Een Belgisch park op het Nationaal Archeologisch Museum in Athene (Wirtz International)

Het Nationaal Archeologisch Museum van Athene is gelegen in de wijk Exarcheia en herbergt een van 's werelds belangrijkste collecties prehistorische en oude kunst. Het werd oorspronkelijk gebouwd in de tweede helft van de 19e eeuw en later vergroot. Recent werd bekend gemaakt dat een internationaal team rond David Chipperfield Architects Berlin zal instaan voor een nieuwe uitbreiding van het museum. Het project omvat de creatie van twee niveaus met nieuwe, ondergrondse galerijen, en dus ook een verhoogde daktuin van Belgische signatuur.

Het museumpark van 1,5 ha is verheven op een podium ter hoogte van de historische ingang van het museum en creëert een ontmoetingsruimte voor de bezoekers. David Chipperfield voorziet bovenop zijn gecamoufleerde nieuwe museumgedeelte een laag aarde van één meter hoog, die de ondergrond van het park zal vormen. Dankzij uitgeholde sokkels die dieper in de bodem gaan, kunnen naast groepen massieve struiken en gazons ook flinke hoogstammen worden geplant. Het architecturale concept wordt dus benut om het park veel variatie en diepte te geven.

IN DE SFEER VAN CLAUDE LORRAIN

Duurzaamheid is belangrijk voor Chipperfield en Wirtz. Dus werd er gekozen voor lokale bomen en planten, die bovendien voldoende klimaatrobuust zijn. Weelderige grindvelden en bochtige paden, gazons, groepen parasoldennen, Aleppo-dennen, groenblijvende steeneiken en op maat gemaakte struiken brengen het publiek in de sfeer van een romantisch 19e-eeuws schilderij van Claude Lorrain.

Het centrale lager gelegen binnenhof verbindt de hoofdentree op straatniveau met een verlengde monumentale trap die oploopt naar het oude museumgebouw. Het park moet een ontmoetingsplaats worden voor zowel toeristen als Atheense burgers, architectuurstudenten en andere bezoekers, en hen uitnodigen om rond te wandelen en te verpozen.

Met deze opdracht schrijven de broers Wirtz een nieuw hoofdstuk bij in wat nu al een bijzonder indrukwekkend palmares is met realisaties over de hele wereld. Zo stond het bureau in voor het ontwerp van Les Jardins du Carrousel et des Tuileries in Parijs, Jubilee Park in Londen en meer recent ook de nieuwe tuin voor de Chicago Botanic Garden.

HET NATIONAAL ARCHEOLOGISCH MUSEUM

Het Nationaal Archeologisch Museum is ontworpen door Ludwig Lange en Ernst Ziller als een neoklassiek gebouw en werd opgetrokken tussen 1855 en 1874. Het beslaat het equivalent van verschillende stadsblokken in de dichtbebouwde Atheense wijk Exarcheia. De grote uitbreiding door David Chipperfield moet het museum toelaten om zich aan te passen aan nieuwe normen op het gebied van kwaliteit, openheid en duurzaamheid.

Op basis van de geest van het oorspronkelijke ontwerp – een romantisch filhellenistisch idee van een stedelijk landschap – creëert het team rond Chipperfield een nieuwe setting voor het monumentale gebouw. Met respect voor de klassieke hiërarchie en inspelend op de bestaande topografie, wordt de plint van het bestaande gebouw doorgetrokken tot aan de straat, waardoor de oorspronkelijke structuur zijn symbolische kracht behoudt. Dit genereert in één beweging ongeveer 20.000 vierkante meter extra ruimte, waaronder twee verdiepingen met ondergrondse galerijen. Hierdoor ontstaat een vloeiende opeenvolging van ruimtes tussen oud en nieuw ontstaat. De openbare tuin wordt verhoogd tot het nieuwe, verlengde plintniveau en omkadert het oorspronkelijke gebouw met de natuur.

RELATIE MET DE STAD

De uitbreiding zal de belangrijkste publieksgerichte functies van het museum herbergen: ticketverkoop, vestiaire, museumwinkel en restaurant, evenals een auditorium en permanente en tijdelijke tentoonstellingsruimten. Het nieuwe gedeelte georganiseerd in evenwicht met de symmetrie en as van het historische gebouw. De hoofdentree verhuist naar de straatkant, waardoor de relatie van het museum met de stad wordt versterkt, terwijl de grotendeels glazen gevel het publiek uitzicht biedt op de nieuwbouw.

Het plan bestaat uit een reeks verspreide vaste elementen die een vloeiende opeenvolging van ruimtes definiëren die bezoekers naar het historische gebouw trekken en onderweg schuine uitzichten bieden op de galerijen. De muren van aangestampte aarde versterken het uitgegraven karakter van de uitbreiding en creëren, in combinatie met het spel van licht en schaduw, het gevoel van ondergrondse grotten en vormen een onderscheidende setting voor het tentoonstellen van artefacten en sculpturen die contrasteren met de historische tentoonstellingsruimten.

De museumtuin van Wirtz International biedt een rustige, groene openbare ruimte verheven boven de bruisende stad en is gebaseerd op het oud-Griekse ideaal van een openbare ontmoetingsplaats voor alle burgers. Het is vanuit alle richtingen toegankelijk en bevat in het midden een verzonken, beschutte binnenplaats. De monumentale entreetrap van het oorspronkelijke gebouw wordt doorgetrokken naar deze binnenplaats, waardoor oud en nieuw met elkaar worden verbonden en een nieuw gedefinieerde ontmoetingsplek ontstaat.