In Amsterdam is DUS Architecten bezig met de bouw –of liever: het afdrukken– van het eerste volwaardige huis dat opgetrokken zal zijn met behulp van een 3D-printer. Grondstoffen uit recycleerbaar materiaal, geen bouwafval en een pak minder transportkosten: is dit de toekomst van de bouwsector?
Work inside, think outside the box
Op enkele eenzaam hangende werfhelmen na wijst niets erop dat er langs het kanaal in het gebied Amsterdam-Noord een bouwwerf aan de gang is. Geen stofwolken, geen knorrende cementmolens, geen opgehoopt bouwafval. Bij het betreden van het terrein doemt een zes meter hoge zilveren container op als een soort magische lift die elk moment met een oorverdovende knal zijn reis naar de stratosfeer kan aanvatten. Binnenin geen astronauten of eenogige slijmmonsters, maar een naarstig heen-en-weer gonzende 3D-printerkop die laagje per laagje een plastic spouwmuur aan het opbouwen is. En plots komt die vreemde toekomst veel vertrouwder voor.
De KamerMaker: talloze grondstofmogelijkheden, dure technologie
Drie weken, zoveel tijd kostte het de grootste mobiele 3D-printer ter wereld om een drie meter hoog hoekstuk uit te printen met een gewicht van 180 kg. Dit staaltje hoogtechnologie dat de KamerMaker heet, kan een 130-tal unieke onderdelen in elkaar spuiten. Uit zoveel verschillende elementen is het toekomstige kanaalhuis namelijk samengesteld. “Het is een beetje zoals Lego, maar dan voor volwassenen,” grapt Hans Vermeulen, één van de tien architecten die al meer dan twee jaar met de voorbereiding van het project bezig zijn. Over drie jaar zou het kanaalhuis van drie hoog klaar moeten zijn.
In een grote tank achteraan ligt de ‘inkt’ voor de printer opgeslagen. Dit is een biologische kunststof die bestaat uit 75% plantaardige olie, versterkt met microvezels. Ook andere materialen zoals gerecycleerd plastic kunnen gebruikt worden om 3D-structuren te printen. Zo zouden NGO’s in rampgebieden in de plaats van tenten op korte tijd stevige woningen kunnen bouwen dankzij 3D-printers die gerecycleerde petflessen als grondstof gebruiken. Een ander materiaal waarmee reeds tests zijn uitgevoerd is een mix van doorzichtig plastic en houtvezels, een soort vloeibaar MDF dat achteraf gezaagd en gezandstraald kan worden. Graag zouden de architecten van DUS verschillende materialen met elkaar kunnen combineren zodat ze bijvoorbeeld structuur en isolatie tegelijk kunnen printen. Daarvoor is echter een tweede printerkop nodig, en 3D-printertechnologie van zo’n kaliber blijft nog steeds erg duur.
Vergroening en democratisering staat voor de bouwsector
Al wordt de 3D-printer door sommigen nu al de stoommachine van de 21ste eeuw genoemd, toch moeten we redelijk blijven: de 3D-technologie staat vandaag nog niet zo ver dat we massaal woningen kunnen beginnen te printen. Vooral de productiesnelheid laat voorlopig nog de wensen over. Toch erkent Hedwig Heinsman dat de klassieke bouwsector in het rijtje van de meest vervuilende en inefficiënte industrieën ter wereld hoort. Door komaf te maken met bouwafval, transportkosten te verminderen en dankzij de mogelijkheid om zo goed als alle materialen te recycleren en te hersmelten, kan 3D-bouwen volgens hem dan ook een revolutie ontketenen in de architectuurwereld.
Bovendien zijn bouwheren en ontwerpers tot op de dag van vandaag nog steeds erg aangewezen op de oplossingen die de bouwindustrie hen voorstelt. Op dat vlak zou de 3D-printer volgens Heinsman en collega’s een echte democratisering binnen de sector kunnen betekenen. Zo zullen architecten hun ontwerpen rechtstreeks aan de klant kunnen aanbieden via platformen op het internet, een soort van Spotify voor bouwers. Heinsman is geen dagdromer. Zijn snelle oogbewegingen verraden hoe levendig hij de positieve ontwikkelingen ziet waartoe het project van hem en zijn collega's kan leiden. Indien u meer wil weten over de ideeën van DUS Architecten en de voortgang op de bouwwerf, kan u in Amsterdam-Noord zelf een kijkje gaan nemen. De bouwsite is namelijk toegankelijk voor bezoekers, iedere week van dinsdag tot en met zaterdag, tussen 11u en 17u. Meer info vindt u hier.