In hartje Brussel opende AG recent zijn vernieuwde AG Campus. De marktleider in verzekeringen deed voor het ontwerp voor de renovatie een beroep op evr-architecten, dat daarbij twee belangrijke circulaire bouwprincipes toepaste: wat er al was maximaal hergebruiken – met de hulp van Rotor DC – en het nieuwbouwgedeelte demonteerbaar ontwerpen. De combinatie van die aanpak met zonnepanelen, het hergebruik van regenwater, de juiste plaatsing van ramen en goede isolatie maken de nieuwe AG Campus CO2-neutraal. Nog voor de bouw in 2019 was het project daardoor laureaat van be.exemplary, een projectoproep waarmee het Brusselse stadsbestuur voorbeeldige (ver)bouwprojecten op haar grondgebied een financieel duwtje in de rug wil geven.
Het project AG Campus omvatte de totaalrenovatie van de Brusselse thuishaven van AG Insurance, de benedenverdieping van een kantoorgebouw – bij velen bekend als het Pont Neuf-gebouw – dat in 1995 werd opgetrokken in de Nieuwbrug, vlak bij het Sint-Katelijneplein en het De Brouckèreplein, en de bouw van een aansluitend nieuwbouwgedeelte. Die kwam op het binnenplein dat het bestaande kantoorgebouw door zijn L-vorm vormt.
Evr-architecten wilde met het ontwerp voor de vernieuwde AG Campus, die fungeert als ontmoetings- en leerplaats en aldus voorziet in klaslokalen, twee auditoria, een grote loungeruimte en allerlei kleine en grote open en afsluitbare werk- en vergaderplekken voor in totaal 3.000 werknemers, vooral licht, lucht en ruimte binnenbrengen in een voordien donkere gelijkvloerse verdieping.
Hergebruik en demonteerbaarheid
Het project is een toonvoorbeeld van circulair ontwerpen en bouwen. Zo deed evr-architecten een beroep op Rotor DC om nog voor de ontwerpfase een inventaris op te maken van alle materialen op de benedenverdieping die AG Real Estate, eigenaar van het gebouw, gerenoveerd wilde zien. Op basis daarvan werd alles wat hergebruikt kon worden in kaart gebracht. Sommige van die materialen werden gedemonteerd om op een andere plaats te worden hergebruikt. Zo dienden oude deuren en houtwerk uit de oorspronkelijke aula als wanden in de vergaderzalen en kreeg de oude granieten vloer uit de gangen een tweede leven in een toog. Ook tegels uit de verhoogde vloer kregen een nieuwe toepassing.
Voor nieuwe materialen werd ook eerst in de richting van recuperatie gekeken. De tegels in de toiletten en de drie keukens zijn bijvoorbeeld afkomstig uit het voormalige Leuvense Sint-Elisabethinstituut voor Verpleegkunde. Ze werden gerecupereerd door Rotor DC, schoongemaakt en geschuurd. Het tapijt in de AG Campus bestaat dan weer uit gerecupereerde kleding.
Het nieuwbouwgedeelte werd demonteerbaar ontworpen. Het kan in de toekomst heel gemakkelijk uit elkaar worden gehaald om elders integraal een nieuw leven te krijgen, of de materialen te hergebruiken in een ander project. Verschillende van de opleidingsruimten werden bovendien modulair ontworpen en de twee auditoria kunnen makkelijk worden samengevoegd tot één grote aula voor 400 personen.
CO2-neutraal
Door die ingrepen en door de plaatsing van zonnepanelen, de buffering – in een tank van 72.000 liter op de derde verdieping – en het hergebruik – voor de spoeling van de toiletten – van regenwater, de juiste plaatsing van ramen en goede isolatie is de AG Campus CO2-neutraal.
De vernieuwde AG Campus is ten slotte ook circulair omdat hij is geconcipieerd met het oog op een mix van thuis en op kantoor werken, waardoor per definitie minder ruimte moet worden voorzien en dus een kleinschaliger ontwerp volstaat.
Landschapsarchitect Denis Dujardin maakte de AG Campus met 1.500 m² inheems groen op het binnenplein en de daken van de nieuwebouw ook een pak gezonder voor al wie er vertoeft, maar ook aantrekkelijker voor vogels en insecten.
Ontwikkelaar niet aan proefstuk toe
De vernieuwing van de AG Campus is voor AG Real Estate naar eigen zeggen niet het eerste project waarin het doorgedreven inzet op duurzaamheid. "AG Real Estate heeft de voorbije jaren bewezen enorme aandacht te besteden aan duurzaamheid in de ruime zin van het woord. Zonnepanelen, geothermie, hergebruik van de structuur, regenwaterrecuperatie, warmtepompen, condensatieketels … zijn in onze projecten reeds lang ingeburgerd. Getuige daarvan verschillende projecten binnen de publiek-private samenwerking Scholen van Morgen, de renovatie en extensie van Westland Shopping, de bouw van North Light en Pole Star en Tweed en de renovatie van Tervuren II", vertelt Philippe Moserez, Chief Design & Build Officer bij de vastgoedontwikkelaar. "Op korte termijn is nog meer en beter op komst, met onder meer Arlon 53, Leuven Winkelhaak, en Communicatiecentrum Noord of CCN. Daarbij zullen de ervaringen met de realisatie van de AG Campus zeker helpen."
"In de jaren negentig wou iedereen een nieuwbouw zetten, maar daar heeft de nieuwe generatie geen boodschap meer aan", ziet collega en Chief HR & Sustainability Jan Heyvaert het draagvlak voor duurzaam bouwen immers groter worden. "AG kijkt vooruit en de jonge mensen van nu vormen een van onze belangrijkste doelgroepen. Hun verwachtingen wat werk en carrière betreft maar ook qua duurzaamheid, hebben onze visie gekleurd en onze keuze voor evr-architecten en een samenwerking met Rotor DC bepaald."
VK Engineering, IRS Studiebureau en Bureau De Fonseca zorgden respectievelijk voor de stabiliteitsstudie, de studie technieken en de studie akoestiek. De TV Group Jansen en SOCATRA nam de bouw voor haar rekening. Die duurde zo'n drie jaar.