De tijd dat de duurzaamheid van een constructieproject werd bepaald door ad-hoc maatregelen is voorbij - duurzame constructie is een gedetailleerd systeem geworden. Dit werd nadrukkelijk aangetoond door de resultaten van de LafargeHolcim Awards in Europa: De eerste prijs werd gedeeld door twee projecten in Brussel, die beide uitblinken met betrekking tot hun veelzijdige functionaliteit.
De LafargeHolcim Awards gaat over meer dan alleen maar fraaie gebouwen. Ze staan wereldwijd bekend als de belangrijkste competitie voor duurzame vormgeving. De criteria van de competitie van 2 miljoen dollar zijn even uitdagend als het doel van duurzaamheid zelf. De competitie is voor projecten in een ver gevorderd stadium van ontwerp, niet voor voltooide projecten. Het zoekt naar ontwerpen die verder gaan dan de huidige maatstaven, die perfecte voorbeelden zijn van duurzame antwoorden op technologische, ecologische, sociaal-economische, en culturele problemen die de hedendaagse bouw beïnvloeden en die nieuwe, verrassende, en werkelijk visionaire oplossingen brengen voor de manier waarop wij bouwen.
Van stadsplanning tot technische innovatie
Het begrip duurzaamheid heeft zich radicaal ontwikkeld, legt Marc Angélil uit, professor in de architectuur en lid van het bestuur van de LafargeHolcim Foundation: “Duurzaamheid betekende vroeger dat je een project aankleedde met enkele duurzame componenten, – bijvoorbeeld zonnepanelen. Vandaag de dag wordt duurzaamheid op een veel uitgebreidere manier opgevat; duurzame constructie is veel systematischer en gedetailleerder geworden.”
Het spectrum van de 792 geldige projecten uit het Europese gebied is even breed, van stadsontwerp tot technische vernieuwing. Uiteindelijk heeft de deskundige jury, voorgezeten door Harry Gugger, professor in de architectuur aan de EPFL in Lausanne (Zwitserland), besloten twee inzendingen te belonen met een gedeelde eerste plaats. Zij illustreren een nieuw tijdperk in duurzame constructie omdat ze niet worden gekarakteriseerd door losstaande maatregelen maar door holistische concepten die technische, sociale, economische en ecologische aspecten integreren op een afgewogen manier. Beide projecten zijn gelegen in een Brussels stadsdeel waarvoor een stedelijk masterplan is ontwikkeld, het Kanaal van Willebroek. Dit masterplan ondersteunt het behoud van de diversiteit in het gebruik van land binnen het industriegebied en streeft daarmee na Brussel te behouden als een afwisselende en levendige stad. Als het centrum van een dynamisch Europa is dit een bijzonder passende doelstelling voor de Belgische hoofdstad.
Goud ex aequo: Slim afvalbeheer in Brussel, België
Met hun project, plannen BC architecten en onderzoeken in Brussel om de behoeften van een afvalbeheer bedrijf te integreren met het snel ontwikkelende kanaaldistrict: Binnen de (infra-)structuur is ruimte beschikbaar gemaakt voor openbaar gebruik zoals groene zones. Het zorgvuldig uitgebalanceerde gebouw maakt toekomstige transformaties mogelijk en laat ontwikkelingsopties open – een bijzonder slimme interpretatie van het begrip “duurzaamheid.” “Met het naar de voorgrond brengen van infrastructuur , verenigt het ontwerp uiteindelijk economische en esthetische overwegingen, daarmee een vorm biedend van flexibele architectuur die beperkingen tot een kwaliteit verheft,” prees de jury.
Goud ex aequo: Integratie van een betonfabriek in Brussel, België
Het complementaire project door het team van TETRA architecten in Brussel stelt geschikte maatregelen voor om een bestaande betonfabriek te integreren in de snelgroeiende stadsomgeving – en daarmee het verlies voorkomen van een aanzienlijk deel van de industriële basis van de stad. Ook hierbij is doorlaatbaarheid een centraal aspect. “Het bereik van bouwkundige maatregelen geeft geloofwaardigheid aan de ambitie om te combineren wat op het eerste gezicht onwaarschijnlijk leek te zijn: het feitelijk samengaan van anders onverenigbaar geachte functies,” zei de jury.
Brons: Bewoonde parkeerplaatsen in Londen, Verenigd Koninkrijk
Net als veel grote steden heeft de Britse hoofdstad een ernstig gebrek aan betaalbare woonruimten. ZEDpods in London streeft ernaar om dat te veranderen. Het project voorziet erin om in de voetafdruk van bestaande parkeerplaatsen woonruimte te creëren voor forenzen, studenten, en overige belanghebbenden door verticaal stapelen – alles met plaatselijk geproduceerde onderdelen die snel gemonteerd kunnen worden tot duurzame “appartementen op stelten.” Multifunctioneel gebruik van de ruimte staat nogmaals op de voorgrond. De auteur van het project heeft “het beeld van een archi-tectuur die sociaal verantwoordelijk is, ecologisch gezond, en economisch verantwoord,” vond de jury.
