Op het Wetenschapspark Arenberg in Leuven schittert een knap kantorencomplex met laboratorium, naar een ontwerp van awg architecten. De duurzaamheidsexperts van MACOBO-STABO voerden dynamische simulaties uit om de duurzaamheid van de kantoren te meten en te achterhalen of het voldeed aan de BREEAM-criteria. Welke rol zo’n dynamische simulatie speelt in het ontwerpproces en hoe dat precies in zijn werk gaat, leggen MACOBO-STABO collega’s Pieter Mast en Lise Christiaens graag uit aan de hand van deze case.
Daglicht
Bij de daglichtstudie werd er gekozen om uit te gaan van een bewolkte dag. De hoeveelheid licht die binnenvalt is namelijk voor een groot deel afhankelijk van de oriëntatie van de ruimte en de weersomstandigheden. Deze daglichtstudie voerden we enkel uit in de lokalen waar gebruikers minstens 30 minuten verblijven. Deze relevante lokalen zoals kantoren, vergaderzalen, labo’s, onthaal, cafetaria, … werden op verschillende criteria beoordeeld.
De plekken waar gebruikers het vaakst zullen verblijven, zoals bureauzones en landschapskantoren, scoorden zeer goed. De labo’s en de vergaderzalen zijn voorzien van minder daglicht en scoorden voldoende. Dat vooral de kantoorruimtes goed scoorden was hier een must, want in die ruimtes gebeurt de opvolging. In de labo’s is enkel personeel aanwezig bij het opstellen van de proef. We concludeerden dan ook dat het project Wetenschapspark Arenberg voldoet aan de criteria en het BREEAM-credit behaalt wat betreft daglicht.
Energieverbruik
Team Duurzaamheid voerde daarnaast nog een tweede studie uit om de BREEAM ENE 01 score te bepalen. Voor de dynamische simulatie gebruikten wij een model gebaseerd op de uitvoeringsplannen. Voor een studie Energieverbruik zijn de eigenschappen van de gebouwschil van groot belang; dat zijn de muren, ramen, het dak en de vloer. Ook interne warmtelasten, zoals toestellen en verlichting, zijn nuttig om rekening mee te houden in deze simulatie.
Tijdens zo’n dynamische simulatie wordt er niets aan het toeval over gelaten. Zo werd er ook rekening gehouden met de thermische inertie (het vermogen van materiaal om warmte of koelte op te nemen) en is het mogelijk om geothermie (warmte uit de aarde) en stralingsverwarming en -koeling te simuleren.
Comfort
Verder werd er ook de BREEAM HEA 04 score bepaald. Hiervoor moeten enkel de zones waarin mensen meer dan 30 minuten verblijven, de comfortzones dus, geanalyseerd worden. Ook bij deze studie zijn de eigenschappen van de gebouwschil en de warmtelasten opnieuw heel belangrijk.
Wij gingen ervan uit dat vanaf 8 uur in de ochtend de werknemers zullen binnenkomen. Tijdens de middag is er maar een deel van die mensen aanwezig en vanaf 16 uur zullen de werknemers geleidelijk vertrekken.
De interne warmtelasten van de toestellen volgen voor de kantoren hetzelfde patroon als de bezetting. Verder zijn we ervan uitgegaan dat de verlichting enkel tijdens de gebruiksuren aan staat. We berekenden ook het gunstige effect op het energieverbruik van daglichtdimming waarbij de verlichting niet steeds aan 100% werkt.
Ook bij deze laatste studie waren de resultaten positief en blijft het project Wetenschapspark Arenberg binnen de grenzen zoals voorgesteld door BREEAM.
De mogelijkheden met en de informatie die verkregen kan worden d.m.v. een dynamische simulatie is (bijna) eindeloos. Het is zonder twijfel een veel geschiktere ontwerptool dan de vereenvoudigde statische berekeningen.