In Münster bepalen oude woongebouwen nog steeds grote delen van het stedelijke landschap, net als in veel andere Duitse steden. Een uitgebreide renovatie van deze gebouwen is in verschillende opzichten zinvol. Naast een verbetering van de isolatieprestatie moeten renovatieprojecten ook de levenskwaliteit van de bewoners verbeteren, het gebouw een frisse en aantrekkelijke uitstraling geven, de structurele integriteit van het gebouw op de lange termijn waarborgen en het gebouw goed integreren in de omgeving.
De 68 woningen in de drie appartementsgebouwen aan de Thomas-Morus-Weg in de wijk Rumphorst die recentelijk door de woningbouwvereniging Munster zijn gerenoveerd, zijn een uitstekend voorbeeld van wat kan worden bereikt. Het doel hier was om kosteneffectiviteit te koppelen aan aantrekkelijke vormgeving en duurzaamheid. Zoals gebruikelijk in grote delen van Noord-Rijnland-Westfalen hebben deze gebouwen uit de late jaren zestig bakstenen gevels.
Er moest ook rekening worden gehouden met de specifieke situatie in de universiteitsstad Munster: in steden met een grote studentenpopulatie drijft de grote vraag naar huurwoningen de prijzen omhoog. Daarom besloot de woningcorporatie dat de belangen van haar leden het beste kunnen worden gediend door een aanpak die enerzijds de levenskwaliteit voor de bewoners optimaliseert, terwijl anderzijds de huurverhoging als gevolg van de renovatiewerkzaamheden zo laag mogelijk wordt gehouden. Het maximaliseren van de kostenefficiëntie tijdens de uitvoering was dus een primaire doelstelling van het project.
Renovatieprojecten van gebouwen met bakstenen gevels zijn een specifieke uitdaging. Bernd Sturm, de directeur van de woningbouwvereniging, vat het probleem samen: “Als je deze gebouwen wilt isoleren en vervolgens de bakstenen gevel opnieuw wilt aanbrengen, moet je eerst de oude bakstenen volledig verwijderen. Dat is erg duur: tot 350 euro/m2. Je kan ook gepleisterde buitengevelisolatie gebruiken die rechtstreeks op de oude bakstenen gevel wordt bevestigd, maar we proberen dit om verschillende redenen te vermijden.”
Het was duidelijk dat er een alternatieve oplossing nodig was. “Enkele jaren geleden hebben we een geventileerd gevelsysteem van Trespa® Meteon®-panelen gebruikt bij het renoveren van twee appartementsgebouwen met acht verdiepingen en we waren erg tevreden met het resultaat,” legt Bernd uit. “Dus het lag voor de hand dat we de mogelijkheden met een dergelijk systeem ook voor dit project zouden onderzoeken. Simpelweg gezegd, het materiaal was perfect voor het werk en het value-for-money aspect voldeed aan onze verwachtingen. De combinatie van een glad oppervlak met het brede scala aan kleuren en effecten garandeert een aantrekkelijk uiterlijk. Bovendien zijn de panelen extreem robuust - zoals onze eigen tests ook bevestigden.”
Duidelijke voordelen
Norbert Sommer, de ingenieur van de woningbouwvereniging, waardeert de bouwfysische aspecten van het vliesgevelsysteem: “De gevels worden van achteren geventileerd, zodat vocht gemakkelijk kan worden verwijderd, wat zowel de structurele integriteit van het gebouw als het binnenklimaat ten goede komt. We wilden ook goede isolatieprestaties bereiken.
Omdat de panelen dun en vrij licht zijn, konden we 160 mm minerale wol gebruiken zonder ons al te veel zorgen te maken over de structurele belastingen. Het enige aspect dat aandacht behoeft, is hoe je de vaste en verschuifbare bevestigingspunten positioneert om optimaal rekening te houden met het expansiegedrag van de Trespa® Meteon®- panelen en de aluminium draagstructuur. ”
Tegelijkertijd was Norbert Sommer onder de indruk van de ontwerpopties: “De beschikbare kleuren, oppervlakken en decors bieden interessante mogelijkheden. We hebben bijvoorbeeld een heel mooi effect bereikt door op sommige plaatsen panelen met houtdecor te gebruiken. ”
Milieuvriendelijk dankzij duurzaamheid
Michael Ollegott, Area Sales Manager van Trespa Duitsland, is overtuigd van de eindeloze ontwerpmogelijkheden van de Trespa producten en benadrukt ook de toonaangevende mechanische eigenschappen van het Trespa® Meteon®-paneel: “We gebruiken een hogedruklaminaat voor onze gevelpanelen. Dit materiaal combineert een extreem hoge slagvastheid met uitstekende duurzaamheid. Bovendien is het niet-poreuze oppervlak gemakkelijk schoon te maken - zelfs graffiti kan relatief eenvoudig worden verwijderd.”
Hij benadrukt de specifieke voordelen van een zeer robuuste gevel voor wooncomplexen en wijst erop dat zelfs kinderen die voetballen of zorgeloos hun fietsen parkeren de gevel niet kunnen beschadigen.