Aanmoedigingsprijzen: Het verleden in het heden brengen
In de regionale LafargeHolcim Awards ontvangen vier projecten in elke regio een aanmoedigingsprijs. Het team van de Ascociata Culturala Grivita 53 wil Boekarest in Roemenië zijn eerste onafhankelijke theater in tientallen jaren geven, door het slimme gebruik van een bestaande structuur. AGi architecten in Madrid zijn van plan een archeologische opgravingslocatie te ontwikkelen in Pontevedra, Spanje; ook hier speelt multi-functionaliteit een sleutelrol. Karamuk Kuo Architekten in Zurich hebben duurzame flexibiliteit ingepland in hun ontwerp voor een opgravingscentrum op de Romeinse archeologische locatie Augusta Raurica in Zwitserland. En NP2F in Parijs ontwikkelen een sportaccommodatie in Bordeaux, Frankrijk, dat even luchtig als gewaagd is.
Next Generation prijzen: De toekomst ligt in hun handen
Vier prijzen worden toegekend in de Next Generation categorie voor studenten en jonge professionals tot 30 jaar. Deze categorie is steeds populairder geworden en heeft als doel visionaire projecten en stoutmoedige ideeën te vinden, en verschaft jonge professionals publiciteit en een platform om erkenning te verkrijgen. Voor het eerst in de geschiedenis van de LafargeHolcim Awards zijn er meer projecten ingediend in de Next Generation categorie dan in de hoofd categorie. De twee hoogste prijzen van de Europese Next Generation categorie gingen naar Polen. Malgorzata Mader is van plan om een oud fabrieksgebouw in Lodz om te vormen tot nieuwe, flexibel bruikbare woonruimtes. Jakub Grabowski won de tweede prijs; hij bereidt de restauratie en het aangepaste hergebruik voor van een bouwvallig historisch gebouwencomplex in Otyn. Anna Andronova uit Rusland ontvangt de derde prijs voor een virtueel model gebaseerd op Kazan dat ernaar streeft duurzaamheid binnen de digitale sfeer te brengen. De vierde prijs ging naar Frédéric Bouvier uit Zwitserland. Hij stelde een structuur voor die kon helpen bij de bestrijding van bosbranden in de regio Collobrières van Frankrijk.
Van project naar werkelijkheid voor Franse wetenschappers
Dit is de vijfde keer dat de LafargeHolcim Awards zijn gehouden en wereldwijd zijn er meer dan 200 projecten beloond. Meer dan de helft van de toegekende prijzen worden binnenkort gebouwd of zijn reeds voltooid. Zodoende gaan de LafargeHolcim Awards niet over luchtkastelen, maar over tastbare maatregelen die de constructiewetenschap vooruit brengen. Dit element van echte verandering wordt benadrukt door een prijs die voor het eerst in 2017 is toegekend: de “LafargeHolcim Building Better Recognition”. Hij is toegekend voor een prijswinnend project uit een vorige competitie, één die gebouwd is en de test des tijds heeft doorstaan als een bijzonder succesvol voorbeeld van duurzaam bouwen. In Europa ging deze erkenning naar Gilles Delalex en zijn team van Muoto Architecture Studio in Parijs. De architecten blonken uit in het aanpassen van de infrastructuur voor acht universiteiten onder het dak van een zeer zuinig en kostenefficiënt gebouw. Dit project won de LafargeHolcim Awards Zilver in 2014. Het gebouw werd voltooid in 2016 en bewijst dat theorie inderdaad in de praktijk kan bestaan.
Prijzen helpen gezond verstand alledaags te maken
De vergrootte belangstelling onder architecten, ingenieurs, stadsplanners, en ontwikkelaars bewijst dat duurzaamheid is verankerd als “gezond verstand” in de bouwindustrie. De vijfde editie van de competitie trok meer dan 5.000 inzendingen aan van auteurs uit 121 landen. 3.606 inzendingen werden als geldig beoordeeld, en meer dan helft hiervan kwam door de voorselectie. Zij traden naar voren om op kwaliteit beoordeeld te worden door vijf onafhankelijke deskundige jury's uit de competitiegebieden Europa, Noord-Amerika, Latiins Amerika, het Midden-Oosten met Afrika, en Oost-Azië en de Stille Oceaan. De jury's evalueerden de projecten gebaseerd op de vijf “doelstellingen” voor duurzame constructie die zijn bepaald door de LafargeHolcim Foundation – principes die duurzame constructie op een holistische manier definiëren. De winnaars van de gouden, zilveren, en bronzen prijs uit elke regio zullen wedijveren voor de Global LafargeHolcim Awards in 2018.
