De Duurzame Wijk in Waregem is een residentieel voorbeeldproject dat aantoont dat je ook met traditionele materialen en methodes uiterst duurzaam kan bouwen zonder de kostprijs al te zeer op te drijven. Nadat het in ontwerpfase al een voorlopig BREEAM Excellent-certificaat in de wacht sleepte, werd deze viersterrenstatus gisteren definitief bekrachtigd via de uitreiking van een BREEAM-attest na oplevering. Deze heuglijke gebeurtenis vond plaats in de showroom van Wienerberger in Kortrijk, waar intiatiefnemer Wienerberger en bouwheer-aannemer Eribo het prestigieuze document officieel overhandigd kregen. Nadien volgde een uitgebreid projectbezoek met bouwspecifieke toelichting.
Hoewel het concept van De Duurzame Wijk op zich vrij eenvoudig lijkt, is ze er zeker niet van de ene dag op de andere gekomen. Nadat Wienerberger medio 2011 een eerste keer samenzat met bouwheer-aannemer Eribo, waren er tientallen vergaderingen nodig om het plaatje te doen kloppen. Het resultaat mag er echter wezen, want alle initieel vooropgestelde doelstellingen zijn met glans gerealiseerd. Het BREEAM Excellent-certificaat is voor alle betrokken partijen dan ook een prachtige kers op de taart.
Twee randvoorwaarden
De eerste ideeën voor De Duurzame Wijk ontstonden vijf jaar geleden, in de kantoren van Wienerberger. Nadat het eerder al blijk gaf van innovatief engagement via de ontwikkeling van het 'massief passief'-concept, vroeg het zich af of een afgelegen viergevelwoning in onze huidige samenleving nog steeds relevant is. Door niet enkel rekening te houden met het energieplaatje, maar duurzaamheid te benaderen in een bredere context (water, materialen, transport …), kwam Wienerberger quasi automatisch uit bij BREEAM, dat zich de voorbije jaren opwierp als een internationale duurzaamheidsstandaard met een holistisch perspectief. “We besloten een project uit te denken dat voldeed aan de BREEAM-standaarden, maar hanteerden hierbij wel twee belangrijke randvoorwaarden: het moest realiseerbaar zijn aan de hand van een traditionele bouwmethode (zodat onze keramische materialen optimaal tot hun recht konden komen) en het moest bovenal betaalbaar blijven”, vertelt productmanager Hans Cools.
Acht pijlers
Wienerberger ging vervolgens aankloppen bij Eribo, dat al snel bereid was om mee in het verhaal te stappen. Samen baseerden ze het concept van De Duurzame Wijk op acht pijlers: inplanting, mobiliteit, biodiversiteit, waterbeheer, materiaalgebruik, wooncomfort, energie en financiële gezondheid. “We zijn daar behoorlijk ver in gegaan”, aldus Hans Cools. “De inplanting heeft bijvoorbeeld zowel betrekking op het micro- als het macroniveau. Op macroniveau hielden we rekening met de ligging binnen de verstedelijkte kern (nabijheid van scholen, park, winkelfaciliteiten …), terwijl we er op microniveau voor opteerden om de aanwezige lintbebouwing niet door te trekken en de oorspronkelijke villa op het perceel te vervangen door zeven geschakelde rijwoningen die loodrecht ingeplant zijn op de straat, zodat er een ruimtelijk beeld ontstond in plaats van een grijze straatbeleving. De biodiversiteit op de site hebben we geoptimaliseerd in samenspraak met een ecoloog, terwijl er geen koppeling met het regenwaterriool nodig is omdat we iedere druppel recupereren of laten infiltreren. Voorts hebben we ingezet op dematerialisatie (30 % minder) en hebben we de gebruikte materialen gekozen in functie van hun CO2-impact en levensduur. Qua energie zijn we uitgekomen bij een E-peil van 4, een K-peil van 14 en het gebruik van 100 % hernieuwbare bronnen (onder meer PV-panelen). De energievraag is tot een minimum beperkt.”
Fraai geheel
Niet enkel in de ontwerpfase, maar ook in uitvoeringsfase voldeed De Duurzame Wijk aan de BREEAM Excellent-standaard. “Met dank aan de uitstekende samenwerking en de open communicatie tussen alle partijen”, bevestigde Ilse Vandewiele van Eribo. “Hoewel de eisen vrij stringent waren, zijn we er toch in geslaagd om een fraai geheel te realiseren. Elke woning heeft een eigen karakter dankzij een specifieke afwerking met een gouden combinatie van gelijmde gevelsteen, houten schrijnwerk, houten gevelaccenten en een overvloed aan beglazing.”
Iets wat alleen maar bevestigd werd door Antoon Soete van 3E, die de eer had om het BREEAM-certificaat plechtig uit te reiken: “De Duurzame Wijk toont aan dat je ook met de huidige bouwtechnieken en aannemers erg goed kan scoren op het vlak van duurzaamheid. Zonder al te veel hocus pocus zijn Wienerberger en Eribo er met verve in geslaagd om een aangename hedendaagse leefomgeving te creëren die bovendien erg betaalbaar is (all-in circa 400.000 euro, red.). Het is een unieke realisatie, niet enkel door BREEAM as such, maar vooral door het grenzeloze engagement van het bouwteam.”