Michael Ollegott voegt eraan toe: “Er bestaan uiteraard andere oplossingen voor het verbeteren van de isolatieprestaties en sommigen kosten inderdaad minder bij aanschaf. Maar het feit dat Trespa® Meteon®-panelen zeer weinig onderhoud vergen, is een veelbelovend voordeel op lange termijn - vooral als je bedenkt dat een Trespa-gevel een levensduur heeft van tenminste 50 jaar. Andere systemen vereisen regelmatig herhalingsonderhoud en in sommige gevallen zal ook veel eerder moeten worden gerenoveerd. Als je rekening houdt met deze aspecten, dan ziet hun totale factuur er veel minder aantrekkelijk uit.”
Michael Ollegott benadrukt ook de voordelen van de praktische, prijs-en huurdervriendelijke installatiemethode. “De aluminium draagstructuur is rechtstreeks aan de bestaande bakstenen gevel bevestigd, in overeenstemming met de vooraf uitgevoerde sterkte analyse van de structuur. We hebben vervolgens kleur gecoördineerde klinknagels gebruikt om de panelen te monteren. Je kunt ze nauwelijks zien zitten. Deze methode is veel goedkoper dan de verborgen bevestigingsmethode die ook als een mogelijk alternatief werd overwogen.”
Zoals bij elk ander renovatieproject moesten de bewoners wat geluidsoverlast verdragen toen de gaten voor het verankeren van de steunstructuur werden geboord in de bakstenen gevel. Ze zijn echter verder gespaard gebleven van het gebruikelijke stof, puin, vuil en de rondslingerende bouwmaterialen die bij conventionele bouwtechnieken voor overlast zorgen. Dus deze aanpak van gevelrenovatie was veel huurdervriendelijker.
Een volledig nieuwe look die milieuvriendelijk is
Ingo Scheffer, de architect die verantwoordelijk is voor het project, prijst de "... brede ontwerpmogelijkheden van Trespa® Meteon®-panelen." En hij benadrukt ook de cruciale duurzaamheidsvoordelen van dit geventileerde gevelsysteem: "Wanneer je kiest voor een gepleisterde buitengevelisolatie, moet je op de lange termijn een ongunstige ecologische voetafdruk accepteren. Want het isolatiemateriaal, in het algemeen polystyreen of een hard schuim, dat daarbij gebruikt wordt is onlosmakelijk verbonden met de andere systeemcomponenten. Dit maakt een kostefficiënte recycling bijna onmogelijk. Het geventileerde gevelsysteem van Trespa, daarentegen, dat we voor het Thomas-Morus- Weg-project hebben gebruikt, kan aan het einde van de levenscyclus volledig worden gescheiden op materiaalsoort en worden gerecycled. Dit is een belangrijk aspect in de context van de hedendaagse geïntegreerde benadering van het ontwerpen van gebouwen. ”
Omdat de woningbouwvereniging open stond voor de artistieke vrijheid van de architect, kon Ingo Scheffer spelen met ongewone kleuren en oppervlaktevarianten om een opvallend visueel uiterlijk te creëren. "Munster is een aaneenschakeling van metselwerkgevels, dus je kunt deze karakteristieke look niet altijd negeren bij het indienen van architectuurontwerpen voor renovatieprojecten. Deze drie gebouwen waren echter niet onderworpen aan deze beperking, dus hebben we optimaal gebruik gemaakt van de resulterende ontwerpvrijheid."
De architect wilde de identiteit van de oorspronkelijke structuur behouden of zelfs benadrukken en tegelijkertijd een origineel, hoogwaardig uiterlijk creëren dat er niet alleen esthetisch aantrekkelijk uitzag, maar ook de levenskwaliteit van de bewoners zou verbeteren.
Hij bereikte dit door het gebruik van contrasterende Trespa® Meteon®-panelen in metallic en uni-kleuren die een sterke differentiatie van oppervlakken, uitsprongen en uitsparingen in de gevel van het gebouw creëerden afgewisseld met zeer individuele en krachtige kleuraccenten. Hij maakte ook selectief gebruik van een houtdecor om de trappenhuizen aan de voorkant van twee van de gebouwen te markeren.
Nieuwe fietsenstallingen en bergingen bekleed met hetzelfde materiaal als de gevels vormen de finishing touch. Ingo Scheffer vat het project als volgt samen: “Ik vind Trespa® Meteon®- panelen echt geweldig, omdat je op een speelse manier verschillende visuele elementen kunt integreren in het totaalontwerp. Het gebruik van gepleisterde buitengevelisolatie zou het technisch onmogelijk hebben gemaakt om aantrekkelijke accenten te integreren met behoud van de materiaaluniformiteit, zoals we hier deden. Een soortgelijk resultaat had kunnen worden bereikt met een aluminium cassettesysteem, maar het niveau van inspanning en kosten zou veel hoger zijn geweest. Door te kiezen voor de Trespa-oplossing konden we ons ontwerpconcept coherent, consistent en kostenbewust implementeren."
"Het was verfrissend om te werken met een klant die deze diversiteit aan kleuren en oppervlakken verwelkomde. Dankzij de informatie en ondersteuning van de heer Ollegott, de vertegenwoordiger van Trespa, was het een aangename opdracht om de detailtekeningen voor dit project te mogen produceren. Het totale ontwerp is mooi in balans: alle betrokkenen bij het project zijn zeer tevreden met het resultaat en de huurders zijn ook erg enthousiast.”