Bamboe is een bron van hernieuwbare energie en kan gebruikt worden als ecologisch bouwmateriaal. zo schreef de Marokkaanse overheid recent nog de opdracht uit om een voorbeeld uit te werken van de toepassing van bamboe. Het Gentse CRU! architecten diende een voorstel in. Hun moskee is opgetrokken uit rammed earth (pisé techniek) en het dak wordt gedragen door een skelet van bamboe. Het project is in ontwerpfase.
Bamboe is een bron van hernieuwbare energie en kan gebruikt worden als ecologisch bouwmateriaal. zo schreef de Marokkaanse overheid recent nog de opdracht uit om een voorbeeld uit te werken van de toepassing van bamboe. Het Gentse CRU! architecten diende een voorstel in. Hun concept is opgetrokken uit rammed earth (pisé techniek) en het dak wordt gedragen door een skelet van bamboe. Het project is in ontwerpfase. De bamboemoskee komt vermoedelijk in Marrakesh.
Binnenaanzicht: het dak wordt gedragen door een skelet van bamboe.
Er ging intensief studiewerk aan het project vooraf. Men wilde de soberheid, die eigen is aan soennitische architectuur, combineren met herkenbare lokale vormen. Zo refereren de ontwerpers bijvoorbeeld in het bamboeskelet naar de '5 zuilen van de Islam', die de letterlijke zuilen vormen van het voorste deel van de moskee. Het geheel is verder ook verzonken, zodat de warmte van de omliggende grond, door thermische inertie, niet verloren gaat. Bovendien gaat het bouwwerk op die manier op in het landschap, zoals dat in de plaatselijke kasba architectuur de gewoonte is.
De '5 zuilen van de Islam' - De moskee gaat op in het landschap
Ongekende technieken (bamboeskeletten) werden samengebracht met gekende, lokale gebruiken (rammed earth). Hoewel kasba architecten vroeger kleinere overspanningen met hout en riet konden realiseren, maakt men nu meestal gebruik van beton, omwille van de grotere afstanden in de moderne gebouwen. Bamboe kan hier nochtans een betere en sterkere vervanger zijn. Verder zocht men naar een manier om een belangrijke regel uit de Islam te vertalen: de vrouw moet, uit respect, aan het directe zicht ontrokken worden. Ze kreeg een gepriviligeerde plaats in de aparte, luxueze ‘vrouwentoren’ van de bamboemoskee. Prinses Lalla Hasna, zus van koning Mohammed VI van Marokko en voorvechtster van vrouwenrechten, was alvast enthousiast over dit idee.
De vrouwentoren
Het project verzoent milieubewustheid en respect voor traditie, met moderne inzichten. De arbeiders die aan deze moskee meewerken, zullen dat in gezonde omstandigheden kunnen doen. Men zal bovendien de aanvoer van energie of van te veel materiaal vermijden. De ter plekke aangeplante bamboe zal pas binnen 5 jaar volgroeid zijn. Zo lang zal hij niet als bouwmateriaal kunnen dienen en zal hij wel aangevoerd moeten worden. Later zal het echter toch als een lokaal bouwmateriaal te beschouwen zijn, waardoor de voorbeeldfunctie van de moskee intact blijft.
Het gebouw werd volledig volgens de filosofieën van Blue Economy en ZERI ontworpen. Gunter Pauli werkte trouwens mee aan het project. Enkele straffe voorbeelden:
- Het effect van gezonde zeelucht wordt verwezenlijkt door zout water uit plaatselijke bronnen, in een onderaardse, koele ruimte, in contact te brengen met luchtstroom, aangevoerd door windtorens (een eeuwenoude, Iraanse techniek).
- Het zoute water kan later, door vortex technologie, omgevormd worden tot zoet drinkwater dat ook gebruikt kan worden voor de irrigatie van de bamboevelden.
- Piëzo-elektrische kristallen onder het wegdek, leveren energie aan de moskee en aan de gezinnen uit de buurt.
- Het benodigde zand wordt in de buurt ontgonnen. Dit kan nadien terug opgaan in de omgeving zodat toekomstige generaties niet met het afval van deze generatie achterblijven.
- Op ingesloten plaatsen worden glazen flessen, gevuld met water, gebruikt om overdag, uiteraard zonder energie, in bijkomende verlichting te voorzien. Dit is een techniek uit de sloppenwijken van Brazilië.
Er ging intensief studiewerk aan het project vooraf. Men wilde de soberheid, die eigen is aan soennitische architectuur, combineren met herkenbare lokale vormen. Zo refereren de ontwerpers bijvoorbeeld in het bamboeskelet naar de '5 zuilen van de Islam', die de letterlijke zuilen vormen van het voorste deel van de moskee. Het geheel is verder ook verzonken, zodat de warmte van de omliggende grond, door thermische inertie, niet verloren gaat. Bovendien gaat het bouwwerk op die manier op in het landschap, zoals dat in de plaatselijke kasba architectuur de gewoonte is.
Ongekende technieken (bamboeskeletten) werden samengebracht met gekende, lokale gebruiken (rammed earth). Hoewel kasba architecten vroeger kleinere overspanningen met hout en riet konden realiseren, maakt men nu meestal gebruik van beton, omwille van de grotere afstanden in de moderne gebouwen. Bamboe kan hier nochtans een betere en sterkere vervanger zijn. Verder zocht men naar een manier om een belangrijke regel uit de Islam te vertalen: de vrouw moet, uit respect, aan het directe zicht ontrokken worden. Ze kreeg een gepriviligeerde plaats in de aparte, luxueze ‘vrouwentoren’ van de bamboemoskee. Prinses Lalla Hasna, zus van koning Mohammed VI van Marokko en voorvechtster van vrouwenrechten, was alvast enthousiast over dit idee.
Het project verzoent milieubewustheid en respect voor traditie, met moderne inzichten. De arbeiders die aan deze moskee meewerken, zullen dat in gezonde omstandigheden kunnen doen. Men zal bovendien de aanvoer van energie of van te veel materiaal vermijden. De ter plekke aangeplante bamboe zal pas binnen 5 jaar volgroeid zijn. Zo lang zal hij niet als bouwmateriaal kunnen dienen en zal hij wel aangevoerd moeten worden. Later zal het echter toch als een lokaal bouwmateriaal te beschouwen zijn, waardoor de voorbeeldfunctie van de moskee intact blijft.
Het gebouw werd volledig volgens de filosofieën van Blue Economy en ZERI ontworpen. Gunter Pauli werkte trouwens mee aan het project. Enkele straffe voorbeelden:
- Het effect van gezonde zeelucht wordt verwezenlijkt door zout water uit plaatselijke bronnen, in een onderaardse, koele ruimte, in contact te brengen met luchtstroom, aangevoerd door windtorens (een eeuwenoude, Iraanse techniek).
- Het zoute water kan later, door vortex technologie, omgevormd worden tot zoet drinkwater dat ook gebruikt kan worden voor de irrigatie van de bamboevelden.
- Piëzo-elektrische kristallen onder het wegdek, leveren energie aan de moskee en aan de gezinnen uit de buurt.
- Het benodigde zand wordt in de buurt ontgonnen. Dit kan nadien terug opgaan in de omgeving zodat toekomstige generaties niet met het afval van deze generatie achterblijven.
- Op ingesloten plaatsen worden glazen flessen, gevuld met water, gebruikt om overdag, uiteraard zonder energie, in bijkomende verlichting te voorzien. Dit is een techniek uit de sloppenwijken van Brazilië.
Gerelateerde dossiers
Onze partners