EUMiesAward kanshebber: The Cosmopolitan van BOGDAN & VAN BROECK

De ontwerpstrategie van BOGDAN & VAN BROECK is gebaseerd zowel op een kritische lezing van het modernistische gebouw zonder directe toegang tot de straat als op een doordachte analyse van het potentieel van de bestaande draagstructuur. De grijze gevel is verwijderd, waardoor het betonnen skelet werd blootgelegd. Drie verdiepingen zijn toegevoegd wat het slanke silhouet benadrukt. Door de bestaande structuur te bewaren bieden alle units unieke plafondhoogtes van meer dan 3 meter.


Woongevels

The Cosmopolitan bevat in totaal 156 appartementen met een brede waaier aan woontypes: studio’s, appartementen met één tot drie slaapkamers, en enkele grotere lofts bovenaan. 130 wooneenheden zijn ondergebracht in de toren. Een bijgebouw is toegevoegd met nog eens 26 woonunits om de volumetrische overgang tussen de hoogbouw en de omliggende rijwoningen te markeren.

Het bestaande gebouw maakt de doorsteek doorheen een langwerpig overmaats bouwblok, een kans om aan beide zijden volwaardige ‘woongevels’ te maken, wat gerealiseerd wordt door de terrassen. De gevels zijn bekleed met witte dunne gevelpanelen waarop een gepolijste laag wit natuursteengrind is aangebracht. De witte geperforeerde verschuifbare zonweringen zorgen voor een steeds veranderend gevelpatroon, dat een landmark is geworden van de Brusselse skyline.


In verbinding met de stad

De kantoren in de plint worden veruitwendigd door de v-vormige colonnades die de structuur van de terrassen ondersteunen en de paden in de passages overdekken. De ingang van het gebouw is naar de straat gebracht, waardoor het gebouw wordt verankerd in het stedelijk weefsel.

De locatie van het project vlakbij theaters en horeca, en op slechts 10 minuten afstand van het Noordstation, maakt dit een ideale plek om te wonen en werken. De nabijheid van metro en trein maakt dat het project toekwam met slechts 50 parkeerplaatsen. De ondergrondse parking voorziet ook in 170 fietsparkeerplaatsen.

De noord-zuidopstelling van de toren met de smalle zijde aan de straten geeft elke langsgevel een halve dag zon. Daardoor kon de bestaande structuur met middengang behouden worden en toch woonkwaliteit garanderen.


Technische uitdagingen

De keuze voor het behoud van de structuur stelde het bouwteam voor enkele technische uitdagingen. Door de strengere akoestische normen moest de massa van de vloerplaten verzwaard worden. Hierdoor werd het gebouw te zwaar en moesten de kolommen van de onderste drie verdiepingen versterkt worden met opgelijmde platen in koolstofvezel. De liftkernen in beton waren niet sterk genoeg voor de windlasten en moesten vervangen worden. Ook waren de centrale kolommen van de vierde verdieping veel te zwak; zij zijn na het schoren van de toren vervangen.

Compact en circulair

Thermische compactheid neemt toe met de schaal. De toren is zo groot dat hij met gemak de toenmalige wettelijke energiestandaarden haalt. De grootste winsten qua CO₂-uitstoot zitten in de circulaire aanpak: in het behoud van de betonnen vloerplaten en kolommen. De dichtheid en bouwhoogte zorgen voor een zeer zuinig landgebruik. De witte kleur van het gebouw zorgt zowel voor lagere absorptie als lagere emissie van straling, dus het gebouw warmt minder op in de zomer en koelt minder af in de winter.

“The Cosmopolitan is niet alleen een voorloper van stadsvernieuwing in een lang verwaarloosd deel van Brussel. Het toont ook dat een inventieve strategie van gerichte aanpassingen een nieuw leven kan geven aan modernistische gebouwen en de levenskwaliteit een in dichtbevolkte, diverse stad kan verbeteren”, klinkt het bij BOGDAN & VAN BROECK.