De Praatstoel: Pieter Maes en Pieter Thibaut (OFFICEU architects for urbanity)

Op welk eigen gerealiseerde projecten bent u het meest fier en waarom?

Uiteraard zijn we fier op al onze projecten, waarmee we steeds een toekomstgerichte meerwaarde voor de maatschappij en de stad proberen te creëren.

Het project Cohousing De Sijs, een pilootproject van de stad Leuven voor duurzaam collectief wonen en bouwen, betekende de start van ons kantoor en is recent opgeleverd. Als startende architecten was dit meteen een grote uitdaging, zowel qua programma als op bouwtechnisch vlak, in een niet zo eenvoudige context. Het was een boeiend, participatief ontwerpproces en een experiment voor innovatieve woonvormen en duurzame bouwtechnieken (zoals kurk voor de gevelbekleding).

Ontmoeting, openheid naar de buurt en een zo hoog mogelijke levenskwaliteit zijn steeds de uitgangspunten geweest. We kregen van de bewonersgroep al enkele malen te horen hoe ongelooflijk aangenaam het er wonen is. Niet in het minst door de dagelijkse ontmoetingen in en rond het historische cafégebouw dat de naam ‘De Sijs’ draagt en de spil is van het collectieve leven van het project. Dit is natuurlijk alles waarvan we konden dromen bij het ontwerpen van dit project.

Een tweede project waar we erg fier op zijn, is het project PAN, waarbij we de voormalige paardenstallen van een melkfabriek in Laken transformeren naar een multidisciplinaire medische praktijk met socio-culturele ontmoetingsruimte. De eerste fase van het project is momenteel afgerond, voor de tweede fase zal volgend jaar de stedenbouwkundige vergunning worden aangevraagd. Het project ligt ons zo nauw aan het hart, omdat het vele van onze waarden verenigt: een herbestemmingsproject van een historisch gebouw, in een dichte stedelijke context, waarbij naar wederzijds verrijkende relaties met de buurt gezocht wordt om het project ook echt in de wijk te verankeren. Een circulair project ook (de binnendeuren en een deel van het meubilair komen bijvoorbeeld van bij rotor), waar de bestaande ruimtelijkheid zoveel mogelijk behouden blijft en we door twee selectieve uitsnijdingen in het gesloten volume plots een zee van licht en lucht naar binnen halen, waarrond de verschillende functies een plek vinden.

Van welk project in uitvoering of in voorbereiding koestert u hoge verwachtingen?

We wonnen recent het project voor de herbestemming van de neoromaanse kerk van Ruisbroek, samen met OSK-AR. Meer nog dan een loutere herbestemming met samenbrengen van verschillende functies in het kerkgebouw, creëren we er een vernieuwd centrumplein, waarbij de kerk niet langer een barrière vormt, maar doorwaadbaar is en de hoeken geactiveerd worden en uitnodigen tot een verdere ontdekking. Zo zal een echte nieuwe en levendige ontmoetingsplek ontstaan in het vroegere industriële dorp net buiten Brussel. Het ontwerp is ook echt een totaalontwerp, een herinterpretatie van het bestaande plan en volume, waarbij we steeds de ruimtelijkheid van het kerkgebouw als uitgangspunt namen, en waarin binnenruimtes en buitenruimtes in elkaar overlopen. Dit is dan ook echt het soort projecten waar we als architect aan willen werken, projecten die een duurzame stedelijkheid op menselijke schaal vooropstellen en die een maatschappelijke meerwaarde betekenen.

Welk project van een andere Belgische architect is voor u een schot in de roos?

Parckfarm in Brussel van 1010 a+u vormt een prachtig voorbeeld van wat architectuur kan betekenen. Gestart als een tijdelijke low-budget plek, is dit ondertussen uitgegroeid tot een zalige ontmoetings- en ontspanningsplek in het centrum van Brussel. Het toont dat geslaagde architectuur geen grote gebaren nodig heeft, maar via pragmatische doch poëtische ingrepen en een weldoordachte omgang met de context een waardevol kader voor ontmoeten en beleven kan creëren.
 

Welke buitenlandse architecten vormen voor u een grote bron van inspiratie?

Elk geslaagd project kan ons raken en prikkelen, maar we merken dat zeker de projecten van Junya Ishigami, Lacaton & Vassal en Tham & Videgard vaak als referentieprojecten voor onze eigen projecten terugkomen.
 

Wat zijn volgens u de meest geslaagde recente bouwprojecten in het buitenland?

De wonderlijke herbestemming van een voormalig industrieel gebouw voor het FRAC in Duinkerke door Lacaton & Vassal en de speelse en open Fuji Kindergarten in Tokyo door Tezuka Architects zijn twee projecten die ons als architect diep raken.
 

