RuimteVeldWerk is een van de deelnemende bureaus aan de Triënnale Brugge 2018. RuimteVeldWerk (RVW) wil de grenzen van de architectuur verbreden en verbinden met stedenbouw, sociologie, geschiedenis, kunst en activisme. Wij vroegen Pieter Brosens, Pieter Cloeckaert, Brecht Van Duppen en Sander Van Duppen om plaats te nemen in onze Praatstoel. De Triënnale in Brugge is nog te bezoeken tot 16 september.
Over welke eigen gerealiseerde projecten bent u het meest fier en waarom?
‘Modes of Movement’ voor de architectuurtriënnale ‘After Belonging’ in Oslo (2016). We ontwierpen voor Oslo een stadsgids voor en i.s.m. asielzoekers – for refugees by refugees - in de vorm van een professioneel geproduceerd speelkaartenspel. Daarnaast werd voor de tentoonstelling ook een speeltafel/kiosk ontworpen die na de triënnale in een asielcentrum werd geplaatst voor verder gebruik daar.
De kernprincipes van onze praktijk komen in het project mooi tot uiting: de raakvlakken van de architectuur met andere disciplines opzoeken, interdisciplinair werken, én inzetten op het activeren van mensen in de publieke ruimte (met speciale aandacht voor kwetsbare groepen). Vanuit de architectuurdiscipline werd gezocht naar een menswaardige dialoog tussen ‘vluchtelingen’ en de publieke ruimten van de stad, waarbij ook zij in staat moeten zijn die ruimten te kunnen claimen.
Onze werkmethodes bestaan erin om, ten aanzien van de projectafhankelijke specifieke doelgroep, strategieën en scenario’s te ontplooien als toegevoegde lagen op die publieke ruimten. Ondanks de soms moeilijke omstandigheden – de afstand, de doelgroep, de taal, enz. – is dit eerste grotere project van RVW toch een succes gebleken.
Van welk project in uitvoering of in voorbereiding koestert u hoge verwachtingen?
‘G.O.D.’ voor de architectuurtriënnale ‘Liquid City’ in Brugge (2018). Hier betrekt RVW de bewoners en bezoekers van het Godshuis Sint-Trudo in een participatief traject voor de duur van de Triënnale.
Godshuisjes zijn sinds de 14de eeuw een vorm van sociale huisvesting. De kleine wooneenheden - vandaag betrokken door alleenstaande ouderlingen - staan meestal gegroepeerd rond semi-publieke binnentuinen. Enerzijds is de binnentuin de enige buitenruimte en gemeenschappelijke tuin voor de bewoners, anderzijds is de plek ook een toeristische trekpleister waar bezoekers het erfgoed komen ‘consumeren’.
Deze binnentuinen – het zijn oases van rust en stilte in de drukke toeristische stad – zijn dus ook het ruimtelijke decor van de spanningsvelden die vaak optreden tussen de verschillende ‘gebruikers’ van dat soort historische plekken. In het kader van de Triënnale is het bijgevolg interessant om via ruimtelijke instrumenten in te grijpen op deze sociale mechanismen. Het is zaak beide groepen mensen – bewoners en bezoekers – te betrekken in een proces van bewustwording omtrent de verschillende ruimtelijk-sociale grenzen en gevoeligheden die de plek karakteriseren. Het is een proces van bewustwording van de schoonheid van de plek, van de sacrale stilte die er heerst te midden van het historische centrum, van een respectvol gedeeld gebruik van de plek, van privacy t.o.v. toerisme, enz.
Welk project van een andere Belgische architect is voor u een schot in de roos?
Kanunnik Petrus Jozef Triestplein, Melle - BAVO + De Vylder Vinck Taillieu (2016)
Theaterplein (2009), Antwerpen en Park Spoor Noord, Antwerpen (2008) - Secchi Viganò
Stadhuis, Menen - noAarchitecten (2007)
Spikkerelle, Avelgem – dierendonckblancke architecten (2007)
Welke buitenlandse architecten vormen voor u een grote bron van inspiratie?
Hedendaags: Forensic Architecture, Raumlabor, Assemble, DAAR (Decolonizing Architecture Art Residency), Lacaton & Vassal, Valerio Olgiati, Caruso St. John, Atelier Bow-Wow, …
Historisch: Lina Bo Bardi, Marcel Breuer, Craig Ellwood, Mies van der Rohe, …
Wat zijn volgens u de meest geslaagde recente bouwprojecten in het buitenland?
