Duurzame alternatieven bij materiaalschaarste

Recyclage

In België wordt het grootste deel van het bouwafval al sinds lang gerecycleerd. Hierbij probeert men het gerecycleerde materiaal zo hoogwaardig mogelijk in te zetten in gesloten kringlopen. Het bekendste voorbeeld is wellicht het gebruik van gerecycleerde granulaten in beton. Ook andere materialen worden steeds vaker gerecycleerd, zoals pvc (ramen en buizen), gipskarton, dakbitumen, vloerbekleding en verf.

Hergebruik

Een meer circulair alternatief bestaat erin bestaande producten uit sloop te recupereren en te hergebruiken. Dit kan zowel gebeuren op dezelfde werf (bv. het hergebruik van dakpannen), als vanuit andere werven, als via bedrijven die vandaag al een regulier gamma aan recuperatiematerialen aanbieden. Deze laatste kan je onder meer terugvinden op Opalis, waar je de leveranciers per materiaalcategorie kan opzoeken. Op dit platform vind je ook meer technische informatie over de recuperatiematerialen en hun prijzen, zodat je deze kan vergelijken met nieuwe materialen. Zo vermeldt Opalis prijzen van 3,5 €/m voor dennen dwarsbalken van 6 x 16 cm en 8,5 €/m voor dennen dwarsbalken van 8 x 24 cm voor lengtes tot 2,8 m. Daarnaast ontstaan er ook steeds meer ‘onlinemarktplaatsen’ waarop materialen uit sloopprojecten aangeboden worden, zoals de platformen van Rotor, BC materials, BatiTerre en Retrival.

Voorbeeld van hergebruik

Bij de afbraak van een groot kantoorgebouw heeft de aannemer DEMOCO zo’n 4.000 m² aan verhoogde computervloeren gerecupereerd. Het merendeel daarvan werd opnieuw ingezet in een renovatieproject in Brussel. De zuivere materiaalkosten van deze in 2021 gerecupereerde materialen blijken na de sterke prijsstijgingen van nieuwe materialen in 2022 een stuk goedkoper te zijn dan de aankoop van nieuwe, gelijkaardige producten. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met het feit dat ook de demontage, opslag en validering van de technische eigenschappen van deze hergebruikte materialen een zekere kost met zich meebrengen en dat de kosten kunnen verschillen van werf tot werf.

Lokale en biogebaseerde materialen

Lokale materialen (bv. leempleister en -steen) en biogebaseerde materialen (bv. houtwol, kalkhennep en cellulose) zijn minder afhankelijk van buitenlandse aanvoerketens en kunnen een waardig alternatief bieden voor een aantal toepassingen. De laatste jaren bestaat er voor verschillende van deze producten en materialen een continu en professioneel aanbod. Embuild.Brussels en Embuild Wallonië brengen de belangrijkste aanbieders van isolatiematerialen in kaart. Uiteraard moeten deze duurzame alternatieven over de nodige technische prestaties beschikken voor de beoogde toepassing. Buildwise staat de sector hierin bij via de verschillende Normen-Antennes, met de steun van de FOD Economie, en meer specifiek de nieuwe Normen-Antenne ‘Milieu-impact en circulaire economie’.

Jeroen Vrijders is ingenieur en laboratoriumhoofd ‘Duurzame en circulaire oplossingen’ bij Buildwise. Dit artikel verscheen eerder in Buildwise Magazine januari-februari 2023.