De rol van groen in de stad

Natuurtechnische ingrepen helpen om verkoeling te brengen in de stad en hitte-eilandeffecten te voorkomen.  Daarnaast zijn ze een bijkomend instrument in water-robuust bouwen. “Tenslotte zijn er ook rechtstreekse positieve effecten op de fysische en mentale gezondheid”, vertelt Silvie Daniels. “Als we de voordelen die de maatschappij ontvangt van een groene omgeving, de zogenaamde ecosysteemdiensten, op een rijtje zetten, is het niet verwonderlijk dat groen een vast onderdeel is van veel nieuwe bouwprojecten.

Toch zijn er nog veel vragen en onduidelijkheden. Silvie Daniels: “Wat is de relatie tussen groen en de verschillende ecosysteemdiensten en hoe sterk is die relatie? Hoeveel groene ruimte, en onder welke vorm, is nodig? Welke groene ingreep is het meest efficiënt voor welke ecosysteemdienst? Dit maakt het voor een overheid niet eenvoudig om aan stadsplanning te doen, bouwrichtlijnen te formuleren of stimulerende maatregelen te nemen zoals subsidies of belastingkortingen.”

Verschillende aspecten

Precies analyseren welk effect een groene ruimte heeft, is niet eenvoudig omdat verschillende aspecten meespelen. Niet alleen de aanwezigheid en de nabijheid, maar ook de activiteiten die er plaatsvinden en ook het type en de densiteit van groene ruimten spelen hierbij een rol. Er bestaan vele studies over specifieke cases. Zo is er een interessant onderzoek uit 2015 ‘Neighborhood greenspace and health in a large urban center’ dat het effect van de dichtheid van groen onderzocht.

Silvie Daniels: “Deze studie keek naar de densiteit van bomen in de Canadese stad Toronto. Het besluit was zeer opvallend: 4% meer bomen per hectare heeft dezelfde effecten als weer zeven jaar jonger zijn. Het onderzoek van Kuo en Sullivan (2001) onderzocht dan weer het verband tussen groen in de binnenstad en agressie tegenover partners. Fysiek geweld en psychologisch geweld bleek meer voor te komen in stedelijke gebieden zonder groen.”

EcoCities

Om meer zicht te krijgen op de ecosysteemdiensten die door groendaken en -gevels geleverd kunnen worden, en in welke mate de aanwezige biodiversiteit een rol speelt, startte UHasselt, samen met UAntwerpen, PXL en WTCB, in januari 2018 het project EcoCities met steun van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek.

“EcoCities wil een aantal instrumenten creëren die helpen om meer groendaken en -gevels in een stedelijke omgeving te installeren”, aldus Kathleen Smolders. “Het is nu immers nog onduidelijk welke ecosysteemdiensten, en in welke mate,  deze groensystemen leveren en wie daarvan eigenlijk profiteert. De gemeenschap of het individu? Bovendien zal de waarde van deze diensten wellicht afhangen van de schaal: huis, straat of wijk. EcoCities wil zo nauwkeurig mogelijk bepalen hoeveel euro ecosysteemdiensten waard zijn en wil ook een objectieve vergelijking tussen verschillende types van groendaken en -gevels (substraat en planten) en ecosysteemdiensten mogelijk maken: luchtkwaliteit, CO2-opslag, buffering van hemelwater, hitteoverlast, welzijn, ….

Tijdens de Sutainable Building Academy schetst Silvie Daniels de rol van ‘groen in de stad’ aan de hand van verschillende cases, waarna Kathleen Smolders EcoCities kort zal toelichten.

Het volledige programma van de Sustainable Building Academy vind je hier.
Inschrijven kan via deze weg.