Folly For a Flyover, Hackney Wick Londen, Engeland – Assemble (2011)
Teshima Art Museum, Takamatsu, Japan - Ryue Nishizawa, Rei Naito (2010)
Het goud van Lopik, Lopik, Nederland – KesselsKramer (2009)
Welke jonge architect in Vlaanderen maakt momenteel veel indruk op u?
HEIM-collectief, Rotor, Endeavour (Ndvr), RE-ST (zwerfruimte), …
Wat vindt u zo boeiend aan uw job als architect? Zou u uw kinderen aanmoedigen om in uw voetsporen te treden?
In architectuur komt alles samen: geschiedenis, kunst, psychologie, antropologie, sociologie, alle exacte wetenschappen, en ga zo maar verder. Alles wat we rondom ons zien – én ook wie en wat we zelf zijn als mens - staat steeds op meerdere niveaus in relatie tot de architectuur.
Welke ontmoeting is bepalend geweest voor uw verdere architecturale ontplooiing?
Docenten architectuur-, kunst- en cultuurgeschiedenis (PB, PC), de vele ontmoetingen n.a.v. de reddingsactie van een leegstaand modernistisch monument (BV, SV)
Herkent u zichzelf nog in de ambitieuze jonge student die u ooit zelf was? Komen droom en werkelijkheid sterk overeen?
De passie en het idealisme zijn er nog steeds, maar de weg om beide te laten samenvallen met de werkelijkheid (van ‘de opdracht’) is lang.
Faits divers
(Pieter Brosens (PB), Pieter Cloeckaert (PC), Brecht Van Duppen (BV), Sander Van Duppen (SV))
Welke job zou u nu uitoefenen als u geen architect was? Documentairemaker (PB); grafisch ontwerper (BV); archeoloog of landschapsontwerper (SV); wielrenner (PC)
Waar hebt u uw architectuuropleiding gevolgd? Sint-Lucas Brussel (BV, SV); PHL en Sint-Lucas Brussel (PC); Henry van de Velde / UA Antwerpen (PB)
Bij wie hebt u stage gelopen? Wessel de Jonge Architecten (BV, SV); B-architecten, SUM (BV); Lava (SV, PC); Muna (PC); J+G Architecten (PB)
Wat was de titel van uw eindwerk? Culturele Duurzaamheid (PC); Kunst in de Publieke Ruimte (PB); Hoe het Zenne-tracé verdichten én vergroenen. Een onderzoek naar mogelijkheden van kwalitatieve compactheid in Brussel (BV); Godin’s oude ambities inzetten voor de nieuwe ambities van Brussel (de intussen gesloopte fabriekssite van sociaal-utopist Jean-Baptiste Godin in de Brusselse kanaalzone) (SV)
Favoriet architectuurboek: Ethics of the Urban. The City and the Spaces of the Political (2017); Climates: Architecture and the Planetary Imaginary (2016); Common Space: The City as Commons (2016)
Favoriet ander boek: Europa. Een geschiedenis van grensnaties (Boehme, 2016); Identiteit (Verhaeghe, 2012)
Favoriete film: Hedendaags: Birdman, Turist, Toni Erdmann, Youth, … ; wat ouder: The Pianist, Black Swan, The Usual Suspects, Pulp Fiction, … ; classics: A Belly of an Architect, The Fountainhead, La Notte, 2001 A Space Odyssey …
Favoriet tv-programma: VPRO Tegenlicht, 2Doc, Avro Close-up, Canvas documentaires, In de Gloria, …
Favoriete muziek: Klara Late Night, IDM, The Cinematic Orchestra, Ludovico Einaudi, …
Hebt u veel vrije tijd en hoe brengt u die het liefst door? Vrije tijd is tijd die echt vrij is, geen geplande vrije tijd. Het is genieten van het moment en van de dingen die je tegenkomt en je overkomen: met de fiets of wandelend zonder haast onderweg, verloren rijden, dolen in de stad en op desolate plaatsen, en natuurlijk ook: lezen, film en tentoonstellingen.
Favoriete Belgische stad: Brussel, Charleroi en Luik
Favoriete Europese stad: Berlijn, Brussel, Kopenhagen en Madrid
In welk land zou u het liefst geboren en opgegroeid zijn? België: het land van chocolade, surrealisme, lintbebouwing en wafelijzerpolitiek is de perfecte speeltuin voor elk kind én een ongekend laboratorium voor het leven…
Actief of passief sportbeoefenaar? Welke sport? Eerder passief, hiken/klimmen in de bergen, fietsen (BV, SV); fietsen en lopen (PC); lopen en martial arts (PB)
Favoriete architectuursite? www.docomomo.be ; www.spatialagency.net
Favoriete andere website? www.white-spots.net ; www.we-make-money-not-art.com