Het verhaal van ALTSTADT office for architecture begint bij JDMA, de eigen praktijk die Jan de Moffarts in 2016 oprichtte naar aanleiding van de restauratie van het intussen iconische Gare Maritime in Brussel. Steven Bosmans, voorheen projectleider bij OFFICE Kersten Geers David Van Severen, vervoegde het team in 2018 en sinds kort opereert het duo samen met acht medewerkers onder de nieuwe naam ALTSTADT. Samen willen de Moffarts en Bosmans hun ambitie voortzetten om ruimtelijk precieze en conceptueel heldere projecten te creëren, met erfgoed als centraal thema. Wij nodigden beide heren uit in onze Praatstoel.
Op welk eigen gerealiseerde projecten bent u het meest fier en waarom?
Jan: “Het project Gare Maritime dat we samen met Bureau Bouwtechniek en Neutelings Riedijk realiseerden omdat we onze visie op erfgoed hier maximaal konden realiseren. Gare Maritime is een bijzondere publieke ruimte geworden waar diverse programma’s en diverse mensen elkaar ontmoeten. De beleving van het historische stationsgebouw bindt alles aan elkaar als collectieve identiteit.”
Van welk project in uitvoering of in voorbereiding koestert u hoge verwachtingen?
Steven: “In 2018 begonnen we aan onze samenwerking, die later ALTSTADT zou gedoopt worden. Uit die periode stammen er twee projecten die momenteel in uitvoering zijn: de nieuwe toegang tot het Tour&Taxis-park, en de renovatie en uitbreiding van een pastorie in de buurt van Merchtem. De eerste was onze eerste gewonnen wedstrijd, een subtiel project waarbij de architectuur zich bewust op de achtergrond plaatst, ondergeschikt aan het landschap. Het tweede is een private opdracht, een boeiende dialoog tussen een historisch getrouwe restauratie en een nieuw paviljoen in de pastorietuin.
Welk project van een andere Belgische architect is voor u een schot in de roos?
Steven: “De Melopeeschool van XDGA is een gebouw dat grenzen opzoekt en ze succesvol verlegt. Een ode aan wat ingenieuze architectuur kan vermogen. Uit eigen ervaring weet ik hoe moeilijk het kan zijn om buiten de lijntjes te kleuren, dus mijn respect voor die tour-de-force van XDGA is zeer groot.”
Jan: “Daar voeg ik graag de herinrichting van het Rogierplein in Brussel door XDGA aan toe. Hoewel er veel ruimte is voor boeiende architectuur in Brussel weten we hoe moeilijk het is om een project heelhuids doorheen alle procedures te slepen. Het project werkt op heel veel lagen en heeft een grote impact op de stad.”
Welke buitenlandse architecten vormen voor u een grote bron van inspiratie?
Steven: “Teveel om op te noemen. Momenteel werken we samen met het Zwitserse Karamuk Kuo aan de wedstrijd voor de herbestemming van Technicum 3 tot architectuurschool voor de UGent. De dialoog met hen en de ideeën die zij aanreiken, uit hun kijk vanop afstand, en hun ervaring met bouwen voor (architectuur)onderwijs, verrijken het project enorm.
Jan: “De manier waarop Caruso St John in dialoog treedt met erfgoed en de humor die we terugvinden in hun ontwerpen vinden we heel inspirerend.”
Wat zijn volgens u de meest geslaagde recente bouwprojecten in het buitenland?
Steven: “Ik ben steeds weer onder de indruk als ik eens in Le Havre passeer. Of recenter? Het Louvre Lens. Of nog recenter: de projecten van Bruther passeren hier vaak de revue. En in de toekomst: ik kijk uit naar de realisatie van het RTS-gebouw in Lausanne van OFFICE KGDVS, waar ik zelf nog aan heb meegewerkt en dat nu in de steigers staat.
Jan: “Ik was enkele weken geleden in Parijs om de Bourse de la Commerce van Tadao Ando te bezoeken. Heel knap.”
