Het project is gelegen in het hart van de Antwerpse studentenbuurt tussen de Meir en Het Eilandje. Op deze site werd in 1970 de studententoren Prinsenhoven opgericht. Na 50 jaar gebruik was het tijd om de 1500 m2 grote site te herdenken en aan te passen aan nieuwe noden. Ontwikkelaar Life stelde enofstudio architectuur aan als ontwerparchitect en Evolta als uitvoerend architect, met Democo als aannemer. Vandaag is de site een innovatief studentendorpje in de stad waar levenskwaliteit en duurzaamheid primeren.
“Ons bureau zet heel erg in op bouwen voor leven in de stad. Oplossingen zoeken voor stedelijke vraagstukken rond (samen)wonen. Voor wat in de stad kan voorzien worden moet geen (groen)ruimte buiten de stad worden aangesneden”, klinkt het bij enofstudio architectuur. “In dit geval mochten we nadenken over een stedenbouwkundig ‘accident’ in het stedelijk weefsel: een teruggetrokken toren tussen woonhuizen die er nooit had mogen staan in een kwalitatieve (en wenselijk te behouden) structuur uit beton.”
Verbinding met in de omgeving
Met oog op een continuïteit van deze structuur was het aan de ontwerpers om een strategie de bedenken om de inpassing in de omgeving te verbeteren. Het gebouw kreeg een sobere gevel in beton met een klassieke 3-geleding. Een plint van vier verdiepingen zoekt aansluiting bij de directe omgeving. Bovenaan wordt het lijf bekroond met een dubbelhoge geleding.
Een strategische opstelling van de functies zet deze geleding kracht bij. Ter hoogte van de onderste lagen - waar een deel van de gemeenschappelijke functies worden voorzien - is de gevel meer opengewerkt en zoekt de plint aansluiting met het openbaar domein. De ooit zeer gesloten gevel gaat op deze manier een heldere en uitnodigende relatie aan met de straat.
Veel ruimte voor ontmoeting
Enofstudio trachtte de bestaande structuur met een zekere vanzelfsprekendheid te hergebruiken en te herbestemmen. Vanuit de opdrachtgever kregen de ontwerpers de vraag om een grote differentiatie te voorzien in de kamertypes en met veel aandacht de gemene ruimtes de concipiëren. Ruimte voor ontmoeting is even belangrijk als de kamers zelf. De onderste twee bouwlagen zijn collectief: een fitness, vergader- en studeerruimtes voor de studenten en ook plek om samen te komen, te poolen of de was te doen. De verbijzonderde kroon biedt een uitzicht over de binnenstad en is toegankelijk voor alle bewoners. Tussen deze collectieve verdiepingen bevinden zich 10 bouwlagen met diverse studentenkamers/ gemeenschappelijke keukens en sanitair. Allen hebben zicht over de stad en een kleine - maar dankbare- buitenruimte in de dikte van de nieuwe gevel.
Ruwbouw is afbouw
De afwerking van het interieur vertrekt vanuit de huidige toestand en pretendeert niet een nieuwbouw te zijn. Littekens uit een vorig leven worden omarmd en mee verwerkt in het stoere karakter van het gebouw. “‘Ruwbouw is afbouw’ vinden we steeds een waardevol uitgangspunt, waar de structuur zichtbaar kan blijven wordt dat aangemoedigd”, aldus enofstudio. De kamers zijn voorzien van multifunctionele meubels in fris gekleurd plaatmateriaal. Collectieve delen kregen een warme, huiselijke materialiteit en zachte kleuren. Lichtgrijze wanden en meubels in multiplex voor de begane grond en aardkleurige terracotta-tegels in de skylounge.
Duurzame stedenbouw
“In eerste instantie doen we aan duurzame stedenbouw”, gaat enofstudio verder. “Het gaat om een renovatie waarbij we een structuur of een (deel van) een gebouw niet hoeven af te breken maar wel hergebruiken en herbestemmen. Dit is een oefening die we in de steden de komende jaren meer en meer zullen moeten maken voor in onbruik geraakte gebouwen zoals grote kantoorgebouwen post-corona, winkelcentra, kerken, … Door zorgvuldig onderzoek van de bestaande toestand konden we de huidige structuur een continuïteit geven en van een nieuwe functie voorzien. We zijn geen grote voorstanders van hightechoplossingen. Deze installaties verouderen snel waardoor hun levenscyclus heel kort is. Op lange termijn vinden we dit op vlak van duurzaamheid moeilijk te verantwoorden. We geloven eerder in lowtech, makkelijk te vervangen en eenvoudig te onderhouden systemen in opbouw waarvan delen kunnen vervangen en geüpgraded worden zonder de ganse installatie in het gedrang te brengen.”
In dit geval zijn de technische systemen doorgedreven uitgepuurd tot hun meest eenvoudige vorm en voor een groot deel in opbouw geplaatst waar verbeteringen en herstellingen plaatselijk kunnen uitgevoerd worden. Er wordt een nieuwe schil rond het gebouw voorzien waardoor het volume doorgedreven werd geïsoleerd. PUR of andere milieubelastende materialen werden grotendeels geweerd als isolatiemiddel.