Een nieuw open provinciehuis voor Antwerpen

Het nieuwe provinciehuis in Antwerpen werd ontworpen met duurzaamheid als uitgangspunt. Door van bij de start van het project multidisciplinair samen te werken, werd de combinatie van uitdagende architectuur en verregaande duurzaamheid mogelijk gemaakt. Het resultaat is een gecertifieerd passief kantoorgebouw, met een K-peil van 20 en een E-peil van 38.

Visitekaartje voor moderne en efficiënte administratie

In 2018 zal het nieuwe provinciehuis er staan. Het wordt een compacte en duurzame nieuwbouw. Het gebouw zal ruimschoots voldoen aan alle moderne eisen op vlak van energie, comfort, toegankelijkheid en veiligheid. Het wordt een inspirerend provinciehuis, een visitekaartje voor een moderne en efficiënte administratie. Het ontwerp is van de hand van Xaveer De Geyter (XDGA architecten).

Het nieuwe provinciehuis wordt een markant gebouw. Kenmerkend aan het ontwerp is de zwenking in het torengebouw. Die vorm is ook functioneel: door het gebouw te laten wegdraaien valt er geen schaduw op de naastgelegen gebouwen. Zo komt er minder zon, maar meer noorderlicht binnen op de grote open verdiepingen. Ook de driehoekige ramen geven het gebouw een aparte toets.

Maximaal compacte constructie

Het gebouw werd ontworpen als een vrijstaande, maximaal compacte constructie. Het combineert een congresdeel in de voorbouw en een kantoordeel als torengebouw. Het volume van de voorbouw is opgedeeld in twee verdiepingen: een half verzonken verdieping met auditorium, raadzaal, tentoonstellingsruimte en lobby, en op de eerste verdieping polyvalente ruimten. Het balkvormige volume heeft een volledig lichtreflecterende glasgevel. Zo wordt het een glazen paviljoen in het park, waarin spiegeling en transparantie elkaar afwisselen.

Het nieuwe provinciehuis zal een gelijkvloers en 14 verdiepingen tellen, en wordt net geen 58 meter hoog. Dat is iets lager dan het oude provinciehuis, dat 71 meter hoog was. Er zullen ongeveer 860 mensen werken: medewerkers van de centrale administratie en de provinciale beleidsorganen. Het kantoorgedeelte biedt 620 werkplekken voor 730 kantoorwerkers. Verschillende types werkplekken worden gedeeld, niemand heeft nog een eigen bureau. Op die manier wordt de ruimte efficiënt benut. In de tijdelijke huisvesting wordt er nu al geëxperimenteerd met de principes van ‘anders werken’.

Een duurzaam gebouw

Het gebouw wordt ook uitgerust met een publiek congrescentrum. Dat biedt een ideaal kader voor een studiedag, academische zitting, seminarie of congres. Gemeentes, socio-culturele, economisch of maatschappelijk relevante verenigingen, firma’s en beroepssectoren zullen het congrescentrum kunnen afhuren.

Het nieuwe provinciehuis wordt een duurzaam gebouw: uiterst compact, met hoogwaardige isolatie van de gevels, intensief groen dak op de ondergrondse parking en gebruik van regenwater voor sanitaire voorzieningen. Verwarmen en koelen wordt via een installatie voor boorgat-energieopslag (BEO), een duurzame geothermische techniek, gedaan. Een verwarmingsinstallatie op gas of stookolie wordt daardoor overbodig. Op het dak komen er panelen voor de productie van elektriciteit. De gevel is maar voor 40% beglaasd, om opwarming door zonnewarmte te verhinderen. Toch is er veel lichtinval tot diep op de werkvloer, door de driehoekige ramen op hun punt te plaatsen. De energiekost van deze passiefbouw zal zeer laag liggen.

Vliesgevelplaat

Voor het isoleren van de 8.000 m² vliesgevels werd geopteerd voor de Kooltherm K15 vliesgevelplaat van Kingspan Insulation. “Aan een dergelijke dunne gevelconstructie zijn meerdere pluspunten verbonden. Naast de toename aan bewoonbare oppervlakte, is er ook de fijnere afwerking die voor een architecturale meerwaarde zorgt. Verder is er het surplus aan daglicht dat voor een groter comfortgevoel zal zorgen bij de toekomstige gebruikers van de gebouwen. Tot slot kan er dankzij de dunne isolatielaag aanzienlijk bespaard worden op de kost van de metalen onderconstructie”, aldus Roeland Mondelaers van Kingspan Insulation nv. “In vliesgevels is ook de brandklasse van het isolatiemateriaal zeer belangrijk. Met Euroklasse Bs1,d0 is Kooltherm K15 zeker brandveilig.”

Voor de BREEAM-begeleiding zijn volgende opdrachten uitgevoerd:

• Gebouwmodellering: er werd een gebouwmodel opgebouwd dat zowel de bouwfysische en installatietechnische, als de gebruikstechnische karakteristieken van het gebouw bevatten. Hierbij werd het gebouw in een geometrische vorm gegoten die toelaat onderstaande vraagstukken zo correct mogelijk te analyseren.
• Thermische comfortstudie: overeenkomstig de vooropgestelde eisen van de bijhorende BREEAM-credit werd een dynamische doorrekening gedaan van de binnentemperaturen die in de gebruiksruimtes van het provinciehuis zullen optreden. Aan de hand van uurlijkse resultaten werd een beeld gevormd van het te verwachten binnencomfort gedurende een volledig ‘typisch’ jaar. Aan de hand hiervan kon een cijfermatige evaluatie gebeuren, die het al dan niet behalen van de credit heeft bepaald.
• Daglichtberekening: overeenkomstig de vooropgestelde eisen van de bijhorende BREEAM-credit werd een daglichtberekening uitgevoerd op een voldoende groot oppervlak van het provinciehuis, zodat uitsluitsel gegeven kon worden omtrent het al dan niet behalen van het credit daylight.