Hoewel vrouwen een cruciale rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van modern design, blijft hun bijdrage al te vaak onderbelicht. Design Museum Brussels wil dit onevenwicht corrigeren met twee expo’s die volledig in het teken staan van vrouwelijke ontwerpers. De tentoonstelling Here We Are! Women in Design 1900 – Today biedt een internationale blik op 120 jaar vrouwelijk ontwerp, terwijl Untold Stories – Vrouwelijke Ontwerpers in België 1880-1980 een lokaal perspectief biedt op de vaak vergeten bijdragen van Belgische vrouwen aan design. Beide tentoonstellingen zetten vrouwelijke creativiteit in de schijnwerpers en tonen hun invloed op het vakgebied door de jaren heen.
Na een presentatie in Weil am Rhein, Rotterdam en Wenen, komt de langverwachte tentoonstelling Here We Are! Women in Design 1900 – Today naar Brussel. Via een rijke collectie aan creatieve ontwerpen, traceert de tentoonstelling – gecureerd door Susanne Graner, Viviane Stappmanns en Nina Steinmüller van het Vitra Design Museum team – het werk en de werkomstandigheden van vrouwen in design – vanaf het begin van modernisme tot nu. Een reis doorheen 120 jaar designgeschiedenis die een veelzijdig verhaal vertelt over design in het licht van de strijd voor gelijke rechten en waardering.
Vrouwen hebben een cruciale bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van modern design, zowel creatief als commercieel, en toch worden ze vaak over het hoofd gezien. De tentoonstelling wil dit evenwicht herstellen en plaatst 80 vrouwelijke ontwerpers die de designindustrie mee hebben vormgegeven in de spotlights, waaronder pioniers Charlotte Perriand, Eileen Gray, Lilly Reich en Clara Porset of ondernemers Florence Knoll en Armi Ratia, maar ook ontdekkingen zoals de sociaal bewogen Jane Addams. De tentoonstelling – chronologisch opgebouwd in vier secties – biedt een frisse kijk op modern en hedendaags design.
Voor het eerst worden de werken van meer dan 50 vrouwelijke ontwerpers en makers die actief waren in België tussen 1880 en 1980 samengebracht. Op basis van recent onderzoek werden objecten uit allerlei disciplines verkregen vanuit verschillende musea en privécollecties voor deze tentoonstelling. Veel van deze stukken zijn nog nooit eerder vertoond geweest aan het publiek.
Van het nauwelijks bekende werk van Maria Sèthe, tot de Belgische Art Nouveau en Hélène Denis-Bohy’s gedurfde moderne typografie voor haar feministische pamfletten gedrukt op de La Cambre drukpers, van buitengewoon Belle Époque keramiek gemaakt door ontwerpsters opgeleid aan België’s eerste vakschool voor vrouwen, tot kantwerk uit raffia vervaardigd door anonieme handen in Congolese missiescholen. De tentoonstelling belicht de waardevolle maar ondergewaardeerde creativiteit van vrouwen uit diverse gebieden van handwerk en design vanuit een originele, thematische benadering.
Met de nadruk op zichtbaarheid, onderzoekt de tentoonstelling Untold Stories hoe vrouwen design hebben ingezet voor hun emancipatie door het signeren van hun werk, deel te nemen aan tentoonstellingen en bij te dragen aan belangrijke ontwikkelingen in hun vakgebied. Hun werk wordt hier gepresenteerd als een bewijs van hun veerkracht, vernieuwing en creativiteit.
Tegelijkertijd gaat de tentoonstelling in op de uitdagingen van onzichtbaarheid waarmee vrouwelijke ontwerpers werden geconfronteerd. Hun auteurschap werd vaak verhuld door maatschappelijke normen, sociale klasse, omdat ze achter de schermen werkten of in samenwerkingsverbanden. Deze tentoonstelling belicht hoe verwaarloosde of foutief geattribueerde bijdragen hebben geleid tot hun onbekendheid en miskenning.
De tentoonstellingen Here We Are! Women in Design 1900 – Today en Untold Stories – Vrouwelijke Ontwerpers in België 1880-1980 zijn nog tot respectievelijk 9 maart en 13 april 2025 te bezichtigen in Design Museum Brussels (Belgiëplein 1, 1020 Brussel).