Efficiëntie en flexibiliteit troef bij gefaseerde vernieuwbouw (archipelago)

De verouderde infrastructuur in een nieuw kleedje stoppen en plaats bieden aan 44 extra bewoners: dat waren de drijfveren voor de transformatie van WZC Sint-Antonius. De voormalige gebouwen, die dateerden uit 1910, 1979 en 1994, voldeden niet meer aan de hedendaagse eisen: te kleine kamers, te weinig lichtinval, onvoldoende functioneel … Aanvankelijk dacht bouwheer VitaS aan een grondige renovatie, maar al snel werd duidelijk dat dit de problemen niet zou oplossen. Aangezien een tijdelijke verhuis uit den boze was, werd er geopteerd voor een gefaseerde vernieuwbouw.

Flexibiliteit als ordewoord

Het dagelijks leven van de aanwezige bewoners zo min mogelijk verstoren, ondanks de bedrijvigheid op en rond de werf: dat was de uitdaging waarmee aannemer Houben geconfronteerd werd. “Het kwam erop aan om proactief te handelen en telkens enkele stappen vooruit te denken”, legt werfleider Jeroen Hermans uit. “Het nieuwe WZC Sint-Antonius bestaat uit vier gebouwen. Blokken P en Y hebben we tijdens de eerste fase gerealiseerd, waarna we een deel van de bestaande bebouwing hebben afgebroken. De voorlopige oplevering van blok X (fase 2) vond plaats in januari 2022. Na de verhuis van de resterende bewoners zijn we begonnen met de afbraak van het laatste bestaande gedeelte. Eind mei waren we daarmee klaar en zijn we aansluitend gestart met de grond- en ruwbouwwerken voor blok Z. Vooral in de eerste fase van het project moesten we erg omzichtig te werk gaan om uit het vaarwater van de bestaande gebouwen te blijven, die we extra moesten ondersteunen met dikke secanspalen of onderschoeiingen. De tussenafstand tussen het bestaande gebouw en onze nieuwbouw bedroeg hoogstens 1 meter, dus dat maakte het soms wel pittig. Zo moesten we de plaatsing van de gevelbekleding op blok Y aan één zijde noodgedwongen uitstellen naar fase 3. Daarnaast vroeg VitaS ons om toch al meteen te starten met de renovatie van het dagverzorgingscentrum, die oorspronkelijk voorzien was voor fase 3. Flexibiliteit was dus het ordewoord.”

Vruchtbare wisselwerking

Dit laatste bleek eens te meer toen de coronacrisis uitbrak. Terwijl het zorgpersoneel overuren draaide, verliepen de bouwwerken een stuk moeizamer door de afstandsregels, personeel in quarantaine enzovoort. Plots kreeg VitaS vanuit de overheid de vraag om het eerste deel van de nieuwbouw in te richten als schakelzorgcentrum voor genezende COVID-19-patiënten. Houben stak zonder aarzelen een tandje bij om alles in recordtempo gebruiksklaar te krijgen. “Uiteindelijk bleek het toch niet nodig door de daling van de coronacijfers, maar het bood VitaS wel de mogelijkheid om besmette bewoners af te zonderen van de rest”, zegt Jeroen Hermans. “Het getuigt van onze prima verstandhouding met de bouwheer, architect archipelago en studiebureau Macobo-Stabo. Vanaf het begin vormen we een goed bouwteam en denkt iedereen constructief mee. Dankzij onze structurele LEAN-aanpak kunnen we snel schakelen bij architecturale aanpassingen en planningswijzigingen. Ook als wij alternatieven aanbrengen die de uitvoering ten goede komen, is er sprake van een flexibele en oplossingsgerichte dynamiek. Zeker nu we weleens geconfronteerd worden met leveringsproblemen en prijsstijgingen is dat een zegen. Het is dus geen eenrichtingsverkeer, maar een vruchtbare wisselwerking. Zo hebben we het graag!”

Synergie met zusterbedrijven

Ook qua bouwkundige efficiëntie gooit Houben hoge ogen, met dank aan zijn befaamde geïntegreerde bouwservice. De synergie tussen de verschillende zusterbedrijven van de groep werpt eens te meer haar vruchten af, ervaart Jeroen Hermans. “Het flexibele vloersysteem van Airdeck en de betonkernactivering en vloerverwarming – gerealiseerd door Future Clima, dat instond voor het volledige HVAC-dossier en het sanitair – vormen een grote meerwaarde. Alles werd op elkaar afgestemd via een gezamenlijk BIM-model. Het was een enorm voordeel dat we de uitsparingen voor de technieken niet meer zelf moesten boren. Dat maakte het ook een stuk makkelijker om de werken van de betrokken onderaannemers te coördineren, zodat bijkomende boringen in de vloeren en plafonds geen schade konden veroorzaken. Eveneens belangrijk om weten is dat we ‘en cours de route’ zijn overgeschakeld van een ruwbouw in ter plaatse gestort beton (blokken P en Y) naar prefabkolommen, -balken en -wanden (blokken X en Z). Dit om extra tijdswinst boeken en de werken zoals voorzien tegen eind 2023 te kunnen afronden. Voorlopig zitten we goed op schema!”

Studies stabiliteit, gebouwtechnieken en duurzaamheid

Het totaalpakket van studies voor de gefaseerde vervangingsnieuwbouw van WZC Sint-Antonius in Peer – stabiliteit, gebouwtechnieken én duurzaamheid – werd verzorgd door Macobo-Stabo. Technisch uitdagende projecten zijn dagelijkse kost voor dit multidisciplinaire studiebureau met vestigingen in Tessenderlo, Leuven en Antwerpen. “Na een uitgebreide geothermische voorstudie en een bezoek aan een referentieproject is er in samenspraak met de bouwheer geopteerd voor een KWO-installatie”, vertelt projectleider gebouwtechnieken Miche Wassink. “Zo kan het woonzorgcentrum de energie in de bodem duurzaam benutten en kan de koudevraag volledig gedekt worden via free cooling, onder meer aan de hand van betonkernactivering. Wat WZC Sint-Antonius bijzonder maakt, is dat ook de kamers passief gekoeld worden met behulp van betonkernactivering en dat het systeem gekoppeld is aan een predictieve regeling op basis van de weersvoorspellingen, zodat het telkens tijdig kan worden ingeschakeld via het gebouwbeheersysteem. In combinatie met zonwerende screens, vloerkoeling in de gemeenschappelijke delen en gekoeld ingeblazen ventilatielucht garandeert dit de bewoners een optimaal comfort, zelfs tijdens een aanhoudende hittegolf (zoals reeds gebleken is in de zomer van 2020). Daarnaast is de KWO-installatie eveneens gekoppeld aan een verwarmingssysteem op basis van gasabsorptiewarmtepompen in de centrale stookplaatsen. Het sanitair warm water wordt voorverwarmd via de KWO om de duurzame geothermische energie zo optimaal mogelijk te benutten. Bovendien produceren zonnepanelen op het dak de nodige groene stroom. Zo zijn we geland op een E-peil van 46.”