Duurzame bakstenen van Vandersanden voor nulenergiewoning

Bij de bouw van een passiefwoning in Puurs koos ingenieur-architect Bruno Callaert voor doorgedreven isolatie in combinatie met energievriendelijke technieken en duurzame, klassieke materialen. De gevels zijn opgetrokken in bakstenen van Vandersanden en de dakpannen zijn gemaakt van klei. Zo ‘n massief-passief woning heeft als voordeel dat ze meer warmte kan bufferen. Bovendien kan deze woning evenveel energie produceren als nodig is om ze te verwarmen of te koelen. De woning kreeg hiervoor het certificaat van nulenergiewoning.

Het was een bewuste keuze om op deze manier te bouwen. Zo maken de bewoners zeer weinig gebruik van natuurlijke rijkdommen om hun woning te verwarmen of te koelen. Het vraagt in eerste instantie wel een grotere investering. Maar de verkregen subsidies, fiscale voordelen en natuurlijk de zeer lage jaarlijkse energiekosten compenseren dat na verloop van tijd ruimschoots.

Baksteen: tijdloos, hip en duurzaam

Voor de gevels opteerde Bruno Callaert voor bakstenen van Vandersanden. “Baksteen is tijdloos en heeft zijn degelijkheid al lang bewezen. Maar tegelijk is het product ook heel eigentijds. Vooral door de vele nieuwe reeksen en de nieuwe manier van verwerken is de bakstenen gevel echt terug hip. Ook verschillende formaten, steenmengelingen en recent de steenstrippen maken de gevelstenen meer dan ooit actueel.”

“Een bijkomend voordeel is dat een gevelsteen goed bestand is tegen veroudering en geen onderhoud vraagt. Dat is een duurzaamheidsaspect dat vaak onderschat wordt”, zegt architect Callaert. “Toch verstaat niet iedereen hetzelfde onder duurzaamheid. De ramen zijn bijvoorbeeld uit aluminium en volgens sommige analyses is dat minder duurzaam. Maar onlangs heeft een duurzaamheidsorganisatie voor haar eigen burelen geopteerd voor aluminium, omdat het gerecycleerd kon worden. Ook voor gipskarton is recyclage perfect mogelijk. Dat is het zogenoemde cradle-to-cradle-principe, het hergebruik van wieg tot wieg.”

Baksteen Livorno zorgt voor speelse blauwzwarte kleureffecten in de gevel

Om de harmonie in de nieuwe wijk na te streven moest de architect rekening houden met bijzondere voorschriften van het RUP (Ruimtelijk UitvoeringsPlan) voor gevels en daken. Dat beperkte het kleurgebruik voor de gevel tot wit, grijs en zwart.

Architect Callaert legt uit: “De klant wou een donkergrijze tot zwarte gevel. Daarop heb ik een lijst met referenties van verschillende merken en types opgemaakt, omdat je een steen zo het best kan beoordelen. Om het geheel niet te strak te maken, verkoos de klant een handvorm gevelsteen. De keuze voor Livorno was snel gemaakt door zijn speelse blauwzwarte kleureffecten. De grillige oppervlaktestructuur van de baksteen geeft een extra cachet aan de gevel. Bovendien koppelt Vandersanden goede prestaties aan een interessante prijs. En als ook de aannemer de steen graag verwerkt, vertaalt dat zich in gunstige offertes en leidt dit tot een mooier resultaat.”

Voegloze gevel met dunbedmortel

Zowel architect als bouwheer kozen voor een voegloze gevel omdat de soberheid van de woning zo nog meer tot uiting komt. Daarenboven komt de baksteen Livorno met haar blauwe schakeringen en reliëf zo veel beter tot zijn recht.

De voorgevel is één massieve wand, slechts onderbroken door twee insnijdingen. Het onderste vlak is zó gedetailleerd dat er geen onderverdelingen zichtbaar zijn, ook al zitten voordeur en garagepoort hierin verwerkt. Het grote raam met driedubbele beglazing trekt deze soberheid door. Het vereiste een speciale ondersteuning, maar laat nu via een glazen vloer de avondzon tot in de woonkamer komen. “De keuze om te werken met dunbedmortel was ook ingegeven door een kleinere kans op uitbloeiingen en gebeurde in samenspraak met de aannemer”, zegt Bruno Callaert. “En het verlijmen van zowel de horizontale als verticale voegen zorgde voor minder luchtcirculatie in de spouw.”

Comfortabele nulenergiewoning

“De bouwheer wilde absoluut niet inboeten op comfort”, zegt architect Bruno Callaert. “Zo heeft de woning ook een kelder en een garage. Er is een constante temperatuur in de hele woning, doorheen het ganse jaar. Zelfs in de zomer is er geen koeling nodig. Je hebt ook geen tochtgevoel. De driedubbele beglazing en de luchtdichte profielen zorgen ervoor dat je in het hoekraam zelfs even comfortabel kan zitten in putje winter. In de woning is het ook veel stiller door de bijkomende isolatie en de afwezigheid van roosters”, aldus architect Callaert.

Nog essentieel voor een comfortabele passiefwoning zijn een heel efficiënt ventilatiesysteem en een perfecte luchtdichting met een zogenaamde blowerdoortest.

Architect Bruno Callaert: “Om aan de vereisten van een nulenergiewoning te voldoen plaatsten we thermische en fotovoltaïsche zonnepanelen. En ook al was het dak niet zo groot en de oriëntatie niet optimaal, we behaalden de vereisten dankzij de geringe energievraag. Het E-peil daalde tot E10. Recentelijk zijn de financiële en fiscale stimuli voor passief- en nulenergiewoningen verminderd, maar gelukkig raakt deze technologie steeds beter ingeburgerd en vanzelfsprekend blijven de energie- en comfortvoordelen.”