De Praatstoel: Nicolas Raemaekers (OSK-AR architecten)

Op welke eigen gerealiseerde projecten bent u het meest fier en waarom?

Op Porta 1070 in Anderlecht. Naast een nieuwbouw maakte ook het herbestemmen van een oud kerkgebouw onderwerp uit van deze ontwerpopdracht voor de eerste tienerschool van België. Het ontwerpen van een schoolgebouw is natuurlijk altijd een spannend gegeven, maar door de herbestemming van de kerk, de stedelijke context van de site en het ontwerpen/implementeren van een passend antwoord op een totaal nieuwe onderwijsvorm zal deze opdracht me toch altijd bijblijven als een grote uitdaging die we met veel zin en ontwerpplezier volbracht hebben.

Omdat Porta 1070 een pilootproject was voor de tienerscholen in België werden de plannen voor het schoolgebouw en de geschreven onderwijsvorm quasi gelijktijdig opgesteld. Er ontstond tijdens het ontwerpproces dus een wisselwerking tussen theorie en ontwerp die heel interessant bleek te zijn. De theorie beïnvloedde de praktijk en vice versa, om tenslotte tot de tienerschool te komen. Ik ben dan ook zeer tevreden dat OSK-AR met dit ontwerp een eerste stap mochten zetten in de verdere ontwikkeling van het Tienerschool-principe in ons land.
 

"Omdat Porta 1070 een pilootproject was voor de tienerscholen in België werden de plannen voor het gebouw en de geschreven onderwijsvorm quasi gelijktijdig opgesteld. Er ontstond tijdens het ontwerpproces dus een wisselwerking tussen theorie en ontwerp die heel interessant bleek. De theorie beïnvloedde de praktijk en vice versa."

Ook een ander schoolproject in Brussel, KET&CO, een kleuter- en basisschool in Sint-Jans-Molenbeek, wil ik hier zeker vernoemen, omwille van de opmerkelijke context waarin het gebouw tot stand kwam. 

Samen met het Brusselse B612 associates kregen we de opdracht om in een zeer dense en dichtbevolkte wijk van Sint-Jans-Molenbeek een nieuwbouwschool van 4.200 m² te realiseren op een relatief klein perceel. Omdat kwalitatieve buitenruimte in deze wijk een zeer schaars goed is opteerden we er al snel voor een compact en uitgepuurd gebouw te ontwerpen. Op die manier bleef er niet alleen voldoende ruimte over om een volwaardige speelplaats voor de leerlingen op te organiseren, maar vermeden we ook dat het bouwblok nog meer verdicht zou worden.

Het compacte en rationele ontwerp stelde ons verder ook in staat de strakke vooropgestelde bouwtermijn van elf maanden te respecteren en de school dit jaar feestelijk te openen op 1 september.

Van welk project in uitvoering of in voorbereiding koestert u hoge verwachtingen?

Van het project Eylenbosch in Dilbeek, dat de renovatie en herbestemming omvat van de voormalige brouwerij Eylenbosch op de Ninoofsesteenweg naar 55 appartementen en commerciële functies. Het gebouw is een icoon voor de streek en bevond zich na jaren van leegstand en tijdelijke invullingen in zeer slechte toestand. Met deze renovatie en herbestemming zal brouwerij Eylenbosch een nieuwe start krijgen en opnieuw een betekenisvolle rol kunnen vervullen.
 

"Van het project Eylenbosch in Dilbeek, dat de renovatie en herbestemming van de voormalige brouwerij op de Ninoofsesteenweg omvat, koester ik hoge verwachtingen. Het gebouw is een icoon voor de streek en bevond zich na jaren van leegstand en tijdelijke invullingen in zeer slechte toestand. Nu zal de brouwerij opnieuw een betekenisvolle rol kunnen vervullen."

Welk project van een andere Belgische architect is voor u een schot in de roos? 

Ik zal me beperken tot projecten in Brussel, de stad waar ik opgroeide en woon. Het project COOP van Bogdan & Van Broeck maakt op mij een grote indruk. Niet enkel door zijn architectuur, maar ook omdat het een van de bepalende pilootprojecten is voor de ontwikkeling langs de Brusselse kanaalzone van de laatste jaren.

Daarnaast kijk ik ook enorm uit naar de oplevering van het definitieve KANAL in de oude Citroëngarages door NoaArchitecten, Sergison Bates architects en EM2N en de ingrijpende verbouwing en herbestemming van de voormalige WTC torens door 51N4E en l'AUC. Beide projecten zullen volgens mij elk op hun eigen manier in staat zijn een nieuwe dynamiek en herwaardering te introduceren in de hun directe stedelijke context.

Welke buitenlandse architecten vormen voor u een grote vorm van inspiratie?