WINNENDE PROJECTEN UIT EUROPA
LafargeHolcim Awards Goud ex aequo 2017 Europa
Stedelijke integratie van een bestaande betonfabriek, Brussel, België: Project voor de integratie van een bestaande betonfabriek in een industriële wijk die industrie, werkplaatsen en publieke functies combineert. Door Wes Degreef, Ken De Cooman, Nicolas Coeckelberghs, Laurens Bekemans, Jasper Poesen, BC architects and studies, Brussel, België.
Aanpasbaar gebouw voor een afval inzamelingsbedrijf, Brussel, België: Ontwerp voor een aanpasbaar afval inzamelingsbedrijf dat pleit voor de her-integratie van logistieke infrastructuur in een stedelijke omgeving. Door Ana Castillo, Lieven de Groote, Jan Terwecoren, Annekatrien Verdickt, TETRA architecten, Brussel, België.
LafargeHolcim Awards Brons 2017 Europa
Nul (fossiele) energie ontwikkelingseenheden op parkeerplaatsen in Londen, Verenigd Koninkrijk: Prototype van een energiezuinige architectuur gebouwd boven bestaande openbare parkeerplaatsen - een ingenieuze oplossing voor het tekort aan woningen in Londen. Door ZEDpods Ltd, London, Verenigd Koninkrijk.
LafargeHolcim Awards aanmoedigingsprijs 2017 Europa
Eerste onafhankelijke theater, Boekarest, Roemenië: Een door de gemeenschap ondersteund onafhankelijk theater – het eerste sinds 1946 – dat een bouwvallig gebouw omvormt tot een cultureel oord. Door Chris Simion-Mercurian en Tiberiu Mercurian, Ascociata Culturala Grivita 53; Codrin Tritescu and Petre Frangulea, Arhitecture Office Codrin Tritescu, Boekarest, Roemenië.
LafargeHolcim Awards aanmoedigingsprijs 2017 Europa
Een ecologische aanpak van archeologische locaties, Pontevedra, Spanje: Landschapspark met eenvoudige middelen en een gelaagde interpretatie voor een reeks van archeologische locaties.
Door Joaquín Pérez-Goicoechea, AGi architects, Madrid, Spanje.
LafargeHolcim Awards aanmoedigingsprijs 2017 Europa
Opgravingscentrum van een Romeinse nederzetting Augusta Raurica, Augst, Zwitserland: Een archeologisch centrum voor Romeinse ruïnes krijgt een flexibel systeem om het gebouw aan te passen aan verschillende gebruikers en om het aan te passen als het gebruik in de loop van de tijd veranderd. Door Ünal Karamuk and Jeannette Kuo, Karamuk Kuo Architekten, Zurich, Zwitserland.
LafargeHolcim Awards aanmoedigingsprijs 2017 Europa
Lokaal recreatiecentrum, Bordeaux, Frankrijk: Een reeks sportfaciliteiten in een enkele locatie opeengestapeld, maar dan wel in de open lucht - gebruikt sport als een sociaal bindmiddel. François Chas, Nicolas Guerin, Fabrice Lang, Paul Maître-Devallon en Ana Miscu, NP2F, Parijs, Frankrijk.
LafargeHolcim Awards volgende generatie 1e prijs 2017 Europa
Een fabriek herinrichten voor behuizing, Lodz, Polen: Een project genaamd "ecommunity" voor de opsplitsing en transformatie van een bestaande fabriek voor gemeenschappelijke behuizing. Door Malgorzata Mader, Lodz Universiteit voor Technologie, Lodz, Polen.
LafargeHolcim Awards Next Generation 2e prijs 2017 Europa
Herinrichting van een klooster voor een rehabilitatievoorziening voor gedragsverslaafden, Otyn, Polen: Project voor een rehabilitatiecentrum in de ruïnes van een klooster – een milieubewust ontwerp van tektonische kwaliteit en sociale waarde. Door Jakub Grabowski, Gdynia, Polen.
LafargeHolcim Awards Next Generation 3e prijs 2017 Europa
Ruimtelijke concepten voor de stad van de toekomst, Kazan, Rusland: Onderzoek naar een nieuw bouwkundig woordgebruik voor een toekomstige stad in een periode die evenzeer gekenmerkt wordt door de fysieke aanwezigheid van dingen als door de vluchtigheid van het digitale gebied. Door Anna Andronova, UCL Bartlett School of Architecture, London, Verenigd Koninkrijk.
LafargeHolcim Awards Next Generation 4e prijs 2017 Europa
Brandreservoir en schuilplaats in het bos, Collobrières, Frankrijk: Watertank voor de bestrijding van natuurbranden ontworpen als een fraai kunstwerk in het landschap. Door Frédéric Bouvier, Renens, Zwitserland.
Gerelateerde artikels
Onze partners