DWARSBEUK. Als experten het over erelonen hebben (Johan Rutgeerts)

Zo ook op het nieuwjaarsdebat van de Orde waar een gerenommeerd architect mocht debiteren dat het opleggen van minimale tarieven voor architectenprestaties niet strijdig is met de Europese richtlijnen. Want architecten hebben toch een maatschappelijke opdracht, zei zij. Over dat tweede element moeten we het later nog eens hebben. Maar over het wettelijk maken van minimaal aan te rekenen tarieven voor architectenprestaties moeten we dat eens definitief de wereld uithelpen: het kan niet.

Zij die verwijzen naar de befaamde HOAI (Honorar fur Architecte und Ingenieure) moeten toch dit voor ogen houden: die tarifering heeft in Duistland ooit een wettelijk kader gekregen als  voorlaatste van honderdendrie goed te keuren artikels van een kaderwet met één stem op overschot. Een echt grote meerderheid gaan we dat niet noemen. De Deutsche Architectenkammer hebben jaren fier met die honorering kunnen staan zwaaien zolang la Merkel de plak zwaaide en ze elke Europese bedenking ter zake van tafel schoof. Maar de Europese Commissie weet wat volhouden is en sinds een paar jaren is de HOAI verworden tot een interessant document om naar te verwijzen, maar inmiddels netjes afgevoerd. Aan de achtbare collega: vergeet de droom dat erelonen ooit een wettelijk statuut zullen krijgen. Ik zou graag ongelijk hebben maar er zijn nog een paar obstakels die serieus in de weg staan.

Wie het over tariferen heeft, kijkt graag naar de cijfertjes: hoeveel procenten in die en die categorie vallen er te rapen en voor welke bouwbudgetten? En dan watertanden, maar naast die tabellen staan ook hele bladzijden met de werkbeschrijving die een architect daar tegenover moet stellen.

We zijn er binnen de Orde op een bepaald ogenblik eens heel dichtbij geweest: een takenpakket beschrijven van de architect. Voor de ene groep experten was een minimalistische lijst het maximum dat er moest neergepend worden; voor de andere groep experten was een exhaustieve lijst van minstens tien bladzijden het minimale dat er moest gepubliceerd worden.

In de HOAI was het takenpakket ook nogal duidelijk omschreven met Duitse degelijkheid zoals we niet anders van Duitsers zouden verwachten. Het leken wel Deutsche Industrie Normen. Veel Duitse architecten konden dat minder smaken. Want als je regels oplegt, weet dat der Beweis für den Pudding liegt im Essen. Ga maar eens discussiëren met je opdrachtgever dat bepaalde taakbeschrijvingen niet noodzakelijk zijn in deze of gene opdracht. En overigens, spijts de wettelijkheid van de tabel waren heel wat architecten in Duitsland ook bereid zu Feilschen (marchanderen). Het zijn daar toch ook maar architecten, zoals u en ik.

Ik ben benieuwd of zij die het zo vaak hebben over de herziening van de taak van de architect erin zullen slagen een sluitende taakomschrijving op papier te zetten, waar een grote meerderheid van de vele experten binnen de Orde en de vele experten binnen de beroepsverenigingen het eens over zullen zijn, en dat over de taalgrenzen heen. Met de stoere taal en de beslissingsdrang die ik van de leden van de Orde op de nieuwjaarsreceptie mocht ervaren, moet het wel lukken.