DWARSBEUK. Architektur adelt. Umfeld macht frei

Met zo’n uitspraak krijg je het aanwezige publiek van hoofdzakelijk architecten en een paar professionele opdrachtgevers lekker op uw hand en vinden ze u vanzelfsprekend sympathiek. Dat is wel risky business. Hoe vaak komt het voor dat de kandidaat opdrachtgever dan uitoept: “Verdomme, dat is het! Doeme toch, dat ik daar zelf niet op gekomen ben. You got it.”

Vaak zijn de reacties: “Tja, met zoiets kunnen we niets doen. Ik stel een vraag en krijg een antwoord dat van een andere planeet komt. Kijk, die architect luistert niet eens naar wat wij vragen. Moet ik met zo iemand verder werken? Daar komen gegarandeerd vodden van.” 

Men moet het aantal intelligente opdrachtgevers dat inziet dat een architect het soms beter formuleert niet overschatten. Het aantal architecten dat daartoe in staat is ook niet.

Die sympathieke uitspraak komt eigenlijk neer op: verras ons. Nu weet ik niet hoe dat bij u zit, maar ik associeer zo’n stadsbouwmeester als de vertegenwoordiger van de stedelijke overheid die stedelijke opdrachten toekent, en ook met de noodzakelijke stedelijke ruimtelijke vergunningen die daarvoor afgeleverd moeten worden.

Je zou zo gaan denken dat ze bij het Departement Stedelijke Ontwikkeling dezelfde attitude aanhouden: verras ons.
Een nieuw ontwerp: verras ons.
Een antwoord dat misschien beter is dan de voorliggende regels: verras ons.
Een onlogische gedachtegang van tegenstrijdige verordeningen wordt blootgelegd: verras ons.

Ook de bouwmeesters ervaren het: ontwerpen die geselecteerd worden op basis van hun kwaliteiten – ruimtelijk, beeldvormend, organisatorisch, budgettair, aantrekkelijk, vernieuwend – worden door het Departement Stedelijke Ontwikkeling niet altijd met hetzelfde enthousiasme onthaald.

Zelfs bij overheidsopdrachten is verrassen bij de administratie vaak een ongewenste bijwerking. Bij private opdrachten is verrassen zelfs een voor de samenleving bedreigende ziekte.