De waarheid over kunstmatige imitatie van dakleien

Woordgebruik

Lei is een gesteente dat de Internationale unie van geologische wetenschappen definieert als: “Een leisteenachtig, splijtbaar en ultrafijn of zeer fijnkorrelig gesteente. De metamorfe graad van lei kan laag zijn, en is meestal zelfs zeer laag. ” Kunstmatige imitaties zijn vergelijkbaar met een wijn zonder alcohol of synthetische eieren; ze lijken op het originele product en imiteren bepaalde kenmerken ervan, maar ze zijn niet hetzelfde. Als je wijn zonder alcohol wilt drinken of synthetische eieren wilt eten, is dit helemaal geen probleem, als je maar weet dat dit vervangingsproducten zijn.

e kunnen soms moeilijk het onderscheid maken tussen een echt product en een imitatie, wanneer je op dat gebied over weinig kennis en ervaring beschikt. Misschien denk je dat leisteen gewoon iets is wat je op je dak legt (of waar je mee schrijft), ongeacht de afkomst ervan.  Je denkt dat een synthetische imitatie gewoon een andere soort lei is. Dat zou echter een vergissing zijn die het gevolg is van een onjuist woordgebruik. Als je kiest voor een synthetische imitatie, zal in enkele jaren tijd de realiteit uitwijzen hoe belangrijk duurzaamheid is.

Lange levensduur

Net als in het verhaal van de drie biggetjes, moet je als je goedkope materialen gebruikt voor de bouw van je huis, niet komen klagen als de wolf (of de stortregens) je dak doen instorten.

De levensduur van natuurlei is niet vergelijkbaar met die van een kunstmatige imitatie. Echte leien kunnen honderden jaren meegaan als de installatie (en de kwaliteit ervan) optimaal zijn. Dakbekledingen van een synthetische imitatie daarentegen, hebben een korte levensduur vanwege de extreme condities waaraan het dak is blootgesteld. Als je er even over nadenkt: het dak is blootgesteld aan de warmte van directe zonnestralen, nachtkou, hagelinslag, regen, wind, chemische aantasting in stedelijke omgevingen, onweer, vallende takken en, als je in Japan woont, regelmatige aanvallen van Godzilla.

Lei ondervindt maar weinig (of zelfs geen) invloed van deze factoren, terwijl kunststof een ander gedrag vertoont. Het gebeurt niet zelden dat dakbedekkingen van kunstmatig imitatiemateriaal na enkele jaren vervormd raken vanwege constante temperatuursveranderingen. Daarom is het belangrijk een duurzaam materiaal boven je hoofd te hebben. 

Een kleine ecologische voetafdruk

Duurzaamheid betekent niet enkel hoe lang iets meegaat maar ook: hoe kan ik mijn ecologische voetafdruk verkleinen? Wel, lei voor dakbedekking is, het meest duurzame bedekkingsmateriaal. In meerdere studies werden de productie, het transport en de installatie van dakbedekkingsmaterialen vergeleken en wat duurzaamheid betreft kwam   leisteen omwille van de productiemethode  altijd als winnaar uit de bus. 

Het natuurgesteente vereist geen grondige behandeling om te worden omgevormd in dakbedekkingsmateriaal. De bladen moeten gewoon worden opgedeeld en gesneden. Voor andere materialen daarentegen (asbestcement, beton, aluminium, kunstmatige imitatie…), zijn ovens nodig, die aanzienlijke hoeveelheden koolstof in de atmosfeer uitstoten, na de winning van de grondstof.

De emissies die ontstaan bij het transport zijn misschien iets hoger dan die van andere materialen, omdat leisteenbronnen vrij zeldzaam zijn en soms lange afstanden moeten worden overbrugd. Dit wordt echter ruim gecompenseerd door de zeer lage emissies die vrijkomen bij de productie van leien. Bovendien kan je de warmte van een leien dak zelfs gebruiken om huishoudelijk warm water te verkrijgen (met oplossingen als Thermoslate)!

Blijven opletten voor verkeerd woordgebruik

Ik ga regelmatig op zoek naar nieuwe wetenschappelijke studies over dakbedekkingen (en ik lever aan sommige van deze studies ook een bijdrage). Het ontgoochelt me dan ook erg wanneer ik wordt geconfronteerd met werkzaamheden waarbij wordt verwezen naar leisteen voor dakbedekking terwijl het gaat om een ander materiaal. Neem een kijkje en stel jezelf de vraag: gaat het hier echt om natuurleien voor dakbedekking?

• Relationships of Lower Lung Fibrosis, Pleural Disease, and Lung Mass with Occupational, Household, Neighborhood, and Slate Roof-Dense Area Residential Asbestos Exposure. Kang D, et al. 2018. International Journal of Environmental Research and Public Health 15(8): 10.
• Thermochemical destruction of asbestos-containing roofing slate and the feasibility of using recycled waste sulfuric acid. Nam SN, et al. 2014. J Hazard Mater 265(0): 151-157.
• Comparative characterization of particle emissions from asbestos and non-asbestos cement roof slates. Tadas P, et al. 2011. Building and Environment 46(11): 2295-2302.

Neen, hier gaat het om asbest dakpannen. Sommige auteurs zijn wel specialisten, maar ze hebben geen idee wat natuurleien voor dakbedekking is. Dit is een geval van verkeerd woordgebruik dat kan leiden tot ernstige verwarring. Zo zou kunnen worden beweerd dat leisteen voor dakbedekking asbest bevat en gevaarlijk is voor de gezondheid, en dat zou absurd zijn. Let dus altijd op met verkopers van imitatiematerialen.