Welke jonge architect in Vlaanderen maakt momenteel veel indruk op u? 

Er is echt een ongelooflijke rijkdom aan goede jonge ontwerpers in Vlaanderen, we ontdekken iedere week wel weer nieuw jong en ambitieus talent met boeiende projecten. Maar de projecten van het Gentse GAFPA, hoewel ze wat ouder zijn dan ons, blijft ons boeien, omwille van de sobere maar o zo geslaagde ogenschijnlijke eenvoud in hun ontwerpoplossingen.
 

Wat vindt u zo boeiend aan uw job als architect? Zou u uw kinderen aanmoedigen om in uw voetsporen te treden?

Het geeft veel voldoening om vanuit het creatieve samen creëren tot nieuwe projecten te komen die echt verrijkend zijn. Maar we willen onze kinderen vooral aanraden om te doen wat ze zelf boeiend vinden en zelf graag willen, zonder hen hierin te sturen.
 

Welke ontmoeting is bepalend geweest voor uw verdere architecturale ontplooiing?

Pieter Maes: Geen ontmoeting met een persoon, wel met een gebouw. Als kind liep ik muziekschool in het Ontmoetingscentrum Westrand in Dilbeek, van de hand van architect Alfons Hoppenbrouwers, waardoor ik er meermaals per week kwam. Ik speelde er ook vaak en graag in de brutalistische binnenspeeltuin, met integratie van regenwater! En hoewel ik het mij toen nooit bewust realiseerde, heeft het gebouw een sterke indruk op mij nagelaten: ik voel nog veel vreugde bij de herinneringen aan de grote ruimtelijkheid, de rijkelijke lichtinval, de organisatie van de veelzijdige binnenstraat of het spel van niveaus, loopbruggen en doorzichten. Als OFFICEU zetten we dan ook steeds in op een sterk ruimtelijk kader dat ontmoeten en beleven centraal plaatst, eerder dan te focussen op esthetische details.

Herkent u zichzelf nog in de ambitieuze jonge student die u ooit zelf was? Komen droom en werkelijkheid sterk overeen?

Eigenlijk wel. Als student hadden we al het idee om samen een bureau te starten, en merkten we dat we elkaar versterken in het ontwerpproces, waarbij we behoorlijk kritisch voor elkaar kunnen zijn. Dit leidt echter steevast tot ontwerpen die onze persoonlijke voorkeuren overstijgen en waarvan we zelf verrast kunnen zijn over het uiteindelijke resultaat.

Faits divers

Welke job zou u nu uitoefenen als u geen architect was? Jazzmuzikant
Waar hebt u uw architectuuropleiding gevolgd? KU Leuven, waar we elkaar leerden kennen als student
Bij wie hebt u stage gelopen? Atelier Tom Vanhee (Pieter Maes) en Bogdan & Van Broeck (Pieter Thibaut)
Wat was de titel van uw eindwerk? We hebben ons eindwerk samen gemaakt: “Densification of an urban void inside a building block near Stirbei Voda”
Favoriet architectuurboek: Freespace, catalogus van de architectuurbiënnale in Venetië 2018 met curators Yvonne Farrell en Shelley McNamara
Favoriet ander boek: de boeken van Jonathan Safran Foer (Pieter Thibaut), Vrijheid van Jonathan Franzen (Pieter Maes)
Favoriete film: Moonrise Kingdom van Wes Anderson (Pieter Maes), Pulp Fiction van Quentin Tarantino (Pieter Thibaut)
Favoriet tv-programma: de serie Peaky Blinders (Pieter Thibaut), de serie Fargo (Pieter Maes)
Favoriete muziek: Nick Cave, en dan vooral zijn vroeger werk zoals Murder Ballads (Pieter Thibaut), alles met Matt Berninger (Pieter Maes)
Hebt u veel vrije tijd en hoe brengt u die het liefst door? Neen, niet echt (want beide jonge kinderen) - maar het beetje vrije tijd: klarinet spelend bij Café Marché (Pieter Maes) of op café met vrienden (Pieter Thibaut)
Favoriete Belgische stad: Brussel
Favoriete Europese stad: Venetië (autovrij !)
In welk land zou u het liefst geboren en opgegroeid zijn? België lijkt tot nu nog wel goed mee te vallen
Actief of passief sportbeoefenaar? Welke sport? Sport is voor beiden vooral mentaal: iedere keer bedenken we weer dat we dringend terug zouden moeten sporten
Favoriete architectuursite? divisare.com
Favoriete andere website? wikipedia.com