De rol van akoestiek, verlichting en wetgeving in horeca

Tijdens het panelgesprek verzamelden fabrikanten, (interieur)architecten en -bouwers, en een horeca-uitbater aan tafel: Walter Dox van DOX Acoustics, Tony Decavele van ZUMI, Laura Erens en Janine van Cann van Isolco, Jurgen Kegels van Gyproc, interieurarchitect Lieven Musschoot, architect Massimo Pignanelli (UAU Collectiv), interior designer Maarten Groven (Creneau International) en Dirk Daniëls, zaakvoerder van brasserie-restaurant De Beurs in Maaseik.

In een panelgesprek over horeca mogen thema’s als verlichting en akoestiek niet ontbreken. “De positieve of negatieve impact van verlichting wordt erg onderschat”, vertelt Tony Decavele van ZUMI. “Te veel verblinding is een courant gemaakte fout. En dat terwijl we tegenwoordig perfect kunnen spelen met lichtkleur, van warm tot neutraal. Zo zet het bekende restaurant Noma in op human centric lighting (waarbij de verlichting zich aanpast aan de behoeften van de gebruiker, red.). Om maar een voorbeeld te geven. Voor eigenaars en uitbaters is het belangrijk om in zee te gaan met specialisten en zich niet te laten leiden door commerciële pseudo-adviseurs. Want die bestaan in groten getale.”

Net als verlichting kan ook een slechte akoestiek erg storend zijn in een zaak. “Tegenwoordig moet alles zo strak mogelijk zijn, met zo weinig mogelijk poespas”, vertelt Janine van Cann van Isolco. “Op akoestisch vlak is dat niet zo evident. Vaak moeten we dan ook achteraf aan de slag, omdat er problemen opduiken. Hoe ziet de zaak eruit? Welke materialen zijn gebruikt. Waar we kunnen we nog iets toepassen op muren en plafonds?”

“We merken vandaag een brutalistische trend”, pikt Maarten Groven in. “Plafonds worden er eruit gegooid, maar je moet goed beseffen dat als je iets weghaalt, er weer iets in de plaats moet komen. Anders krijg je materialen die met elkaar botsen. Je moet als ontwerper en interieurarchitect weten hoe horizontale en verticale geluidsgolven werken, hoe akoestiek werkt. Meubilair op de juiste manier invullen, werkt al heel goed.” Toch is een beetje nagalmtijd niet noodzakelijk nefast volgens Massimo Pignanelli van UAU Collectiv. “Een te droge klank is ook niet aangenaam. En soms heeft een plek geen goede akoestiek nodig om goed te draaien. Kijkt naar de markthallen in Barcelona. Akoestisch een drama, maar iedereen wil ernaartoe. Of de Griekse restaurants in Genk. Overbelicht, maar supergezellig.”

Strenge wetgeving

Ook de strenge wetgeving rond horeca kwam tijdens het panelgesprek aan bod. Hygiëne, brandveiligheid, keukenregels… Zowel uitbater, als architect en fabrikant moeten heel wat regels in acht nemen. En dat loopt niet altijd van een leien dak. “Het gebeurt wel eens dat de klant het volledig eens is met ons, maar de brandweercommandant helemaal niet”, getuigt Walter Dox. “Je krijgt geen goedkeuring en daar sta je dan. Terwijl hetzelfde plan in een andere gemeente wel goedgekeurd wordt.” Interieurarchitect Lieven Musschoot bevestigt: “Ik sluit me daarbij aan. Het hangt van plaats tot plaats, commandant tot commandant en zelfs gebouw tot gebouw af. En als monumentenzorg betrokken is, wordt het nog moeilijker.”

De bevoegde instanties zo vroeg mogelijk bij het project betrekken is een gouden regel volgens Dirk Daniëls. “Afkomen met een gefinaliseerd project en hopen dat ze het snel even zullen goedkeuren, dat is niet de juiste manier. Ze moeten zich betrokken voelen, dan loopt het wel. De regels zijn streng, maar je zoekt gewoon, samen met de architect, naar een oplossing die voldoet aan alle normen. Alles moet ook gewoon kloppen. Van brandveiligheid tot de looplijnen in de keuken. Je moet de regels volgen.”

Creativiteit

Staat de strenge wetgeving de creativiteit in de weg? “Daar ben ik het niet mee eens. Het daagt ons net uit om creatiever te werken”, aldus Laura Erens van Isolco. “De regels kunnen niet streng genoeg zijn”, is Massimo Pignanelli van mening. “Als je alle regels van in het begin meeneemt in het ontwerp, dan ervaar je dat ook niet als een probleem. Je weet gewoon dat je er rekening mee moet houden.” Maarten Groven is het daar volmondig mee eens: “Door ervaring hebben al die regels vandaag geen invloed op mijn creativiteit. De wetgeving al in het vroegste stadium van het ontwerp betrekken, is inderdaad de juiste manier. Zo vermijd je problemen op het einde van de rit.”

Preventief werken

Een manier van denken die niet alleen geldt voor alles wat met wetgeving te maken heeft, maar ook voor thema’s als akoestiek en verlichting noodzakelijk zijn. “Maar de klant luistert niet altijd. Vaak worden ze pas wakker na negatief advies van het cliënteel”, aldus interieurarchitect Lieven Musschoot. Maar dan is het eigenlijk al te laat. “Als er achteraf problemen opduiken, dan is dat meestal omdat er niet preventief gewerkt is. Achteraf oplossen is veel moeilijker en vaak duurder en minder mooi”, vertelt Jurgen Kegels van Gyproc.

Belangrijk in dit verhaal is het onderscheid tussen akoestiek in de zaal en isolatie naar de buitenwereld toe. Walter Dox: “Bij een fuifzaal in de bebouwde kom moet je echt wel zorgen dat je naar buiten toe prima isoleert en alles zo geluidsdicht mogelijk maakt. Akoestiek in de zaal is dan weer een ander verhaal, met aparte oplossingen.” Bij ZUMI gaan verlichting en akoestiek hand in hand. “De combinatie tussen verlichting en akoestiek is vaak niet mooi. Daarom besloten wij dit samen te brengen in een geheel. Met alle mogelijke technieken hebben we vier jaar geleden het akoestische verhaal geïntegreerd. Daar geloof ik in”, besluit zaakvoerder Tony Decavele.

Uitslag stellingen:

- Akoestiek is een onderschat probleem in de horeca > helemaal eens: 6, eerder eens: 3, eerder oneens: 0, helemaal oneens: 0

- De strenge wetgeving rond horeca staat vaak de creativiteit in de weg > helemaal eens: 0, eerder eens: 2, eerder oneens: 5, helemaal oneens: 2

- Na 5 jaren is een restaurant sowieso toe aan een grondige make-over > helemaal eens: 0, eerder eens: 2, eerder oneens: 6, helemaal oneens: 1