Een hedendaags museum van Romeinse antiquiteiten in Narbonne, Zuid-Frankrijk, Narbo Via, is een nieuw oriëntatiepunt bij binnenkomst in de stad. Het museum is ontworpen door Foster + Partners, het verlichtingsdesign is ontwikkeld door George Sexton Associates en geïmplementeerd met armaturen van ERCO. Narbo Via hanteert duurzame principes en maakt een innovatieve benadering van museografisch design en bezoekerservaring toegankelijk.
Narbo Via, gelegen aan het Canal de la Robine, is tegelijkertijd een museum en archeologisch onderzoekscentrum. Het omvat galerieën, een multimedia-onderwijscentrum en auditorium, alsmede onderzoeks- en restauratiefaciliteiten. De wanden van het gebouw zijn thermisch geïsoleerd, gevormd door het aandrukken van lagen gekleurd beton die rotsformaties en Romeins beton oproepen en verwijzen naar de archeologie. Duurzaamheid, een overheersend uitgangspunt voor het museum, was het belangrijkste voor Fosters designconcept en voor de verlichtingsstrategie.
De binnenverlichting maakt hoofdzakelijk gebruik van de Optec spots van ERCO. Dat zijn circa 1000 met Dali geregelde armaturen met verschillende bundelbreedtes en lichtverdelingen die bij specifieke tentoonstellingen en doelen passen. "Het was belangrijk om de vermogensdichtheid in de galerieën te minimaliseren met zeer efficiënte armaturen voor spanningsrail", zegt Joe Geitner, projectmanager van verlichtingsadviseur George Sexton Associates (GSA).
Voordat deze de Optec armaturen specificeerde, analyseerde GSA niet alleen de doeltreffendheid van ledarmaturen voor spanningsrail die op de markt zijn, maar was vanwege het gebruik van de recentere LED-technologie ook in staat om de oorspronkelijke specificatie te overtreffen. "Wij waren van mening dat bepaalde armaturen in de specificatie konden worden geüpgraded, omdat ERCO de prestaties aanzienlijk had vergroot", legt Geitner uit.
Opto-elektronica is een kerngebied van ERCO's expertise. Om de hoge efficiency te waarborgen, ontwikkelt en produceert de onderneming zelf regelapparatuur, ledmodules en optische systemen. Deze uiterst nauwkeurige verlichtingssystemen richten het licht precies op het doelvlak, zodat het alleen daar wordt gebruikt, waar het nodig is. Het resultaat bestaat uit een combinatie van hoge lichtsterkte (lux) met een laag aansluitvermogen (watt), een doorslaggevende factor voor duurzame verlichting die wordt uitgedrukt in lx/W.
Een voorbeeld was het uitgebreide gebruik van de Optec 4W narrow spot met 5° bundel. Hoewel de plafonds hoog waren, maakte dit krachtige en precieze accentverlichting op expositiestukken mogelijk met een minimaal energieverbruik en geen strooilicht. "Wij hadden meerdere straalhoeken nodig", zegt Geitner. "De onderling uitwisselbare lenzen van het systeem van ERCO bieden een aanvullende verfijning op locatie tijdens het afstellen en in bedrijf stellen."
De aard van de expositiestukken, hoofdzakelijk sculpturen en steenwerk, lieten daglichtniveaus toe die bijdroegen aan de totale duurzaamheid. "Het uitbalanceren van de lichtcompositie, kleur en de niveaus van kunstmatig licht en daglicht diende zorgvuldig te worden overwogen", zegt Geitner.
"De verlichting moest een royale indruk maken, maar binnen een voorgeschreven niveau en helderheid, en moest de energiedoelen behalen. Grafische weergaven en media dienden visueel toegankelijk en gemakkelijk te lezen te zijn. De verlichting is gelijkmatig en zonder verblinding, wat de ervaring van de bezoeker verbetert."
De Lapidary Wall van Studio Adrien Gardère illustreert dit kunstzinnige equilibrium. In het hart van het museum verdeelt de wand op natuurlijke wijze de openbare galerieën van de meer besloten restauratieruimten. Geïnspireerd door de industrie heeft het 10m x 76m metalen rekt een hefwerktuig dat de tentoongestelde architecturale stenen opnieuw configureert – 760 blokken – waardoor een bewegend mozaïek wordt gecreëerd. Daardoor kunnen de bezoekers door een dynamische wand van steen en licht een glimp opvangen van het werk van de archeologen en onderzoekers.
"Dankzij de combinatie van daglicht en kunstmatig licht om de wanden te verlichten, wordt deze een helder focuspunt langs de as van de receptie", zegt Geitner. "De hoek van daglicht en kunstmatig licht is zorgvuldig opnieuw ontworpen om de inscripties op de stenen uit de Romeinse Oudheid leesbaar te maken."
"Museografie en architectuur zijn één", zegt de curator van het museum, M’hammed Behel. "Het was zo belangrijk dat de verlichting diende te accentueren en beide te verfraaien." Dat strekt zich tevens uit naar de buitenverlichting waar Compact opbouwarmaturen van ERCO, die zijn verzonken in de dakoverstekken, het gebouw definiëren met een gelijkmatige, verblindingsvrije verlichting.
Overal in het museum ondersteunt de verlichting de visie van het museum en de 'eerlijke benadering van materialen' van Foster + Partners. Leds met 3000K en een hoge CRI, "zijn gebaseerd op de warmte en rijkheid van de architecturale stenen die tentoon worden gesteld", zegt Geitner.
De resultaten hebben zowel voldaan aan het verlangen naar duurzaamheid als naar de verbeterde ervaring van de bezoekers. "De verlichting van ERCO is perfect en voldoet aan al onze verwachtingen", zegt M’hammed Behel. "Onze bezoekers zijn zeer enthousiast en wij hebben alleen felicitaties ontvangen voor de wijze waarop expositiestukken zijn gepresenteerd."