‘phalanstères’ waren een belangrijke referentie tijdens het ontwerpen van dit woonensemble met een specifieke dakvorm die refereert naar zijn buren. Het wonen wordt georganiseerd rond een collectieve binnenkoer die met een genereuze overdekte poortingang de verbinding zoekt met de wijk. Het samen wonen is een leidmotief doorheen de verschillende ontwerpkeuzes. Momenteel is de laatste fase van de binnenafwerking gestart.”
Welk project van een andere Belgische architect is voor jullie een schot in de roos?
Dimitri en Tim: “C-Mine van 51N4E, deze herbestemming van de voormalige steenkoolmijn van Winterslag vinden we een zeer geslaagd voorbeeld. Het toont dat bestaand patrimonium ook een toekomst kan hebben.”
Welke buitenlandse architecten vormen voor jullie een grote bron van inspiratie?
Dimitri en Tim: “Onze boekenkast blijven verrijken is een continue, ook wel kostelijke bezigheid. Bovenaan de lijst staan zeker Palladio, Le Corbusier, Lina bo Bardi, Sigurd Lewerentz, Peter Zumthor, Alvaro Siza, Sanaa en Caruso St-John.”
Wat zijn volgens jullie de meest geslaagde recente bouwprojecten in het buitenland?
Dimitri en Tim: “Verschillende gebouwen van de architecten uit ons vorige antwoord hebben we bezocht en zijn geslaagd. De Mongoolse ger echter is voor ons echter nog steeds het archi-type van een geslaagd project waarin zowel de nuttigheid in gebruik, de constructief-technische duurzaamheid en de schoonheid van vorm in samenkomen.”
Welke jonge architect in Vlaanderen maakt momenteel veel indruk op jullie?
Dimitri en Tim: “Zonder twijfel Luc Deleu, veel jonger van geest vind je ze niet.”
Wat vinden jullie zo boeiend aan jullie job als architect? Zouden jullie jullie kinderen aanmoedigen om in jullie voetsporen te treden?
Dimitri en Tim: “Dagelijks vragen kunnen stellen om te ontdekken hoe we ons als architecten kunnen engageren in de zoektocht naar een betere leefwereld. Het is verstandig om iemand aan te moedigen voor een bepaald beroep als er passie aanwezig is. Omdat dat een persoonlijke zaak is, heeft aanmoedigen weinig zin."
Welke ontmoeting is bepalend geweest voor jullie verdere architecturale ontplooiing ?
Dimitri: “Een bezoek aan de Death Valley in de Verenigde Staten – de ruimtelijke ervaring van de aanwezigheid van de afwezigheid was verhelderend.”
Tim: “Een bezoek aan het justitiepaleis Brussel met Quintus Miller waarop me duidelijk werd dat ruimte kan spreken.”
Herkent jullie julliezelf nog in de ambitieuze jonge studenten die jullie ooit zelf waren? Komen droom en werkelijkheid sterk overeen?
Dimitri en Tim: “Gezien het voor ons nog elke dag interessanter wordt, groeit het plezier in het beroep nog steeds.”
Faits divers
Welke job zou u nu uitoefenen als u geen architect was?
"Indien we geen architect zouden zijn, zouden we onszelf ook zien als ondernemer, onderwijzer, dokter, psycholoog, historicus, filosoof, kunstenaar, bioloog, wetenschapper, astronaut, enz… Maar aangezien architect toch van alles wat heeft, zien we niet in waarom we zouden ruilen. Tenzij als kok, een RE-STaurant is toch een ambitie als we ooit onze dag anders willen invullen."
Waar hebt u uw architectuuropleiding gevolgd?
UHasselt, faculteit architectuur en kunst.
Bij wie hebt u stage gelopen?
Dimitri: Herman van Meer
Tim: Chris Poulissen en a2o
Wat was de titel van uw eindwerk?
Dimitri: De WAANzin van de DEconstructie
Tim: Is Dat Architectuur?
Favoriet architectuurboek:
Dimitri: de essaybundel ‘Wonen tussen gemeenplaats en poëzie’ onder redactie van Hilde Heyen
Tim: ‘Figuren/Essays’ van Bart Verschaffel
Favoriet ander boek:
Dimitri: ‘In het land der laatste dingen’ van Paul Auster
Tim: Momenteel ben ik ‘Rusteloosheid’ van Ignaas Devisch aan het lezen.
Favoriete film:
Dimitri en Tim: de trilogie Khadak /Altiplano /The Fifth Season van Peter Brosens en Jessica Hope Woodworth
Favoriet tv-programma:
Dimitri: Zomergasten (VPRO) en op dit moment Clinch (CANVAS)
Tim: Tegenlicht (VPRO) en momenteel Eigen Kweek (één)
Favoriete muziek:
Dimitri: Mijn muzieksmaak gaat zeer breed. Van J.S. Bach tot Arvo Pärt, van Jan Garbarek tot Sigur Ros, van Radiohead tot Damien Rice, en natuurlijk dEUS.
Tim: Vooral sterke vrouwelijke stemmen zoals Norah Jones maar ook Flying Horseman
Hebt u veel vrije tijd en hoe brengt u die het liefst door?
Reizen, zeker als het niet duidelijk is of het vrije tijd of werk is.
Favoriete Belgische stad:
Dimitri: Hasselt
Tim: ook Hasselt, omdat ik Dimitri daar niet durf in tegenspreken
Favoriete Europese stad:
Dimitri en Tim: Venetië, al was het maar om onze herinnering aan de gin-tonics die we er gedronken hebben.
In welk land zou u het liefst geboren en opgegroeid zijn?
Dimitri: IJsland
Tim: ook IJsland, ook al ben ik daar zelf nog nooit geweest.
Actief of passief sportbeoefenaar? Welke sport?
Dimitri: wandelen en dansen
Tim: mountainbiken
Favoriete architectuursite?
Ruimtevolk.nl, een Belgische versie hiervan zou boeiend zijn
Favoriete andere website?
Dimitri: deredactie.be, canvas.be, maps.google.com en booking.com
Tim: ted.com, dewereldmorgen.be en lowtechmagazine.be