Bij aanvang van mijn architectuurstudies was ik – zoals zovelen – zeer onder de indruk van grootmeesters zoals Peter Zumthor en Tadao Ando. Ondertussen is de lijst zowat eindeloos geworden. De eersten die me op dit ogenblik te binnen schieten zijn LAN uit Parijs, EFFEKT uit Kopenhagen, Fala Atelier uit Porto, Arrhov Frick uit Stockholm en Atelier Bow-Wow uit Tokio.

Wat zijn volgens u de meest geslaagde recente bouwprojecten in het buitenland?

Ik was onlangs in Kopenhagen, waar aan de rand van de stad recent het project CopenHill van BIG in gebruik genomen werd. Het project slaagt er zeer goed in om van een banale energiecentrale een attractief en impressionant gebouw te maken. Door de intelligente combinatie met de kunstmatige skipiste op het hellende dak zorgen de architecten er ook voor dat dit gebouw een openbare en uitnodigende stedelijke functie vervult. De verbrandingsoven/energiecentrale/skipiste is een landmark met een attractieve publieke betekenis voor de stad, wat natuurlijk in sterk contrast staat met de afgelegen en verstopte gebouwen die traditioneel voor verbrandingsovens en energiecentrales voorzien worden. Naast het architecturale aspect voorziet het gebouw ook tienduizend Deense gezinnen van energie. Ik blijf het wel spijtig vinden dat het BIG niet gelukt is om – zoals beloofd tijdens de wedstrijdfase – rookkringen uit de schouw te laten komen als visuele reminder aan wat er met ons afval gebeurt.
 

"Ik blijf het spijtig vinden dat het BIG niet gelukt is om in zijn project CopenHill – zoals beloofd tijdens de wedstrijdfase – rookkringen uit de schouw te laten komen als visuele reminder aan wat er met ons afval gebeurt."

Welke jonge architect in Vlaanderen maakt momenteel veel indruk op u?

De architecten van FELT, RAAMWERK, B-ILD, BC architects & studies, Poot Architectuur, Multiple ...

Wat vindt u zo boeiend aan uw job als architect? Zou u uw kinderen aanmoedigen om in uw voetsporen te treden?

De uitgebreide afwisseling in onze job: ontwerp, uitvoering, werken voor verschillende sectoren … maakt het beroep mijn inziens zeer boeiend. Elk project bestaat steeds voor een groot deel uit ontwerpend onderzoek. Ergens met een open vizier aan beginnen zonder exact te weten waar we zullen uitkomen maakt het ontwerpen van elk gebouw een unieke en interessante uitdaging. Indien mijn kinderen interesse zouden tonen om dit later ook te doen, zal ik ze dus zeker aanmoedigen.

Welke ontmoeting is bepalend geweest voor uw verdere architecturale ontplooiing?

Enkele jaren geleden, tijdens mijn opleiding, woonde ik de lezing van Peter Zumthor in de Bozar bij. Een ervaring die mij altijd zal bijblijven, zowel persoonlijk als professioneel.

Herkent u zichzelf nog in de ambitieuze jonge student die u ooit zelf was? Komen droom en werkelijkheid sterk overeen?

Ik denk zelfs dat mijn ambities met de dag groter worden. Op dit moment beleef ik zeer veel plezier aan en haal ik bijzonder veel voldoening uit wat ik doe als architect en de projecten die we opleveren met ons kantoor.

Fait divers

Welke job zou u uitoefenen als u geen architect was? Productontwikkelaar voor bouwmaterialen.
Waar hebt u uw architectuuropleiding gevolgd? Aan Sint-Lucas in Brussel.
Bij wie hebt u stage gelopen? L3M Architecten.
Wat was de titel van uw eindwerk? EMMA - European Museum for Modern Art.
Favoriet architectuurboek? Het is eerder een tijdschrift: El Croquis. Elke keer kijk ik reikhalzend uit naar de volgende uitgave.
Favoriet ander boek? De vliegeraar van Khaled Hosseini en Zelfs de vogels vallen van Frederik Willem Daem.
Favoriete film? Fantastic Mr. Fox van Wes Anderson.
Favoriet tv-programma? Chef's Table op Netflix.
Favoriete muziek? Zwangere Guy.
Hebt u veel vrije tijd en hoe brengt u die door? Om met clichés te antwoorden: lekker eten en op café gaan, zaalvoetbal met vrienden en lopen in het Zoniënwoud.
Favoriete Belgische stad? Brussel.
Favoriete Europese stad? Londen.
In welk land zou u het liefst geboren en opgegroeid zijn? In Brazilië, meer bepaald in Rio de Janeiro.
Bent u actief of passief sportbeoefenaar? Actief. Ik loop veel en speel voetbal.
Favoriete architectuursite? Instagram, eigenlijk.
Favoriete andere website? Airbnb.be en google.be/maps.