Welke jonge architect in Vlaanderen maakt momenteel veel indruk op u?
Er zijn bijzonder veel bureaus uit onze directe omgeving heel straf en inspirerend werk aan het maken. Eén daarvan is geen Vlaams bureau, wel half Brussels, half Buenos Aires: Giusto Van Campenhout.
Wat vindt u zo boeiend aan uw job als architect? Zou u uw kinderen aanmoedigen om in uw voetsporen te treden?
Steven: “Architect zijn is een constante uitdaging. Enerzijds wordt er verwacht dat je een soort van magische synthese maakt van allerhande soms onverzoenbare randvoorwaarden. Soms gaat dit gepaard met een grote voorzichtigheid en veel onderhandelingen. Soms doe je dat door een ei van Columbus op de tafel te kwakken. Anderzijds wil je natuurlijk daarnaast zaken maken die een duurzaam gevoel van trots geven. Als mijn kinderen houden van uitdagingen, zal ik ze nooit ontmoedigen. Maar dat is zeker geen droom.”
Jan: “Mijn grootvader was appelboer De appel is dus ver van de boom gevallen. Dynastieën zijn boeiend maar geen ideaal voor mij.”
Welke ontmoeting is bepalend geweest voor uw verdere architecturale ontplooiing?
Steven: “Voor het project Ordos 100 had ik in 2008 een hallucinante weeklange afzondering met 100 van de meest geïnspireerde en gedreven bureaus van die tijd, geregisseerd door Ai Wei Wei, in een verder totaal verlaten Holiday-Inn in een spookstad in opbouw. Een intense en leerrijke onderdompeling.”
Jan: “Ik liep stage bij Stéphane Beel architecten, waarschijnlijk de plek waar ik het vak geleerd heb.”
Herkent u zichzelf nog in de ambitieuze jonge student die u ooit zelf was? Komen droom en werkelijkheid sterk overeen?
Steven: “Ik ben nu veel ambitieuzer dan als student.”
Jan: “Als praktijkassistent blijf ik met één voet in de academische wereld zitten. Samen zoeken met studenten vind ik nog altijd heel verrijkend.”
Faits divers
Welke job zou u nu uitoefenen als u geen architect was? Steven: muzikant /Jan: politicus.
Waar hebt u uw architectuuropleiding gevolgd? UGent.
Bij wie hebt u stage gelopen? Steven: OFFICE KGDVS / Jan: Stéphane Beel Architecten
Wat was de titel van uw eindwerk? ‘Boarding for Belgium’, een studie over de toekomst van nationale luchthaven / Jan: ‘Representatie in de Europese wijk Brussel.’
Favoriet architectuurboek: Steven: S, M, L, XL / Jan: The good life Inaki Abalos.
Favoriet ander boek: Steven: ik heb me enige tijd geleden door Infinite Jest van David Foster Wallace geworsteld en ik voel me sindsdien gelouterd en verlicht.
Favoriete film: Steven: het hele Coen-brothers ouevre / Jan: Monster’s Ball.
Favoriet tv-programma: Steven: momenteel Get Back, de documentaire van Peter Jackson over het einde van The Beatles.
Favoriete muziek: Steven: momenteel staat de laatste van Low “HEY WHAT” hier veel op.
Hebt u veel vrije tijd en hoe brengt u die het liefst door? Steven: In beweging, of aan tafel.
Favoriete Belgische stad: Brussel.
Favoriete Europese stad: Steven: Londen (of mogen we die nog Europees noemen?) / Jan: Porto waar ik mijn Erasmusjaar doorbracht.
In welk land zou u het liefst geboren en opgegroeid zijn? Steven: Zweden / Jan: Italië.
Actief of passief sportbeoefenaar? Welke sport? Steven: een actieve poging tot zaalvoetbal /Jan: squash.
Favoriete architectuursite? Divisare.
Favoriete andere website? Steven: The Guardian / Jan: Google maps.